Over de restzetels van de SGP

Bij de verkiezingen voor de leden van de Provinciale Staten op 15 maart 2023 heeft de SGP zo’n 19.000 stemmen extra en twee zetels meer behaald dan bij dezelfde verkiezingen in 2019. De partij groeide van 14 naar 16 statenzetels. In Utrecht en in Flevoland pluste de SGP-fractie van één naar twee zetels. Dankzij een mooie stemmenwinst konden de statenzetels in de andere provincies worden geconsolideerd.

Jan Schippers, 28 maart 2023

Maar dat bij elke verkiezing iedere stem telt, blijkt ook nu weer uit het stembusresultaat. In vijf van de zes provincies sleepte de SGP een restzetel in de wacht. Ook bij de combinatielijst van CU/SGP in Noord-Brabant gaat het om een restzetel. Alleen de SGP in de Zuid-Hollandse staten heeft geen (derde) restzetel behaald. In Groningen en Drenthe behaalde de SGP ondanks de inspanningen van de provinciale SGP’ers terplekke helaas geen zetels.

Voor de geïnteresseerden – misschien ‘political nerds’ - volgen hieronder de details in een overzicht. Een toelichting volgt in de tekst na de tabel.

De SGP behaalde 11 volle statenzetels en 5 restzetels. De CU/SGP-combinatie in Noord-Brabant sleepte een restzetel in de wacht. Wanneer de Brabantse lijst op 15 maart 670 stemmen minder zou hebben verkregen, zou geen enkele zetel zijn behaald. Maar gelukkig is dat niet het geval.

In Flevoland is de tweede SGP-zetel met een krappe marge in de wacht gesleept. Daar werd de op één na laatste restzetel aan de SGP toebedeeld. Met 307 stemmen minder zou het bij een eenmansfractie in de Flevopolderprovincie zijn gebleven. De stemmenwinst is hier dus direct ‘verzilverd’. Ook in Overijssel zit de SGP-statenfractie niet erg ruim in de tweede zetel, al is de marge in stemmenaantal wel drie keer zo groot als in Flevoland. In de Gelderse staten is de derde SGP-zetel beduidend steviger. Dat geldt ook voor de tweede zetel van de Utrechtse SGP-statenfractie. In Zeeland verkreeg de SGP de eerste restzetel, dus die is echt wel stevig te noemen.

Uit de tabel is ook af te leiden dat in Zuid-Holland veel meer stemmen nodig zijn voor een statenzetel dan bijvoorbeeld in Zeeland: de kiesdeler in deze provincies is respectievelijk ruim 27.000 tegenover bijna 4.700 stemmen. In Overijssel levert een ongeveer even groot stemmental op de SGP-lijst net aan twee zetels, terwijl de Zeeuwse statenfractie vijf man sterk is. Ondanks artikel 1 van de Grondwet is het in ons land op dit punt toch wat ongelijk verdeeld. Deze constatering dient overigens beslist niet uitgelegd te worden als een pleidooi voor verkleining van de Zeeuwse staten…

De 16 zetels voor de SGP in de ‘parlementen’ van zes provincies zijn van belang voor de verkiezingen van de leden van de Eerste Kamer op 30 mei aanstaande. In 2019 behaalde de SGP op eigen kracht 1,66 zetel; dankzij de extra zetels in Flevoland en Utrecht kruipt de SGP nu heel dicht aan tegen twee Senaatszetels. De teller staat op 1,82 zetel. Dus het wordt eind mei een spannende verkiezingsdag. Dan blijkt of de extra (rest)zetels voor de SGP in de Provincies voldoende zijn voor één extra restzetel in de Eerste Kamer.