Afval

Een Nederlander gooit nog veel restafval weg, in 2022 ongeveer 180 kilo. Helaas zit daar nog veel blik, plastic en papier tussen, allemaal materiaal dat opnieuw gebruikt kan worden. Met elkaar kunnen we ervoor zorgen dat deze afvalberg zo klein mogelijk wordt. Dat kan heel goed door hergebruik van ‘afval’ en afgedankte apparaten zoveel mogelijk te stimuleren. Ook voor het beperken en hergebruiken van bouwafval en andere afvalstromen is actie nodig. We moeten stappen zetten richting een circulaire economie en barrières hiervoor aanpakken:

• Afspraken met gemeenten over het invoeren van het zogenoemde diftar-systeem: wie minder restafval weggooit, hoeft ook minder te betalen. Dat stimuleert huishoudens en bedrijven om minder afval te produceren en het afval beter te scheiden. Ook zijn afspraken nodig over het optimaliseren van de inzameling van afval door meer gebruik te maken van nascheiding bij opgehaald restafval.
• Handhaving en verbetering van statiegeldsystemen voor grote en kleine plastic flessen, bierflesjes en blikjes. Statiegeld stimuleert recycling en voorkomt zwerfvuil.
• Meer dan de helft van de Nederlanders koopt liever nieuwe spullen dan iets wat kapot is te (laten) repareren. Europese regels moeten aangepast worden zodat onderdelen van apparaten eenvoudiger vervangen kunnen worden.
• Het leasen van goederen moet gestimuleerd worden door toepassing van een verlaagd btw-tarief. Dat geldt ook voor het repareren van apparatuur.
• Hergebruik van grondstoffen moet gestimuleerd worden. Helaas is dat nu vaak duurder dan gebruik van ruwe grondstoffen. Dat kan anders door Europese productnormen en/of door grondstofheffingen. Nederland geeft hierbij het goede voorbeeld. Gebruik van onder meer plastic verpakkingsmateriaal wordt ontmoedigd door een belastingheffing voor plasticproductie eerder in de keten. Er komt een oplopende verplichting voor toepassing van recyclaat in verpakkingsmateriaal.
• De regels om gebruik van wegwerpbekers en –bakjes te ontmoedigen zorgen voor veel onduidelijkheid en rompslomp, en lijken nog weinig effectief om zwerfafval te beperken. De overheid moet samen met ondernemers kijken hoe gezorgd kan worden voor een eenvoudigere en meer effectieve aanpak.
• Er is meer actie nodig om te zorgen voor zoveel mogelijk recycling van zonnepanelen.
• De MilieuPrestatieNorm voor grote gebouwen moet aangescherpt worden om hergebruik van bouwmateriaal daadwerkelijk aan te moedigen. Ook moet gebruik van hout als vorm van CO₂-opslag daarbij gestimuleerd worden.
• De afvalstoffenregelgeving moet zo aangepast worden dat het eenvoudiger wordt om waardevolle afvalstoffen niet meer als afval, maar als grondstof aan te merken.
• Om de afvalberg te verminderen moet het loterijen en andere organisaties verboden worden om een ‘nee/nee’-stickers op de brievenbus te omzeilen door de algemene aanhef ‘aan de bewoners van…’ te gebruiken.