Het gelijk van mijn buurvrouw

 

Door: Hans van de Breevaart

“Erg hè, wat er gebeurd is! Een schande voor de kerk!”, zo kwam een buurvrouw van mij midden op straat op me af gelopen de dinsdag nadat kerkgangers zich in twee dorpen te buiten waren gegaan richting journalisten van onze Publieke Omroep. Voor de zekerheid vroeg ik haar of ze het had over het feit dat de kerken daar weer vol gezeten hadden, of over de klappen die daaraan voorafgaand gevallen waren. “Nee, dat christenen zomaar journalisten aanvallen!”

Dat laatste is inderdaad zeer ernstig. Maar dat ze daarbij niet de volle kerken zelf noemde, trof me. Zelf is ze namelijk lid van de Hervormde Dorpskerk bij ons in Hendrik-Ido-Ambacht. Daar houden ze zich streng aan de richtlijnen die vanuit de Protestantse Kerk zijn uitgevaardigd. Maar ze nam het kennelijk de ‘zware’ afgescheidenen niet kwalijk dat die weer met volle kerken zaten.

Iemand die het de kerken op Urk en in Krimpen wel degelijk zeer kwalijk nam, was medechristen Andries Knevel. Nog diezelfde dag was hij bij Op1, onderdeel van dezelfde Publieke Omroep wier journalisten zo onheus bejegend waren. Want niet alleen zij waren onheus bejegend, maar de kerk zelf was schade berokkend. En niet alleen maar de kerk, maar ook het beeld van Jezus was onrecht aangedaan, zo stelde Knevel herhaaldelijk in deze volgorde tijdens de uitzending. En dat juist in de aanloop naar Goede Vrijdag, waarin de kerk herdenkt dat Jezus Zich voor de zonden van de wereld aan het kruis had laten nagelen.

De vraag die bij mij opkwam was deze: Wat maakt dat een intelligente theoloog en mediaman als Knevel hier zoveel zaken tegelijk in negatieve zin benoemt? Vooral gezien het feit dat mijn eenvoudige buurvrouw gedrag van kerkmensen en het verschijnsel van volle kerken wel nadrukkelijk uit elkaar hield! Dat we ons als christenen in ons gedrag spiegelen aan Jezus, sprak voor haar vanzelf. Maar wat heeft Jezus onrecht aandoen met volle kerken te maken? Die laatste vraag was in ieder geval niet bij haar opgekomen. Kennelijk ervoer zij hier geen tegenstrijdigheid, in ieder geval zeker níet op de wijze zoals verwoord door Knevel.

Volgens Knevel wordt door volle kerken het besmettingsrisico groter. Niet alleen voor de betrokken gelovigen zelf. Maar de kans dat zij anderen, buiten de kerk, besmetten neemt ook toe. En gezien de risico’s op blijvende gezondheidsschade zouden we dat als christenen niet moeten willen. In navolging van Jezus zouden wij bereid moeten zijn het offer dat beperkende overheidsmaatregelen ons opleggen, gewillig te brengen.

Dat verhaal is precies dat van virologen. En daarmee ook het verhaal van de overheid, die zich bij de vaststelling van haar beleid in belangrijke mate door virologen laat leiden. En ervan uitgaand dat Jezus Zich door diezelfde logica zou laten leiden, komt Knevel tot de conclusie dat volle kerken die een andere logica volgen Hem te schande maken.

Onder sociale wetenschappers (met name economen) worden uitkomsten van modellen waarmee zij toekomstige ontwikkelingen proberen in te schatten altijd voorzien van een disclaimer: ceteris paribus. Dat wil zeggen: ervan uitgaand dat factoren die in het model als vaststaand zijn verondersteld ook werkelijk gelijk blijven, en dat er geen andere factoren zijn die de uitkomst zouden kunnen beïnvloeden.

Maar kan dat ceteris paribus van de wetenschappers juist ook niet doorbroken worden door de kracht die van God uitgaat tijdens fysieke kerkdiensten? De God die de Grond is van ons bestaan, en ons juist daar tegemoet komt in Woord en Geest. Zoals een lied dat Knevel vast ook wel kent het bezingt:

“Wees stil, want de kracht van onze God

daalt neer op dit moment.

De kracht van de God Die vergeeft

en ons genezing brengt;

niets is onmogelijk

voor wie gelooft in Hem.

Wees stil, want de kracht van onze God

daalt neer op dit moment.”

Volgens die ‘logica’ had mijn buurvrouw gelijk! Niet alleen met betrekking tot die volle kerken, maar ook in haar afwijzing van geweld tegen journalisten.

Deze column verscheen in het themanummer 'Kerk en corona' van het blad Protestants Nederland. Bekijk het blad hier.