Zicht op beter emanciperen

Zomereditie ZICHT: Emancipatiestreven uit balans

Ooit stond emancipatie voor bevrijding van politieke en maatschappelijke dwang. Tegenwoordig is er sprake van het omgekeerde: emancipatiedwang, zo constateert Hans van de Breevaart in de zomereditie van het tijdschrift Zicht, uitgave van het wetenschappelijk instituut voor de SGP.

Het gaat om een vorm van dwang die gelegitimeerd wordt door een materialistische levensbeschouwing, waarin de identiteit van mensen in toenemende mate wordt gedefinieerd in termen van bezit, een glanzende carrière buitenshuis en… seks. Ook het overheidsbeleid gaat uit van dit wereldbeeld. Gelukkig komen hier en daar mondige burgers op voor de positieve waarde van moederschap, het gezin en allerlei maatschappelijke verbanden die ons helpen in vrijheid vorm te geven aan een (geloofs-)leven dat generaties overstijgt en nog altijd de basis vormt voor onze beschaving. 

Fleur Jurgens bestrijdt ‘domme redeneringen’

Fleur Jurgens is zo’n mondige burger. Zij is auteur van ‘Leve de burgertrut’ en andere boeken. In het interview met Zicht uit zij stevige kritiek op de gedachte dat je pas meetelt als je een betaalde baan hebt: “Een man of een vrouw heeft alleen waarde als er een economische waarde tegenover staat. Iedereen wordt gereduceerd tot een poppetje in een tabel, met een prijskaartje eraan. Jij krijgt zoveel, en jij zoveel, en als jij wat minder krijgt dan een ander, dan ben je dus ook minder waard! Dat vind ik een domme redenering. Er is nog zoveel meer te doen dan betaald werk.” […] 

Zijn het eigenlijk vrouwen die liever man willen zijn, die de absolute gelijkheid nastreven?“Ja, dat idee dus, dat een vrouw anders is, biologisch anders in elkaar zou zitten, en dat daar allerlei dingen aan vast zitten die typisch zijn voor vrouwen, dat kunnen ze niet toegeven. Je bent pas echt geëmancipeerd als je geld verdient, een carrière buitenshuis nastreeft…” 

In plaats van toe te geven aan een reëel bestaand moederinstinct…“Ja, daarover willen feministen het niet hebben. Alsof moederschap iets is dat alleen maar is aangeleerd door een vrouwonvriendelijk en onderdrukkend systeem. […]” 

Goede en foute emancipatie

Hans van de Breevaart schrijft over goede en foute emancipatie. “In de huidige samenleving zijn het vooral conservatieve partijen die zich beijveren voor goede emancipatie. Dat lijkt tegenstrijdig. Want ‘conservatief’ wordt nogal eens verward met ‘achterlijk’ en geïdentificeerd met allang ‘achterhaalde’ instellingen en levensvormen. En emancipatie pretendeert daaraan nu juist te ontsnappen. Daartegenover weet de conservatief heel goed dat tijden veranderen. Hij is geen reactionair. Waar hij naar streeft, is geleidelijke verandering met behoud van datgene wat haar waarde door de eeuwen heen bewezen heeft. Een conservatief is niet tegen verandering; hij is tegen revolutionairen die zich bij hun streven naar verandering niets gelegen laten liggen aan instellingen en levensvormen die niet in hun straatje passen. Zij hebben de neiging het kind met het badwater weg te gooien. Zij maken meer kapot dan ons lief is. Per slot van rekening leidt revolutionaire emancipatie altijd tot een negatief maatschappelijk saldo.

Daartegenover streeft goede, dat wil zeggen, conservatieve emancipatie naar bevrijding van het potentieel dat in mens en maatschappij zelf aanwezig is – het is bevrijding van vormen van tirannie die burgers hindert bij de ontplooiing van hun persoonlijk geloofsleven en hun maatschappelijk initiatief.” 

Moralisering van de seksualiteit

In het interview met emeritus-hoogleraar staats- en bestuursrecht Wim Couwenberg komt de seksuele emancipatie aan de orde. Hij laat zien dat we van een seksualisering van de moraal zijn gegaan naar een moralisering van de seksualiteit. Betekent dit dat er voor de oude taboes nieuwe in de plaats gekomen zijn? “Ja. Seksuele intimidatie is een taboe. Zie de opgelaaide discussie over #metoo. Als het om seks gaat, moet alles geoorloofd blijven, onder de voorwaarde dat het met instemming of uit vrije wil gebeurt. Dat wringt. Je merkt dat bijvoorbeeld in de discussie over prostitutie, waar in de praktijk veel misstanden zijn en men van alles poogt te bewerkstelligen zonder de moderne moraal af te vallen.” […] 

Hierbij past de ontwikkeling dat seksualiteit tegenwoordig als hoofdkenmerk van iemands identiteit wordt beleefd. Waar komt dit vandaan? Couwenberg: “Dat mensen hun seksualiteit als beslissend voor hun identiteit ervaren, heeft ook te maken met wat ik aanduid als de revolutie van het instinct. Dat is een ontwikkeling die zich in de laatste decennia heeft gemanifesteerd. Het gaat dan om de bevrijding en bewustwording van de emotionele aspecten van de menselijke persoon en erkenning van het recht op expressie daarvan. Het publiek uiting kunnen geven aan de seksuele identiteit wordt door mensen uit de LHBTI-gemeenschap daarom zo belangrijk gevonden. Zij zijn ervan overtuigd dat je als mens pas helemaal jezelf kunt zijn als je onder alle omstandigheden en in elke situatie uiting kunt geven aan je seksuele identiteit.” 

Evaluatie recent LHBTI-debat

In een terugblik op het recente LHBTI-debat in de Tweede Kamer trekt Jan Schippers de conclusie dat de vrijheid van meningsuiting, geloofsovertuiging en geweten onder druk komen te staan door het eenzijdig benadrukken van de rechten van elk individu. “Een individu moet het recht en de vrijheid hebben om een eigen identiteit te kiezen. Het individu moet daarbij vrij zijn van belemmeringen die krachtens natuur en cultuur gegeven zijn, zoals lichaam, leeftijd, ras of geslacht. Het individu creëert zichzelf, zijn eigen identiteit. […] De omgeving moet zich aanpassen aan de gevoelens van het individu. Als anderen daar vragen bij hebben of kritiek uiten, dan mogen ze zich daarvoor niet beroepen op hun vrijheid van meningsuiting. Dan belemmeren zij anderen om hun diepste zelf te beleven. Dan beperken zij de ruimte van anderen om zelf te mogen bepalen wie ze zijn. Dit betekent dat woorden geven aan een traditionele opvatting een herdefinitie ondergaat: het is niet langer geven van commentaar op basis van een (godsdienstige) visie, maar het wordt nu opgevat als een uiting van agressie, waar de rechter een stokje voor moet steken. Men poneert daarbij het recht om niet door anderen gekwetst te worden." [...] 

Aanpassen of opkrassen

"Paradoxaal genoeg blijkt het streven naar maximale individuele vrijheid, zelfbepaling en geluk gepaard te gaan met een dwingende collectieve moraal waaraan iedereen zich moet conformeren. […] Als deze tendens zich doorzet, loopt het erop uit dat de fundamentele vrijheden die het protestantisme de Nederlandse samenleving sinds de 16e eeuw heeft gebracht, gebruikt worden om de vrijheid van geweten en geloof te smoren. Tot er geen orthodoxe protestant meer is die iets van zich durft te laten horen. Want hoe kun je het emotionele appel van Vera Bergkamp anders uitleggen, als zij tegen Kees van der Staaij nogal bezwerend uitroept: ‘Laat andere mensen toch met rust!’ De consequentie hiervan is dat orthodoxe christenen zich muisstil moeten houden en monddood worden gemaakt. En eigenlijk is het nog beter als ze met de tijd meegaan en gaan denken zoals ‘iedereen tegenwoordig’ denkt. Je moet je aanpassen of anders opkrassen.” 

Inhoud en bestelinformatie

Het zomernummer van Zicht ‘Emanciperen? Beter balanceren!’ telt 108 pagina’s en is voor € 7,00 (excl. verzendkosten) te bestellen in de webshop van de SGP. Voor slechts € 15,00 kunt u een jaar lang kennismaken met Zicht. De normale abonnementsprijs is € 21,50 per jaar (vier nummers). Studenten en leden van SGP-jongeren betalen slechts € 12,50 per jaar.