Koersen op Gods kompas | Maidenspeech Diederik van Dijk

Op dinsdag 12 december debatteerde de Tweede Kamer over de Europese Top van 14 en 15 december 2023. Namens de SGP voerde Diederik van Dijk het woord. Omdat dit zijn eerste speech is in de Tweede Kamer wordt deze speech ook wel de maidenspeech genoemd. De bijdrage van Van Dijk is hieronder te lezen of te bekijken. 

Zoals gebruikelijk begin ik deze maidenspeech met een persoonlijk, kort visitekaartje. Nederland is een democratische rechtsstaat. Gelukkig. Om de vitaliteit van die rechtsstaat te onderstrepen, wordt er weleens op gewezen dat zélfs een partij als de SGP daarin een plek mag hebben. In die opvatting wordt de SGP gezien als een ietwat excentrieke partij, waarvoor desalniettemin ruimte is in ons bestel. Bij die goedbedoelde, maar onjuiste, gedachte, plaats ik graag een kanttekening: de SGP is de partij van ons volkslied. "Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer." Niet excentriek, maar de partij van het Wilhelmus.

Ik erken graag dat er sinds het ontstaan van dit volkslied ook andere stromingen in ons land een plek hebben gekregen. Ook u mag er zijn. Maar het klassiek-christelijke SGP-gedachtegoed vormt een wezenlijk onderdeel van onze vaderlandse geschiedenis. Zonder kennis van dit gedachtegoed vallen de Nederlandse cultuur en rechtsstaat niet goed te begrijpen. Het is mijn overtuiging dat we in ons diep verdeelde land, waarin tallozen zoeken naar zingeving, een herontdekking van de publieke betekenis van het christelijke geloof harder nodig hebben dan ooit. Want wat is een samenleving en wat is een overheid zonder gedeeld kompas? Stuifzand.

Dat kompas wordt aangereikt door onze goede schepper in de bijbel. Koersend op dit kompas wil ik graag mijn bijdrage leveren in de Tweede Kamer, met het oog op de hele samenleving. Ik besluit deze korte inleiding met woorden van een van de vroegere SGP-Kamerleden, dominee Abma: "Er bestaat geen enkele reden dat de overheid zich ontslagen kan achten van de handhaving van de rechten van de allerhoogste, die eigenaar is van alle dingen in de hemel en op de aarde." Tot zover dominee Abma.

Ik ga over naar het bespreken van de komende EU-top. Inhoudelijk wil ik stilstaan bij drie zaken: Israël, de uitbreiding van de Europese Unie en het MFK. Inzake Israël vraagt de SGP aan het kabinet om ook op de EU-top blijvend Israëls recht op zelfverdediging te benadrukken, totdat de dreiging van Hamas is weggenomen. Israël nu oproepen tot een staakt-het-vuren, uitgerekend terwijl veel Hamas-terroristen zich beginnen over te geven, is immoreel jegens de Israëli's, en uiteindelijk ook niet in het belang van de Gazanen.

In de verkiezingscampagne mocht ik bij een emotionele bijeenkomst zijn van familie en vrienden van gegijzelde Israëli's in Gaza. Sindsdien zijn gelukkig circa 100 gijzelaars thuisgekomen, maar dit heeft blijvende internationale aandacht nodig tot alle gijzelaars terug zijn. Kan de premier aangeven of er nog steeds onderhandeld wordt met onder andere de EU en Qatar als bemiddelaars om gijzelaars vrij te krijgen?

Het uitbreidingsproces van de Europese Unie gaat op volle toeren voort. Kan de Europese Unie dit alles nog aan? Blijft de Unie bestuurbaar? Wordt er niet geknaagd aan de toetredingsdrempels? In het verleden zijn we te laks geweest met de financiële eisen voor toetreding en kregen we financieel zwakke landen als lidstaten. Laten we daarom scherp toezien op het voldoen aan de Kopenhagencriteria en het volledig nakomen van alle Commissieaanbevelingen.

Dan nader over Oekraïne, een land dat de SGP zowel moreel, financieel als materieel wil steunen in zijn oorlog met Rusland. Die steun staat niet ter discussie. De SGP wil er echter voor waken dat we ons hierbij blindstaren op een EU-lidmaatschap. Steun kan ook op andere wijzen, bijvoorbeeld via het uitbouwen van partnerschapsrelaties of via een royale implementatie van het bestaande associatieakkoord. Waakt ook de regering voor een te smalle, eenzijdige focus en waaruit blijkt dat? Daarnaast gaat de regering niet uitputtend in op de samenhang tussen de oorlog en toetredingsonderhandelingen. De regering noemt dat de verdragen toetredingsonderhandelingen niet verbieden. Maar wat is wijs? Hoe onderhandelen we met een staat die in oorlog is en een deel van zijn gebied niet zelf bestuurt, zoals de Krim? En weten we zeker dat we de veiligheid en vrede in Europa op de langere termijn dienen als we meer buurlanden van Rusland, dat hier uiterst gevoelig voor is, lid van de EU maken? Spreken over een EU-lidmaatschap is in de ogen van de SGP erg prematuur. Erkent de premier de risico's van het bieden van valse hoop?

De tussentijdse herziening van het MFK van de EU ligt voor. Het kabinet zet in op herschikking en herprioritering binnen de huidige begroting. Daarvoor alle steun van de SGP. Maar hoe gaat het kabinet ervoor zorgen dat dit gerealiseerd wordt in plaats van het Commissievoorstel voor extra geld boven op het MFK? Kan de premier weer met Denemarken, Zweden, Oostenrijk en andere gelijkgestemden optrekken om een zuinigere EU, een zuinigere Unie, te bewerkstelligen? Volgens de SGP behoort het MFK niet te groeien. Dit MFK is van net na het uittreden van het VK uit de Unie, een glashelder signaal voor te vergaande integratie en voor een meer bescheiden EU. Het geeft dan ook geen pas om het MFK in de nadagen van de huidige Commissie en nog net voor de Europese verkiezingen tussentijds open te breken en te verhogen. Concreet, zal de premier uiteindelijk tegenstemmen als er aan het einde van de top een voorstel ligt dat het MFK verhoogt? Graag een duidelijke toezegging op dit punt. Ik zie uit naar de antwoorden van de premier.