Kees van der Staaij over Buitenlandse Zaken

De democratie staat steeds meer onder druk en wereldwijd worden andersdenkenden, in het bijzonder christenen, steeds vaker vervolgd. Dat zijn twee lijnen in de bijdrage van de SGP aan de behandeling van de begroting van Buitenlandse Zaken. Woordvoerder Kees van der Staaij stelde dat het ‘verdrijven van tirannie’ onverminderd actueel blijft.

Ook aan een democratie kleven nadelen, maar “toch blijft de democratie het waard om te verdedigen,” aldus Van der Staaij. Hij citeerde de bekende Britse schrijver en Oxford-professor C.S. Lewis: “Ik ben democraat omdat ik in de zondeval geloof (…) De mensheid is zo diep gevallen, dat niemand kan omgaan met een onbeperkte macht over medemensen.” We kunnen de macht dus maar beter delen en op die manier recht en vrede bevorderen.” Hoe het snel mis kon gaan, hebben we uiterst pijnlijk gezien in Afghanistan.

Bij de begrotingsbehandeling vorig jaar is een SGP-motie aangenomen waarin de regering wordt opgeroepen om het thema geloofsvervolging meer te agenderen in de VN. In zijn bijdrage spitste Van der Staaij dit toe op  Noord-Korea, dat al heel veel jaren op de eerste plaats staat op de lijst van landen waar christenen worden vervolgd. De bewijzen van opsluiting, dwangarbeid en martelingen zijn er te over. In dat verband verwees hij ook naar landen als Somalië, Libië, Pakistan, Iran, Jemen, Nigeria en Irak. In dat laatste land nam het aantal christenen af van 1,3 miljoen in 2003 naar amper 300.000 nu. In veel islamitische landen zien we exact hetzelfde.

Hieronder is de gehele bijdrage van SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij te lezen aan het begrotingsdebat over Buitenlandse Zaken.

Democratie
Wereldwijd staat de democratie onder druk, en hebben we onze handen vol aan het ‘verdrijven van tirannie’. Toch blijft de democratie het waard om te verdedigen. Om de bekende Oxford-professor C.S. Lewis te citeren: “Ik ben democraat omdat ik in de zondeval geloof (…) De mensheid is zo diep gevallen dat niemand kan omgaan met een onbeperkte macht over medemensen. We kunnen de macht dus maar beter delen, en op die manier recht en vrede bevorderen. Mijn eerste vraag aan de minister: Verdient democratisering geen eigen ‘poot’ binnen het mensenrechtenbeleid?

Internationale inzet voor een democratische rechtsorde is een zaak van lange adem. We zagen dat indringend bij de hartverscheurende taferelen in Afghanistan. Overrompelend snel hoe klokken daar werden teruggezet. Precies waar Afghanen jaren geleden al bang voor waren. Met veel elan is gezegd dat met de combinatie van diplomatie, defensie en ontwikkelingssamenwerking daadwerkelijk een sprong voorwaarts gemaakt kon worden. Dat bleek taaier dan gedacht. Mijn vragen aan de minister: Welke lessen hij hieruit trekt voor toekomstig buitenlandbeleid? Blijven we humanitaire hulp verlenen aan dit noodlijdende volk?

Europese Unie
De Europese Unie is met nobele motieven opgericht, maar het bestuur moet steeds zo dicht mogelijk bij de burger worden vormgegeven. Zorgen die hierover leven, leiden zelden tot een negatief oordeel op bevoegdheid, subsidiariteit en proportionaliteit. Wanneer leiden zulke zorgen rond subsidiariteit nu daadwerkelijk tot een negatief oordeel? Wanneer durft Nederland een streep te trekken?

Hervorming VN
De Verenigde Naties is een belangrijk forum voor samenwerking. Helaas krijgen onvrije landen er de ruimte om anderen oneigenlijk de les te lezen. Dat ondergraaft de VN zelf. Welke ruimte voor hervormingen van de VN ziet de minister?

Israël
Vooral Israël blijft de gebeten hond. Denk aan de talloze anti-Israëlresoluties, de zwarte lijst van bedrijven actief op de Westoever, maar ook de VN-onderzoekscommissie naar mogelijke oorlogsmisdaden tussen de Palestijnen en Israël. Die commissie is permanent, het mandaat is te breed, en de leden zijn niet neutraal. Ook het kabinet noemt dit “niet in lijn met vergelijkbare onderzoekscommissies van de Mensenrechtenraad”. Wat doet Nederland om samenstelling, mandaat en termijn aan te passen?

Geloofsvervolging
De VN kan nog altijd meerwaarde hebben rond zaken als basale mensenrechten. Een SGP-motie verzocht de regering afgelopen jaar in de VN-Mensenrechtenraad resoluties te initiëren over het tegengaan van geloofsvervolging in landen waar dit zeer urgent is. Welke initiatieven heeft Nederland op basis hiervan genomen?

Noord-Korea
Als voorbeeld noem ik Noord-Korea, dat onder Kim Jong Un extreem onvrij bleef. Wie de Kim-dynastie niet vereert, loopt levensgevaar. Al jarenlang staat het land onveranderd op de trieste 1e plaats in de ranglijst christenvervolging. Bewijzen van arbitraire detentie, dwangarbeid, martelingen, en ander onrecht zijn er te over. Ziet de minister mogelijkheden om Noord-Korea internationaal steviger aan te spreken op de schending van fundamentele rechten van burgers? Wil hij in dat kader de opties verkennen van een VN-resolutie, persoonsgerichte sancties in EU-verband, of de oprichting van een ad hoc tribunaal?

Afrika en Midden-Oosten
Ook in Afrika en het Midden-Oosten lopen minderheden gevaar. Denk aan Somalië, Libië, Pakistan, Iran en Jemen. In Irak nam het aantal christenen af van 1,3 miljoen in 2003 naar amper 300.000 nu. De nood is er groot en de vrijheid klein. Ook in Nigeria worden kerkgangers regelmatig in grote getale toegetakeld, ontvoerd of zelfs gedood. Heeft de minister via diplomatie en noodhulp gericht aandacht voor deze groepen?

Taiwan
De SGP vindt een bestendige samenwerking met Taiwan van groot belang, zowel qua handel als voor de bestrijding van internationale (cyber)criminaliteit. Steunt Nederland een Taiwanees waarnemerschap bij Interpol?

Armenië
Nog zo’n land in de knel is Armenië. De Azerbeidzjaanse agressie blijft doorgaan, ten koste van mensenlevens en waardevol cultureel erfgoed. Veroordeelt Nederland de laatste grote aanval van Azerbeidzjan op Armenië? Is het niet de hoogste tijd de Armeense genocide officieel te erkennen?

Zuid-Afrika
Ik spreek mijn waardering uit voor de Nederlandse diplomatieke inspanningen rondom de gedwongen onteigening zonder compensatie in Zuid-Afrika: van ingewijden begrijpen we dat dit gewenste effecten heeft gehad. Dank daarvoor!