17 maart 2021
Financiële keuzes van SGP, CDA en CU in kaart
Er valt wat te kiezen. De drie christelijke politieke partijen maken verschillende keuzes als het gaat om het financiële plaatje bij het praatje van het verkiezingsprogramma. Onderstaande tabel brengt een aantal maatregelen van de drie partijen in kaart.
Als het gaat om de belasting van gezinnen, kiezen de drie partijen ieder voor een eigen koers. Het CDA wil het bestaande belastingstelsel verbeteren, maar maakt niet duidelijk hoe. De ChristenUnie wil een grondige hervorming van het stelsel, door de introductie van een verzilverbare basisuitkering. In ruil daarvoor worden de (ingewikkelde) toeslagen afgeschaft. Het stelsel dat de CU beoogt pakt vooral gunstig uit voor gezinnen met een lager inkomen en voor eenverdienersgezinnen. De SGP bepleit introductie van het splitsingsstelsel. Daarmee wordt de anomalie in het huidige stelsel weggenomen. Want tot op heden kunnen fiscale partners inkomen uit vermogen wel onderling verdelen, maar niet het inkomen uit arbeid. Dat bevoordeelt rijkere gezinnen en benadeelt vooral eenverdienergezinnen. De aanpak van de SGP pakt vooral gunstig uit voor lagere- en middeninkomens.
Gezinnen en bedrijven
Alle drie de partijen verlichten de lasten voor gezinnen, het CDA het meest, CU en SGP ongeveer gelijk. Alle drie de partijen verhogen de lasten voor het bedrijfsleven, de SGP doet dat het minst, de CU het meest. Voor lastenverlichting van het MKB en kleine zelfstandigen neemt de SGP drie maatregelen, CDA twee en CU een. Alle drie de partijen verlagen (SGP) of halveren (CDA, CU) de MKB winstvrijstelling. CDA en CU nemen daarnaast nog extra maatregelen die de lasten voor het MKB verzwaren.
Als het gaat om het budget voor defensie: dat wordt verhoogd door CDA en SGP met 1,1 mld en de CU met 0,6 mld.
Aanpakken of doorschuiven?
Dan de lasten voor toekomstige generaties. De SGP is de enige partij die de rekening niet doorschuift naar later. Qua staatsschuld en inflatie laat de doorrekening van het CPB voor de SGP de meest gunstige uitkomsten zien van deze drie partijen. De keerzijde van deze benadering is het koopkrachteffect. Bij de SGP is de koopkrachtverhoging het laagst, bij de ChristenUnie het hoogst.
Voor werkenden stijgt deze bij de SGP meer dan voor uitkeringsgerechtigden. Bij het CDA is de mutatie van beide groepen gelijk, terwijl de CU de uitkeringen meer verhoogt dan de inkomsten uit arbeid.
Kindregelingen
Bij de kindregelingen is de vergelijking wat lastiger, doordat de CU alle toeslagen schrapt en vervangt door een verzilverbare basiskorting. Het effect hiervan zal voor gezinnen met een uitkering of een laag inkomen mogelijk gunstiger zijn dan bij CDA en SGP. Daar staat tegenover dat de SGP de kinderbijslag en het kindgebonden budget met in totaal 1 mld euro verhoogt. Ook dat is gunstig voor gezinnen met een laag inkomen. Van de drie partijen is de SGP de enige die bezuinigt op de kinderopvangtoeslag, met name voor de hogere inkomensklassen. Het CDA wil een directe financiering van de kinderopvangorganisaties in combinatie met een eigen bijdrage van de ouders. De CU plust de uitgaven aan de kinderopvangtoeslag nog meer op door een vergoeding van 95% van de kosten.
Het algehele beeld is dat de SGP het meest voorzichtig is met hogere overheidsuitgaven en lastenverhoging. Wel voorziet het plan van deze partij in lagere lasten voor gezinnen. De CU verhoogt de uitkeringen, waardoor er een negatief werkgelegenheidseffect optreedt. Het CDA laat de staatsschuld tot 2025 het meest oplopen, tot boven de EMU-norm van 60% bbp.
Voor een volledig overzicht kunt u het rapport ‘Keuzes in Kaart’ van het Centraal Planbureau raadplegen. Daarin zijn de verkiezingsprogramma’s van tien politieke partijen doorgerekend.
Maatregel |
SGP |
CDA |
CU |
Verhoging (bruto) wettelijk minimumloon |
Nee (wel netto verhoging) |
Ja |
Ja |
Koppeling minimumloon en uitkeringen |
Nee |
Nee |
Ja |
Verzilverbare heffingskortingen (negatieve belastingaanslag) |
Nee |
Nee |
Ja |
Splitsingsstelsel (belasten naar draagkracht huishouden) |
Ja |
Nee |
Nee |
Lastenverlichting gezinnen |
Ja (2,0 mld) |
Ja (5,7 mld)) |
Ja (1,9mld) |
Lastenverzwaring bedrijven |
3,4 mld |
5,4 mld |
11,4 mld |
Maatregelen die lasten voor MKB en kleine zelfstandigen verlichten |
Verlagen AOF premie Verlagen lage tarief VPB Verhogen KIA |
Verlagen AOF premie kleine werkgevers Verhogen KIA
|
Verlagen AOF premie kleine werkgevers
|
Maatregelen die lasten voor MKB en kleine zelfstandigen verzwaren |
Verlagen MKB winstvrijstelling
|
Halveren zelfstandigenaftrek Aftoppen MKB winstvrijstelling Verkorten 1e schijf VPB |
Halveren MKB winstvrijstelling Verkorten 1e schijf VPB Schrappen aftrekposten voor zelfstandigen |
Intensivering defensie-uitgaven |
+1,1 mld |
+1,1 mld |
+0,6 mld |
Structurele werkgelegenheid |
Gelijk |
Gelijk |
Daalt |
Uitfaseren hypotheekrente aftrek |
Nee |
Nee |
Ja |
Lagere lasten voor toekomstige generaties |
Ja |
Nee |
Nee |
Inflatie |
1,5% |
1,7% |
1,8% |
EMU-schuld (%bbp in 2025) |
59,3% |
61,1% |
59,7% |
Koopkrachtmutatie uitkerings-gerechtigden t.o.v. werkenden |
Uitkering < werken |
Uitkering = werken |
Uitkering > werken |
Koopkrachtmutatie alleen-verdieners t.o.v. tweeverdieners |
+1,1% / -0,1% |
Beide +0,5% |
+2,5% / +0,5% |
Kinderbijslag |
Budget wordt verhoogd met € 800 mln |
Blijft gelijk |
Wordt vervangen door basiskorting (+ 1,8 mld) |
Kindgebonden budget |
Budget wordt verhoogd met € 200 mln |
Blijft gelijk |
Wordt samen met huur- en zorgtoeslag vervangen door inkomensafhankelijke kop op basiskorting (-/- 2,1 mld) |
Kinderopvangtoeslag |
Bezuinigen voor m.n. hoge inkomens (-1,2 mld) |
Directe financiering organisaties; eigen bijdrage ouders (+ 0,4 mld) |
95% van de kosten worden vergoed (+ 1,9 mld) |