Eén jaar later: boeren nog verder in de verdrukking

Precies een jaar geleden trokken Nederlandse boeren massaal naar Den Haag. Ze wilden laten zien en horen dat het beleid van de EU en het kabinet fataal is voor hun bedrijven.

De geruststellende woorden die toen bij de demonstatie werden gesproken door politici, kunnen niet verhullen dat de situatie er niet beter op is geworden. Er komen alleen maar meer regels en lasten bij.

De SGP voelt mee met de boeren. Met relatief veel agrariërs in de achterban, horen we bijna dagelijks waar het (opnieuw) mis gaat. Om maar een paar voorbeelden te noemen: het Jonge-Boerenfonds dat niet van de grond komt, geld voor sanering dat vele efficiënter kan worden ingezet, extra klimaatregelen opleggen aan individuele boerenbedrijven, mestreductie onder het niveau van wat gezonde gewassen nodig hebben en initiatieven uit de sector die worden genegeerd door het ministerie. Het kan en moet anders.

---
Hieronder de kritische bijdrage van SGP-woordvoerder Roelof Bisschop aan het overleg dat de Tweede Kamer had met de minister van LNV:

Vandaag is het een jaar geleden dat boerengezinnen massaal naar Den Haag reden. Het getoeter kon niemand ontgaan. Letterlijk en figuurlijk. Verrassend was de enorme steun van burgers. Het toetersignaal werd door hen begrepen. Die positieve houding biedt perspectief. Direct maar een concrete vraag: wil de minister bij de uitwerking van het omschakelfonds het ondersteunen van financiering van duurzame landbouwbedrijven door lokale landcoöperaties meenemen?

Teleurstellend was de Haagse reactie. Veel mooie woorden, maar te vaak weersproken door de daden. Ik noem de veevoermaatregel. Ik noem de open einden rond het verdienmodel. Waar blijft het wetsvoorstel oneerlijke handelspraktijken en de verduidelijking van de landbouwpositie in de Mededingingswet? Waarom is er van de 75 miljoen euro voor het Jonge Boerenfonds nog nauwelijks wat uitgegeven? Waarom dertig miljoen extra stroombelasting voor glastuinbouwbedrijven als we juist een overstap van gas naar stroom willen? Waarom worden honderden miljoenen euro’s gestoken in sanering, terwijl voor stikstof en klimaat meer winst behaald kan worden met emissiereductie bij blijvende bedrijven? Even tussendoor: gaat de minister wel voorkomen dat stoppende varkensboeren door overmacht deadlines passeren en zo subsidie mislopen?

Praktijkonderzoek
Bij inzet op praktijkonderzoek en experimenteerruimte is een open oor belangrijk. En ga ’s een keer buiten de gebaande wegen. In Kamerbrieven mis ik bijvoorbeeld het onderwerp mestkwaliteit. Onderzoek van Vanhoof en Nigten – waar veel boeren aan mee hebben betaald – liet zien dat mestkwaliteit een belangrijke factor is voor emissies en bodembeheer. Wil de minister het voorstel voor vervolgonderzoek niet afserveren, maar alsnog oppakken?

Spanning: juridische waarborgen in dynamische sector
De minister dreigt met het afdwingen van klimaatmaatregelen op individuele bedrijven. Ik hou mijn hart vast. Het gaat hier om natuurlijke processen en niet om het verstoken van fossiele brandstoffen. Waarborgen zijn in de dynamische landbouw zonder fabriekspijpen lastig te geven. Dat geldt ook voor stikstof. Waar blijft de positieve uitdaging? Boeren laten zich adviseren, participeren in projecten, gebruiken voeradditieven. Ik noem de AgriMestMix die niet geboekstaafde emissiereductie oplevert. Dat wringt met de waarborgwens van overheidsjuristen. Mijn vraag voor nu: hoe krijgen boeren de credits voor allerlei vrijwillige managementmaatregelen? Wat gaat de minister bijvoorbeeld doen om een koolstofbank mogelijk te maken?

Boer-tot-bord strategie
Tot slot. De SGP vindt de minister veel te positief over de Boer-tot-Bord strategie. Brussel is bezig met het rollen van een enorme sneeuwbal met steeds meer dictaten. Meer dierenwelzijnsregels, een wetgevingsvoorstel voor een kader voor een duurzaam voedselsysteem, minimaal 25% biologische landbouw, 50% minder nutriëntenverliezen, 20% minder mest, 50% minder chemische gewasbeschermingsmiddelen, 50% minder antibiotica. Met 2017 als referentie zeggen Europese ambtenaren. Daarbij komt nog de 55% ambitie voor CO2-reductie, waarvan het kabinet nog niet eens weet wat dit betekent voor de landbouw. En dat gevoegd bij de Europese GLB-controle op de nationale strategische plannen. Ik heb een slecht gevoel bij deze Europese sneeuwbal. Waarom stelt de minister zich zo meegaand op? Waarom gaat zij in het BNC-fiche nauwelijks in op de potentiële gevolgen? Wil zij binnenkort voor de verschillende strategieonderdelen een eerste oordeel over de subsidiariteit, proportionaliteit en de potentiële impact geven? Laten we zorgen dat we bij de pinken zijn en niet achter de Europese feiten aanlopen!

Brussel wil bijvoorbeeld 20% minder meststoffengebruik in 2030. Daarbij gaat het niet alleen om kunstmest, maar ook om dierlijke mest. Dat betekent nogal wat voor het voeden van bodem en gewas! De gebruiksnormen zijn nu al afgestemd op de gewasbehoefte. Zo niet dus. Laat het doel – minder nutriëntenverliezen en goede bodemvruchtbaarheid – voorop staan. Gaat de minister zich hier tegen verzetten?

Verder mis ik in de Europese aanpak een serieuze koerswijziging bij handelsverdragen en het mogelijk maken van toepassing van hoogwaardige diermeel in diervoeders als sojavervanging.