Zorgt de 'selfiesamenleving' wel genoeg voor ouderen?

SGP-Kamerlid Chris Stoffer vraagt zich af of de regering niet ten onrechte uitgaat van een samenleving die voor ouderen zorgt. In de praktijk blijken ouderen met het programma 'Langer Thuis' niet altijd de zorg te krijgen die ze nodig hebben. Lees hier zijn debatbijdrage.

"Ik ben geboren en getogen op de Veluwe. Dwars door de bossen lopen allerlei zandweggetjes. Sommige paden zijn ook met de auto toegankelijk. Maar pas op. Het kan je dan echter zomaar gebeuren, terwijl je om je heen kijkt naar al dat moois, dat je autootje vast dreigt te lopen in grote modderplassen, diepe kuilen of een steeds dichter struikgewas.

Dat beeld kwam in me op bij het lezen van de eerste voortgangsrapportage van Langer Thuis. Het klinkt mooi – zo lang mogelijk thuis in je eigen vertrouwde omgeving. En de minister probeert terecht alles wat goed gaat in de schijnwerpers te zetten. Toch krijgen wij steeds meer signalen van de werkvloer dat ‘langer thuis’ vast dreigt te lopen in een tekort aan thuiszorgmedewerkers, een afnemend aantal mantelzorgers en vrijwilligers, gebrek aan geschikte woonruimte, de vergrijzing, de toenemende complexiteit van de zorgvraag.
Hoe lang houdt de minister het autootje nog in de beweging, vraag je je af?

Een voorbeeld. Wij hoorden van een vrijwilligersorganisatie voor palliatieve terminale zorg dat zij regelmatig worden gebeld door een thuiszorgorganisatie die het rooster niet rond krijgt. Of de vrijwilligers even kunnen inspringen. Uiterst ongewenst.

• Erkent de minister de urgentie van het tekort aan palliatieve thuiszorg? Heeft hij landelijke cijfers hoe vaak het voorkomt dat zorg niet geleverd kan worden?

Een onderliggend probleem is vaak een gebrek aan samenwerking tussen zorgverzekeraars, zorgkantoren, gemeenten en zorgaanbieders. Dit werd gisteren nog eens onderstreept in het ontvangen rapport ‘Van thuis naar het verpleeghuis’. Verschillende zorgdomeinen zijn vaak verschillende werelden. Schotten in financiering werken belemmerend. Willen we echt wat veranderen, dan moeten we bereid zijn uit onze systemen te stappen.

• Wat doet de minister om ervoor te zorgen dat een integrale benadering in alle gemeenten leidend wordt? Hoe stimuleert de minister het gebruik van de handreiking voor ‘Kwetsbare ouderen thuis’?

Langer thuis wonen is meer dan een actieprogramma. Het is vooral een opdracht aan onze samenleving. De vraag is of die samenleving zich dat voldoende realiseert. We zien dat het aantal mantelzorgers en vrijwilligers afneemt. Door vergrijzing, maar ook doordat we arbeidsparticipatie enorm belangrijk vinden. Dit schuurt met de wens van de regering dat mantelzorgers een significant deel van de zorg en ondersteuning thuis over moeten nemen. Beide doelstellingen kunnen je slechts beperkt realiseren. In onze selfiesamenleving is de maatschappelijke betrokkenheid misschien niet overal zo sterk als je zou willen.

• Erkent de minister dat dit de achilleshiel van Langer Thuis is?
• Hoe voorkomen we dat initiatieven rondom mantelzorgers sneuvelen nu de druk op gemeentelijke begroting toeneemt? Is de minister bereid om te kijken of hij respijtzorg steviger kan verankeren in gemeentelijk beleid?