Veel mensen maken zich zorgen. Over de toekomst van ons land, over hoe we samenleven, over wat we nog kunnen vertrouwen. Waar vind je rust, richting en houvast in een tijd vol onzekerheid?

We hebben een fundament nodig dat sterker is dan meningen en de waan van de dag. Om ons heen zien we de doorgeslagen woke- en cancelcultuur, de genderideologie, politiek opportunisme en het idee dat vrijheid losstaat van verantwoordelijkheid. Het christelijk geloof biedt daartegenover een betrouwbaar en tijdloos kompas. God is het waard om gediend te worden. Als we ons laten leiden door de Herder Jezus Christus uit Psalm 23 zal het ons aan niets ontbreken. Een troostrijke boodschap.

En dat is het bestaansrecht van de SGP. Nederland is het beste af met christelijke waarden en normen. Niet alleen voor het persoonlijke leven, maar ook voor hoe we als samenleving met elkaar omgaan. De Tien Geboden zijn daar een voorbeeld van. Geen oud papier, maar richtingwijzers voor vrede, recht en barmhartigheid. En dat is precies waar we in ons land zo’n grote behoefte aan hebben.

We zien dat veel Nederlanders zich afvragen waar het heen gaat. Individualisme, normvervaging en polarisatie veranderen de samenleving. Veel jongeren worstelen met mentale problemen. Er klinken scherpe woorden en we zien eenzame harten. In zo’n samenleving wil de SGP het verschil maken. Niet door met alles mee te bewegen, maar door koersvast te zijn. We staan voor waarden die het leven beschermen, het gezin versterken en de veiligheid waarborgen.

We blijven opkomen voor kwetsbaar leven. Van het ongeboren kind, de jongere die psychisch lijdt, tot de broze oudere. Ieder leven is waardevol. We staan voor bescherming, zorg en liefdevolle aandacht voor iedere kwetsbare naaste. We strijden ook voor het gezin. Want een stabiele thuissituatie is het fundament van een gezonde samenleving. Vaders, moeders en kinderen verdienen onze steun. We helpen (eenverdieners)gezinnen ook financieel, zodat het dagelijks leven weer betaalbaar wordt. En we pakken armoede aan. Dichtbij en ver weg.

Ook staan we voor een veilige samenleving. We zien dat de veiligheid onder druk staat. Onze krijgsmacht is onvoldoende voorbereid op geopolitieke dreigingen en Joodse landgenoten moeten steeds meer vrijheid opgeven, terwijl Israël onder vuur ligt. Extremistische geluiden worden steeds luider en Hamas-sympathisanten eisen onze straten op. Dat is onacceptabel. Veiligheid en vrijheid van godsdienst, van onderwijs en van meningsuiting mogen niet ondermijnd worden.

Als SGP willen we doen wat nodig is voor Nederland. Dat doen we niet uit eigen belang, maar in afhankelijkheid van God en met het oog voor de ander. We geloven dat goed bestuur begint met ‘Woord houden’. Met betrouwbaarheid en dienstbaarheid. De samenleving is niet geholpen met beloftes die verdampen of politiek die alleen kijkt naar de peilingen van morgen. Wat nodig is, is richting, rust en houvast.

In dit programma laat de SGP zien welke koers we voor Nederland willen varen. Met duidelijke keuzes en concrete plannen. Op 29 oktober mag u naar de stembus. Mijn oproep is helder: Stem christelijk voor Nederland. Want u weet wat u aan de SGP hebt.

Wat is de mens? Deze vraag stelde de dichter uit het Bijbelboek Psalmen. Het is een kernvraag die filosofen sinds de oudheid bezighoudt en die door technologische ontwikkelingen zoals kunstmatige intelligentie (AI) en de invloed van mediamachten voluit actueel blijft. Hoe zien we onszelf als mens en maatschappij? Deze vraag heeft alles te maken met maatschappelijke problemen zoals een toenemende zorgvraag in scholen, psychische problemen bij studenten en groeiende eenzaamheid bij ouderen.

Het is zoals koning Willem-Alexander schrijft als hij een wet ondertekent: ‘bij de gratie Gods’. We zien de overheid niet als zelfbedacht construct, maar als dienares van God. Dit onderstreept het grote gewicht van het landsbestuur. Dat verdient respect, maar schept ook verantwoordelijkheid. Onder meer de toeslagenaffaire en de schijnbare onmacht om uit de stikstofcrisis te komen, hebben het vertrouwen in de overheid helaas een knauw gegeven. Er is dus werk aan de winkel. We staan voor een betrouwbaar bestuur. Voor een overheid die haar grenzen kent, zich niet laat afleiden van haar kerntaken, zich dienstbaar opstelt, ruimte geeft aan de samenleving, maar wel het kwade beteugelt. We hechten daarbij aan beginselen als publieke gerechtigheid en gespreide verantwoordelijkheid.

Een van de belangrijkste taken van de overheid is het beschermen van kwetsbaar leven. Leven dat broos is, breekbaar, of niet voor vol wordt aangezien. Denk aan het kindje in de moederschoot, de broze oudere in de avond van het leven, de puber die tobt met eenzaamheidsgevoelens. We geloven dat ieder mens geschapen is naar het beeld van God. Ieder mens is dus even waardevol, ongeacht wat die persoon kan of is. De SGP zet zich daarom in vóór de bescherming van het leven en voor liefdevolle zorg. We willen een cultuur bevorderen waarin het krijgen van kinderen als heel mooi en verrijkend wordt gezien voor het leven en samenleven.

Als gezinnen en scholen plaatsen zijn waar kinderen en jongeren veilig kunnen opgroeien en ontwikkelen, is dat een zegen voor de samenleving. De SGP zet zich hier graag voor in.

Vrede en veiligheid zijn geen vanzelfsprekendheden, maar kostbare zegeningen die beschermd moeten worden. De Bijbel roept op tot waakzaamheid en het bewaren van recht en orde. Het is een kerntaak van de overheid die nimmer veronachtzaamd mag worden. Daarom kiest de SGP voor een sterke krijgsmacht, goed toegeruste hulpdiensten en een rechtvaardige overheid die het zwaard niet tevergeefs draagt (Romeinen 13). De overheid moet pal staan voor de bescherming van onze grenzen, burgers en vrijheden. Criminele netwerken, cyberdreigingen, terrorisme en mensenhandel dienen hard te worden aangepakt. Internationale samenwerking is daarbij onmisbaar, maar Nederland moet zelf ook weerbaar zijn. De overheid moet haar gezag zichtbaar handhaven, zowel op straat als online. Alleen zo kan de samenleving veilig en weerbaar blijven in een onzekere wereld.

De Bijbel laat een diepe verbondenheid zien tussen God en het Joodse volk als de ‘beminden om der vaderen wil’. Door de eeuwen heen zijn Joden vervolgd, verstrooid en verdreven. Echter, Gods trouw aan Israël blijft. Ook in onze tijd steekt antisemitisme weer de kop op. Op straat, online of verpakt als disproportionele kritiek op Israël. We vinden dat Nederland pal moet staan voor de veiligheid van Joden in Nederland en wereldwijd. Haat tegen Joden mag nergens wortelschieten. Daartegen is krachtig optreden nodig.

Asielbeleid vanuit christelijk perspectief is een zaak van hoofd en hart, van rechtvaardigheid en barmhartigheid. Jezus Zelf benadrukt dat het onze roeping is om kwetsbare vluchtelingen onderdak te bieden (Mattheüs 25:35). Tijdens de asielprocedure wordt onderscheid gemaakt tussen vluchtelingen en migranten. Deze beoordeling moet sneller, zodat degene die asiel aanvraagt niet onnodig lang tussen hoop en vrees geslingerd wordt. Asielzoekers die in eigen land voor hun leven vrezen, in het bijzonder vervolgde christenen, moeten kunnen rekenen op goede opvang in Nederland. Migranten die niet in Nederland mogen blijven, keren zo snel mogelijk terug naar het land van herkomst. Alleen zo blijft er ruimte voor wie écht bescherming nodig heeft. Juist op deze onderdelen schiet het huidige asielsysteem ernstig tekort en is hervorming geboden.

‘Hij doet het gras uitspruiten voor de beesten, en het kruid [gewas] tot dienst des mensen, doende het brood uit de aarde voortkomen.’ De Psalmdichter bezingt in Psalm 104 de grootheid van Gods schepping, van bergen en zeeën tot akkers en weilanden. De voedselvoorziening heeft zijn eigen plaats in Gods schepping, maar is verbonden met de natuur eromheen. De zorg voor landbouw en natuur schept verantwoordelijkheid: voor burgers in hun achtertuin, consumenten in de winkel en boeren op hun bedrijf, en ook voor ketenpartijen, natuurbeheerders en de overheid. Hoe kun je als burger boeren de schuld geven van achteruitgang in de natuur, terwijl je eigen achtertuin vol tegels ligt? We staan voor een goede voedselvoorziening en een respectvolle omgang met de natuur.

‘En ziet, het was zeer goed.’ De aarde, zoals God die gemaakt heeft, floreerde. Er was geen spoor van vervuiling te bekennen. Wat is het anders geworden. De schepping zucht onder de gevolgen van de zonde. Onze manier van consumeren en produceren schaadt de leefomgeving en pleegt roofbouw op natuurlijke hulpbronnen en grondstoffen. Het gebruik van olie, kolen en gas zorgt voor veel broeikasgassen in de atmosfeer. Het weggooien van plastic verpakkingen zorgt voor microplastics in rivieren en zeeën. Toepassing van PFAS in anti-aanbaklagen, regenjassen en vele andere materialen leidt tot wijdverspreide belasting van bodem en water met deze schadelijke stoffen. Ze breken moeilijk af en komen in ons lichaam terecht.

Het Griekse woord voor econoom, oikonomos, komt in de Bijbel meermaals voor en wordt veelal vertaald met ‘rentmeester’. Zoals een rentmeester de verantwoordelijkheid heeft het bezit van een ander te beheren en te gebruiken, zo heeft de mens de taak gekregen deze aarde te bouwen en te bewaren. Deze houding vormt een belangrijk vertrekpunt voor hoe wij kijken naar onze economie. Ongebreidelde groei en materialisme is zeker niet het Bijbelse ideaal. Ons economisch handelen moet tot doel hebben dat mens en maatschappij opbloeien. Daarom moeten we toe naar een economie die gebaseerd is op waarden, die robuust, sociaal, duurzaam en innovatief is. Dat vraagt om een goed vestigingsklimaat, met rechtvaardige belastingen voor burgers én minder administratieve rompslomp voor ondernemers. Dat vraagt ook om bescherming van werknemers, maar wel zo dat werkgevers hen graag in dienst blijven nemen.

De enorme woningnood vraagt om meer woningen en een daadkrachtige aanpak. Het is schrijnend dat jongeren geen betaalbare starterswoning kunnen vinden en daardoor zelfs gezinsvorming uitstellen. Het is ongewenst dat ouderen niet kunnen doorstromen naar geschikte seniorenwoningen. Woningen, werk en voorzieningen moeten ook goed bereikbaar zijn en blijven. De filedruk neemt echter in rap tempo toe, terwijl belangrijke infra-projecten in de ijskast zijn gezet. Het busvervoer verschraalt. Ondertussen is ruimte nodig voor energievoorziening, waterveiligheid en Defensie. De SGP wil vruchtbare landbouwgronden beschermen. Om ons land leefbaar en bereikbaar te houden zijn keuzes en investeringen van het Rijk nodig. Daarbij past de houding van een rentmeester: oog voor heden én toekomst, voor christelijke waarden als rechtvaardigheid en bescherming van het leven en voor de verschillende maatschappelijke belangen.

Als klein land aan de zee is Nederland altijd sterk gericht geweest op de wereld om ons heen. We staan sterker als we samenwerken met buurlanden en bondgenoten. Dit draagt bij aan een sterke economie, bloeiende handelsrelaties en de bescherming van onze vrijheid. Een krachtig buitenlandbeleid is ook nodig voor handhaving van vrede en recht. De wereldorde van regels en soevereiniteit staat onder druk. De internationale rol van de Verenigde Staten verandert, terwijl autoritaire staten als China en Rusland aan invloed winnen. Dit vergt het onderhouden van diplomatieke verbindingen en het behartigen van onze Nederlandse belangen wereldwijd. Buitenlandse handel versterkt onze economie en welvaart, maar moet eerlijk en duurzaam zijn. Ontwikkelingssamenwerking ondersteunt onze verre naaste en bevordert stabiliteit, wat ook het belang van Nederland dient.

Er liggen grote financiële uitdagingen voor de toekomst van Nederland. Met stip op één de broodnodige investeringen in Defensie. Maar ook worden we geconfronteerd met enorme opgaven op het gebied van (regionale) infrastructuur, verduurzaming en de aanpak van de woningnood.