Stop met boycotten van Taiwan bij WHO

Opinie-artikel Bert-Jan Ruissen in het Reformatorisch Dagblad van donderdag 2 april 2020:

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is een spil in de strijd tegen het coronavirus. Maar juist een van de landen met de succesvolste aanpak, Taiwan, is daar niet welkom. Het land stuit op hardnekkig verzet van rivaal China. Dat moet afgelopen zijn.

Vanuit het hoofdkantoor in Genève sturen WHO-experts dagelijks updates en adviezen de wereld in. Soms heel eenvoudige tips, soms heel technische medische details. Die informatie is cruciaal nu elke dag telt bij het redden van levens. Iedereen aast op gegevens over verspreiding, antilichamen, potentiële vaccins enzovoort.

Bij een ziekte die de hele wereld treft, moet de hele wereld samenwerken. Ziektebestrijding moet daarom geen terrein zijn voor politieke rivaliteit tussen landen. Voor een boycot zou geen plaats moeten zijn. Toch zien we dat helaas gebeuren.

China blokkeert de deelname van Taiwan bij de WHO, omdat het Taiwan beschouwt als een rebelse eigen provincie. Tot 2016 mocht het enige tijd als waarnemer wel bij de vergaderingen zitten. Maar onder druk van China zijn sindsdien Taiwanese diplomaten en zelfs journalisten niet welkom bij de vergaderingen.

Daarmee is het land feitelijk een blinde vlek van 23 miljoen inwoners op de wereldkaart van de coronabestrijding. Wetenschappers in het land klagen dat ze geen informatie krijgen uit de eerste hand, maar veel via-via moeten verkrijgen.

Het doel van China is wellicht om zo Taiwan te treffen. Maar zoals zo vaak bij gebrekkige samenwerking treft het land daarbij ook zichzelf. Taiwan blijkt een voorloper te zijn als het gaat om kennis over het coronavirus. Het was een van de eerste landen die het gevaar van Covid-19 inzagen, mede dankzij de ervaringen die Taiwan had opgedaan tijdens de SARS-uitbraak. Al veel eerder dan EU-landen besloot Taiwan passagiers uit China medisch te controleren.

Taiwan was het vierde land in de wereld waar wetenschappers een sample van Covid-19 isoleerden. Dat is een belangrijke stap naar potentiële vaccins. Ook ontwikkelde Taiwan een coronatest die binnen 15 minuten een uitslag oplevert, in plaats van de gebruikelijke vier uur. Die kennis zou ook snel naar andere landen moeten kunnen komen.

Het is ideaal om de informatiestroom via de WHO te laten lopen. Die is daarvoor opgericht. De WHO omvat 194 van de 196 erkende staten in de wereld. Van de buitengesloten landen is Taiwan de meest prominente uit de westerse wereld, in een lijst van minder ontwikkelde gebieden als Donetsk of Zuid-Ossetië.

De boycot kan zo niet doorgaan. Zeker nu de uitbraak van het coronavirus is terug te voeren op China zelf, heeft dat land een morele plicht. Het is tijd om het machtige China hierop aan te spreken. Wie durft?

De Verenigde Saten en Japan pleiten er al langer voor om Taiwan weer te laten deelnemen in de WHO. Enkele weken geleden sloot de Canadese premier Justin Trudeau zich daarbij aan. Meer landen neigen naar steun.

Deelname van Taiwan kan geregeld worden door een besluit bij meerderheid in de WHO-assemblee. De eerstvolgende bijeenkomst staat gepland op 17 mei in Genève, als die doorgaat, ondanks (hoe ironisch) de pandemie.

Ook Nederland en andere EU-landen moeten zich uitspreken voor deelname van Taiwan aan de WHO en andere organen van de Verenigde Naties, zoals de Internationale Organisatie voor de Burgerluchtvaart (ICAO). Ten minste moet de positie van ”waarnemer” worden hersteld.

In het Europees Parlement neem ik hiertoe nu het initiatief. Ik vraag de Europese Unie zich in te zetten voor toelating van Taiwan tot de WHO. Dit onderwerp moet op de agenda van een EU-raad komen.

Het virus kent geen grenzen. Laten we China vragen een keer boven zichzelf uit te stijgen, door Taiwan te laten meedoen in de strijd tegen deze en komende pandemieën.