Zonder boer geen 'voer'

Het kabinet meet met twee maten. De boeren, maar ook de mensen in de bouw, krijgen voor de stikstofcrisis een hogere rekening gepresenteerd dan andere vervuilers. Dat is oneerlijk en moet dus anders. Lees hier de spreektekst van Kamerlid Roelof Bisschop bij het debat over de stikstofcrisis.

"Laat ik maar direct met de deur in huis vallen. De SGP heeft grote moeite met de stikstofbrief. Om kort te gaan: we vrezen uitverkoop van de landbouw, terwijl modelberekeningen, het Natura 2000 regime en de industrie met fluwelen handschoenen behandeld worden.

Ja, er is een juridische werkelijkheid, of we het leuk vinden of niet.
Ja, we moeten meer investeren in beter natuurbeheer, zodat de natuur meer aankan.
Ja, de landbouw kan, als de overheid meewerkt, een bijdrage leveren.
Maar het betekent niet dat je als kabinet nu als een kat in het nauw rare sprongen moet gaan maken.

Hoe gaat het kabinet uitverkoop van de landbouw door Schiphol en andere kapitaalkrachtige partijen voorkomen? Komen er voorwaarden bij externe saldering?

Afpakken rechten
De SGP zet grote vraagtekens bij het afpakken van vergunde ruimte en de 30% afroming van ammoniakruimte. Ook zonder afroming realiseer je al een daling van de depositie, omdat externe saldering pas door kan gaan als op geen enkel hexagoon sprake is van een depositietoename.
Als je op één hexagoon quitte speelt, heb je op honderd andere hexagonen een daling te pakken.
De meest onverstandige stap is wel het afpakken van productierechten bij externe saldering. Het is niet nodig voor het stikstofverhaal. Het maakt externe saldering onnodig duur, terwijl dat het overgebleven instrument is om niet alles op slot te laten staan. Het zet benutting van emissie reducerende technieken de voet dwars.
Minister, doe dat a.u.b. niet!

Emissiereductie
Het kabinet zet allereerst in op het slopen van stallen. Waarom niet meer investeren in emissiereductie op het boerenerf? Zet in op het voorkomen van ammoniakvorming bij de bron.
Boeren zien kansen voor beluchting van mest, verdunning met water, minder kunstmestgebruik, meer beweiding en minder stikstof in het voer.
Pak die handschoen op. Zorg als de wiedeweerga voor erkenning in plaats van stroperige procedures. Trek dáár snel extra geld voor uit.

Even tussendoor: wordt het saneringsfonds voor de varkenshouderij nu gericht op stikstof in plaats van op geur?

Hef taboe Natura 2000 op
Het kabinet heeft één taboe nog niet geslecht. Dat is Natura 2000. Laten we Natura 2000 alsjeblieft niet heilig verklaren door zekerheden en garanties op de vierkante millimeter. Dat is een modelwerkelijkheid die geen recht doet aan de praktijk. We leven niet in Utopia, maar in een dichtbevolkt land met miljoenen hardwerkende bouwvakkers, boeren en andere burgers.

Even concreet:

1. Het beheren van stikstofgevoelige habitatsnippers hoeft echt niet met een bataljon juristen ernaast. Haal daar de Natura 2000 status vanaf. Brussel geeft ruimte om deze prioriteiten te stellen. Waarom maken we het onszelf onnodig moeilijk?

2. Volgens de modeltheorie kan stikstof tot op kilometers afstand van een project terechtkomen. Dat is in de praktijk niet terug te vinden. Alle reden om een streep te trekken: AERIUS stopt bij verkeer al na vijf kilometer met rekenen. Bij boerderijen en bouwprojecten niet. Dat is meten met twee maten. Als we bij de uitstoot door voorbijrazend verkeer stoppen bij vijf kilometer, waarom doen we dat dan ook niet bij landbouw? Waarom trekken we bij bouwprojecten geen streep bij 1 kilometer? Die emissie is een fractie van de emissie van snelwegverkeer.

Begin per gebied per direct met een drempelwaarde van 0,05 mol, een zesde van een ganzenpoepje. Honderd keer 0,05 mol is bij elkaar nog maar 1% van de laagste kritische depositiewaarde. Ook wetenschappers zeggen: dit gaat nergens over. Het zou al veel vergunningellende besparen. Verhoog die gebiedsgebonden drempelwaarden als er meer onderbouwing voor is.

Zorg verder voor een vrijstelling voor de tijdelijke emissie bij bouwprojecten zelf. In Zeeland was een bouwproject dat tijdelijk voor 7 mol depositie zorgde. De Raad van State vond het geen probleem dat het hierdoor slechts 7 dagen en 11 uur langer zou duren voor de achtergronddepositie de kritische depositiewaarde zou bereiken. Een volstrekt absurde tekentafelrealiteit, maar blijkbaar zijn er mogelijkheden…

Metingen
In natuurgebieden wordt van alles gemeten, behalve waar het nu om gaat: de depositie. Ga als de wiedeweerga het veld in om metingen te doen en het beleid daarop af te stemmen. Kijk ook eens naar hoe het echt met de plantjes en beestjes in een gebied gaat. De kritische depositiewaarde is nu de heilige graal, terwijl er in een gebied veel meer speelt. Graag beide benen op de grond en aan de slag met de gebiedsaanpak.

Zeeland
Tot slot een signaal uit Zeeland. De Zeeuwen liggen letterlijk onder de rook van Antwerpen en hebben zelf nauwelijks knoppen om aan te draaien. Hoe gaat het kabinet hen uit de brand helpen?