De politie is geen wegsleepdienst

Op woensdag 4 september debatteerde de Tweede Kamer over strafrechtelijke onderwerpen. Diederik van Dijk ging daarbij onder meer in op de vele snelwegblokkades en de grote politie-inzet die daarmee gepaard gaat. Hieronder is zijn spreektekst te lezen.

De strafrechtketen is al jaren overbelast en daar ondervinden slachtoffers en de agenten op straat het meest hinder van. Één van de belangrijke oorzaken van de structurele overbelasting zijn de recente snelwegblokkades waarvoor inmiddels 16.000 agenten zijn ingezet. Agenten die hun werk in de wijk of in de noodhulp moesten neerleggen om deze verstoring van de openbare orde te beëindigen om vervolgens de volgende dag dezelfde relschoppers weer van de weg af te vegen. De politie is geen veredelde wegsleepdienst! Is de minister het met de SGP eens dat het blokkeren van snelwegen een onrechtmatige verstoring van de openbare orde oplevert en als zodanig moet worden benaderd? In de analyse van de Landsadvocaat over openbare ordeverstoringen lezen we dat het mogelijk is om bijzondere voorwaarden op te leggen aan verdachten zodat niet opnieuw kan worden opgeroepen tot strafbare feiten.

• Is de minister bereid te verkennen of deze voorwaarden ook opgelegd kunnen worden aan organisaties als Extinction Rebellion die herhaaldelijk oproepen tot het negeren van verboden en het verstoren van de openbare orde?
• Is de minister het met de SGP eens dat organisaties als Samidoun, die openlijk antismitisme verspreiden en terreur verheerlijken, moeten worden belet samenkomsten te organiseren?

Standaardafname DNA
Één van de conclusies uit het rapport van de Universiteit Leiden naar aanleiding van een motie van mijn voorganger Van der Staaij over DNA standaardafname bij verdachten luidt dat met een ruime interpretatie van het onderzoeksbelang het ook mogelijk is om DNA-onderzoek te doen als de Officier van Justitie dat nodig acht. Bevoegdheden tot het verrichten van DNA-onderzoek kunnen in veel gevallen nu reeds worden toegepast.

• Is de minister bereid om deze ‘kan’ bepaling in overleg met het OM om te zetten en vast te leggen in een gebonden bevoegdheid in het kader van evenredigheid en transparantie?

Levenslang
De voorganger van de staatssecretaris heeft in zijn rol als minister voor rechtsbescherming aan enkele levenslanggestraften gratie verleend. Het gaat hierbij om uitzonderlijke situaties waarbij grote belangen spelen, zowel voor veroordeelde als voor nabestaanden. De SGP hecht eraan te benadrukken dat het recht van levenslanggestraften op perspectief op vrijlating en mogelijkheid tot herbeoordeling niet automatisch moet leiden tot vrijlating. Het is opvallend dat het OM in de zaak van Edwin S. tot twee keer toe negatief op het verzoek om vrijlating adviseerde en een derde keer toch overstag ging om onder voorwaarden over te gaan tot vrijlating. In de zaak van Frank M. adviseerde het OM zelfs negatief op het laatste gratieverzoek. Voor nabestaanden is dit moeilijk te verteren.

• Is het voor de staatssecretaris denkbaar dat er een maximum komt op het aantal gratieverzoeken dat een veroordeelde kan doen?