Hoe verder in 2021?

Door: Jan Schippers

We staan aan het begin van het jaar 2021. Wat gaat dit jaar ons brengen? De toekomst is onzeker. Vooruitkijken is lastig omdat onze vensters nogal beslagen zijn. Nog steeds is er de corona-pandemie die ons parten speelt. De lockdown heeft niet alleen een stevige terugslag op de economie tot gevolg, maar versterkt ook de toch al aanzienlijke eenzaamheid. Wat en wie kwetsbaar is, heeft meer te lijden in deze crisistijd dan het sterkere. Zoveel is wel duidelijk.

Verkiezingen

Politici staan dit jaar voor een bijzondere uitdaging. De samenleving besturen heeft in deze bijzonder onzekere omstandigheden wel heel veel weg van rijden in een dikke mist. Dit voorjaar zijn er verkiezingen van de leden van de Tweede Kamer. Kiezers kunnen natuurlijk de verkiezingsprogramma’s doorlezen om na te gaan welke standpunten het meest aanspreken. Of zich laten paaien door de politicus die de meest aantrekkelijke beloftes doet. Maar wat zijn die eigenlijk waard in zulke onzekere tijden? Komt het op 17 maart voor kiezers niet meer dan ooit aan op de vraag: welke politicus oogt het meest betrouwbaar? Of beter: welk verkiezingsprogramma legt het accent op voorzichtigheid, verstandigheid en vertrouwen?

Verlichting

Een van de grote problemen van de Nederlandse politiek en samenleving is dat zij duurzame oriëntatiepunten mist. Dat komt niet alleen door de wazige toekomst of de onzekere economische ontwikkeling. De oorzaak ligt veeleer in het krampachtig vasthouden aan het streven naar voltooiing van het Verlichtingsproject. De hoofdstroom in de politiek wil een nog strenger antidiscriminatiebeleid, om het ideaal van de gelijkheid van alle mensen te realiseren. En het individu moet nog radicaler bevrijd worden, door gemeenschapsbanden van gezin, school, buurt en kerk op te lossen. Daartoe wordt onder meer een diversiteit aan gezinsvormen aangeprezen. En scholen moeten alle leerlingen toelaten. Verder is waarheid verbasterd tot een subjectieve mening en identiteit een kwestie van individuele keuzevrijheid.

Uniformiteit

Het paradoxale gevolg van deze ontwikkeling is echter dat mensen en organisaties steeds meer op elkaar gaan lijken. Abraham Kuyper schreef al over de ‘vloek der eenvormigheid’ van het moderne leven. En hij had daarin helemaal gelijk: het radicale streven naar voltooiing van de Verlichting leidt niet tot meer vrijheid, maar tot grotere uniformiteit. Verschillen worden weggepoetst. Daarbij gaat het om verschillen tussen mensen, tussen groepen mensen en instellingen die hun identiteit mee bepalen en belangrijk zijn voor de ervaring om ergens bij te horen.

Het radicale streven naar voltooiing van de Verlichting leidt niet tot meer vrijheid, maar tot grotere uniformiteit. 

Kiezers moeten er alert op zijn dat goede politici niet voorbij zullen gaan aan de essentiële menselijke behoefte aan geborgenheid, aan een thuis in de vorm van een stabiel gezin, de waardering voor de buurt, het dorp of de stad waar zij wonen. En het land waarvan ze de geschiedenis koesteren. 

Laat uw stem horen

De onzekere toestand die we in nu heel sterk ervaren, maakt de betekenis van deze klassieke ankerpunten voor mensen alleen maar groter. Daarom is het meer dan ooit nodig om nu op te komen voor het natuurlijke gezin, voor de vrijheid van vereniging, voor een grotere zelfstandigheid van Nederland in het verband van een gevarieerde Europese Unie. Tegenover ‘liberale’ gelijkmakers beklemtonen we dat de school (en het kind) niet van de staat is, maar van de ouders. Zij hebben recht op de ruimte om hun kinderen onderwijs te laten geven dat aansluit bij hun identiteit en levensbeschouwelijke opvattingen.

Daarom is het meer dan ooit nodig om nu op te komen voor het natuurlijke gezin, voor de vrijheid van vereniging, voor een grotere zelfstandigheid van Nederland in het verband van een gevarieerde Europese Unie. 

Met dit pleidooi beoog ik niet om koste wat kost te willen (be)houden wat we hebben. Niet elke verandering is verkeerd. Het gaat er wel om dat we beproefde en betrouwbaar gebleken instituties in de samenleving bewaren en gestaag verder ontwikkelen. Dit gezonde conservatisme dat je eigenlijk alleen nog bij de SGP kunt vinden, verdient verreweg de voorkeur boven de oeverloze vernieuwingsdrang van politieke partijen die vinden dat iets nieuws altijd, haast per definitie beter is. Daartegenover hebben goede christelijke principes praktisch nut. Ze bieden houvast en oriëntatie aan mens en samenleving. En zeker aan politici die moeten besturen in een dikke mist.