Schalk over Wet betaald ouderschapsverlof

Lees hier de bijdrage van SGP-Senator Peter Schalk over de wet betaald ouderschapsverlof, gehouden op 5 oktober 2021 in de Eerste Kamer.

Het kan verkeren: nog maar een paar weken geleden eindigde ik mijn bijdrage bij een debat over evenwichtige verdeling van mannen en vrouwen in Raden van Commissarissen met een citaat, dat ik vandaag graag nogmaals aanhaal. De regering stelde toen, in antwoord op de vraag over Europese regelgeving het volgende: “Daarbij heeft de regering zich altijd op het standpunt gesteld dat dit onderwerp een aangelegenheid is voor de lidstaten en niet voor de Europese Unie”. Dat klonk mijn fractie als muziek in de oren. En ik heb beloofd dat ik de regering op andere momenten zeker aan deze heldere uitspraak zou herinneren. Welnu, 3 weken later is het al zo ver. Want nu begint de regering bij deze wet met de volgende zin in de Memorie van toelichting:
“Het voorliggende wetsvoorstel dient ter implementatie van richtlijn (EU) 2019/1158 van het Europees Parlement en de Raad van 20 juni 2019 betreffende het evenwicht tussen werk en privéleven voor ouders en mantelzorgers”. 

Dat is nu jammer, dat we ons met een wet over de inrichting van onze samenleving laten leiden door de Europese regelaars. Die regelzucht en die bemoeizucht, daar moeten we ons toch tegen teweer stellen.

Zeker als het gaat over de wijze waarop wij ons gezinsleven willen inrichten. Sterker nog, mijn fractie vindt niet alleen dat de EU daar niets mee te maken heeft, maar ook dat de bedilzucht van de overheid moet worden ingetoomd.
Er zijn al heel veel prikkels die druk zetten op mensen om de arbeidsmarkt op te gaan, waardoor geen recht wordt gedaan aan de waarde van aspecten als mantelzorg en opvoeding van eigen kinderen etc. De gewone burger heeft er inmiddels geen idee van hoe sterk zijn leven wordt beïnvloed door het streven van de overheid naar een fifty-fifty samenleving.

In de memorie van toelichting staat: “Door te kiezen voor volledige doorbetaling van het ouderschapsverlof zou het verlof juist ook voor vaders aantrekkelijker worden en kan het bijdragen aan meer gender gelijkheid.”

• Wat wordt hiermee bedoeld?
• Een vader is toch gewoon een vader?
• Wat heeft dat met gendergelijkheid te maken?

In reactie op een vraag van mij hierover schrijft de minister: Dit maakt het opnemen van ouderschapsverlof aantrekkelijker, wat kan bijdragen aan een gelijkere verdeling in zorgtaken tussen mannen en vrouwen.

Nogmaals, wat wordt er nu eigenlijk bedoeld met gendergelijkheid: het gaat hier toch gewoon over de positie van mannen en vrouwen?

Bovendien, waarom wordt er niet gewoon ruimte geboden aan ouders om zelf te regelen hoe ze om willen gaan met de verdeling van ouderschapsverlof. De regering geeft werkgevers en werknemers de credits dat zij goed in staat zijn om in onderling overleg tot een voor beiden werkbare beslissing te komen.

• Waarom zou dat niet het geval zijn bij ouders van een kind?
• Is het niet veel beter om gewoon ouderschapsverlof op gezinsniveau te geven, waarbij ouders zelf de vrijheid houden om tot een goede verdeling kunnen komen?

Zoals bekend maakt de SGP zich al vele jaren ernstig zorgen over de positie van eenverdieners die tot 7 x zoveel belasting betalen dan tweeverdieners. Als de regering zou kiezen voor de een of andere manier van een doorbetalingsregeling op gezinsniveau, dan kunnen ook eenverdieners daarvan profiteren. Immers, op 50% van het inkomen zullen veel gezinnen afknappen. Ook de regering is zich bewust van het risico dat met het gekozen percentage het ouderschapsverlof voor lagere inkomensgroepen en eenverdieners voor zover zij een lager inkomen hebben, minder makkelijk toegankelijk is.

Het valt mij op dat de maatregel wordt gebruikt om druk uit te oefenen op de verdeling van arbeid en zorg binnen het gezin. Er wordt namelijk ingespeeld op de vraag of de hier genoemde effecten voor de opname van ouderschapsverlof en de taakverdeling tussen mannen en vrouwen zich daadwerkelijk voordoen zal. Mijn fractie vindt het jammer dat er opnieuw een prikkel wordt ingezet, waarbij de overheid ingrijpt in het huishouden en in het gezin.

Nog een heel ander punt. Er wordt gesteld: “Ten aanzien van de gehele groep rechthebbenden geldt dat bij ongehuwd samenwonenden niet uit te sluiten is dat aan meerdere personen die met de moeder van het kind op hetzelfde adres samenwonen, via hun afzonderlijke werkgevers een uitkering voor betaald ouderschapsverlof wordt aangevraagd. Bij aanvragen vanuit meerdere partners zal UWV aanvullend onderzoek naar fraude uitvoeren.” 
In antwoord op vragen van de SGP hierover stelt de regering dat, en ik citeer opnieuw: “Als uit de gegevens van UWV blijkt dat naast de moeder meerdere personen een beroep hebben gedaan op betaald ouderschapsverlof voor hetzelfde kind, dan is dit een duidelijk signaal van mogelijk misbruik”.

• Hoe is het in de wereld mogelijk dat meerdere personen een beroep doen op ouderschapsverlof. Dat is toch voorbehouden aan vader en moeder? Waar komen die meerdere personen dan vandaan?
• En hoe gaat dit werken in geval van meeroudergezinnen, waarin het gaat om juridische vader of moeder, biologische vader of moeder etc.?
• Kan de regering ook aangeven hoe dat in de toekomst gaat uitwerken als onverhoopt meerdere personen het recht op ouderschap zullen claimen?