Voor een toekomstbestendige landbouw

Aan de agrarische sector wordt aan alle kanten getrokken. Denk aan lage prijzen en de maatschappelijke druk en regelgeving rond milieu en dierenwelzijn. Veel ondernemers vragen zich af waar het naar toe gaat. De SGP staat dicht bij de sector en neemt deze vragen serieus. Een toekomstbestendige landbouw is immers cruciaal voor economie en voedselvoorziening.

De komende jaren is veel werk aan de winkel Voor boeren en politiek. Ik denk aan het mestbeleid. Het wordt voor boeren steeds lastiger om de bodemvruchtbaarheid op peil te houden en de gewassen voldoende mineralen te geven. De SGP zet in op regionalisering van het mestbeleid. Het hele land wordt nu over één kam geschoren, terwijl de problematiek in Zeeland heel anders is dan in bijvoorbeeld Limburg. Door regionaal maatwerk kan veel beter ingespeeld worden op de wensen van boeren, terwijl tegelijkertijd ook de problemen op het gebied van de waterkwaliteit aangepakt kunnen worden. Ik noem ook de Programmatische Aanpak Stikstof (Natura 2000). Hier wordt ook in Zeeland met spanning naar uitgekeken. Is er voldoende ontwikkelruimte? Is het juridisch houdbaar? Op alle slakken kan zout gelegd worden. De SGP heeft zich ingezet voor een PAS die meer lucht geeft. Dat blijven we doen. Verder is van belang dat in de sector veel beter samengewerkt wordt. Dat is nodig voor betere prijsvorming en gezamenlijk investeren in onderzoek. Eendracht maakt macht. De overheid moet dat faciliteren. De SGP wil dat voluit ruimte geboden wordt voor producenten- en brancheorganisaties. Ook willen wij dat er meer ruimte komt voor markt- en prijsafspraken in crisistijd (zoals in fruitteelt door Russische boycot) en die het terugverdienen van investeringen in milieu en dierenwelzijn mogelijk maken. Verder staat de SGP voor voldoende beschikbaarheid van goede gewasbeschermingsmiddelen, het voorkomen van verzilting en ontpoldering van vruchtbare landbouwgronden en een werkbaar Europees landbouwbeleid.

De dynamiek van de agrarische sector vraagt veel van ondernemers en politiek. De SGP probeert zich daarom met open vizier en kennis van zaken in te zetten voor een toekomstbestendige land- en tuinbouw. Dat doen we al lange tijd, op verschillende bestuurlijke niveaus. Ook de komende jaren zetten we ons graag in voor een toekomstbestendige land- en tuinbouw. In Den Haag, maar ook in provincies en waterschappen.

Elbert Dijkgraaf, landbouwwoordvoerder SGP-fractie Tweede Kamer

Aandachtspunten:

Regionalisering mestbeleid

• Beleid wordt steeds verder aangescherpt: gebruiksnormen omlaag, strengere regels voor uitrijden mest, extra eisen voor derogatie.
• In de praktijk steeds meer problemen: bodemvruchtbaarheid/organische stofgehalte in het gedrang, door mineralentekorten neemt kwetsbaarheid gewassen toe, problemen bij koeien, opbrengsten onder druk.
• Maar: grote regionale verschillen; voorbeeld: in Oost-Brabant en Limburg zit probleem bij uitspoeling naar grondwater, in Zeeland en Zuid-Holland zit het probleem meer bij uitspoeling naar oppervlaktewater. Beleid doet onvoldoende recht aan deze regionale verschillen.
• Pleidooi SGP: regionalisering mestbeleid nodig, bijvoorbeeld door regionale actieprogramma’s Nitraatrichtlijn.

Zoetwatervoorziening – verzilting

• Concrete plannen kabinet: verzilting Volkerak-Zoommeer, verdieping Nieuwe waterweg, kierbesluit Haringvliet.
• Ambitie Dijksma: meer land prijsgeven aan water (tbv natuur, waterberging).
• Klimaatverandering: meer extremen, waaronder droogteperiodes met weinig aanvoer rivierwater en grote vraag naar water voor droogtebestrijding landbouw
• Zorgpunt: blijft er voldoende zoet water beschikbaar voor de landbouw? Wordt voldoende gekeken naar consequenties verzilting voor landbouw?
• Er komt dit jaar nog een stresstest waarbij gekeken wordt of zoetwatervoorziening door verziltingsplannen in gevaar komt.
• Inzet SGP: voldoende zoet water voor landbouw, verzilting landbouwgronden zoveel mogelijk voorkomen.

Natuurbeleid

• Onverwachts kreeg Zeeland ook met Programmatische Aanpak Stikstof te maken. Zeeland dreigde onlangs relatief lage depositieniveau toch op slot te gaan. Lijkt nu goed te gaan, maar de vraag is voor hoe lang. Vreemd: in Oosterschelde- en Westerschelde enkele snippers stikstofgevoelige natuur, toch bepalen die voor een groot deel van de provincie de beschikbare hoeveelheid ontwikkelruimte. SGP: inzetten op zowel terugdringen ammoniakemissie als natuurherstel, maar dan niet zo strikt aan elkaar gekoppeld.
• Westerschelde. Natuurclubs en beleidsmakers hebben Westerschelde van jaren ’50 voor ogen. Dan ben je er niet met paar honderd hectare ontpolderen. Bezint eer ge begint. Waterschap Scheldestromen heeft positieve rol gespeeld t.a.v. inzet op buitendijkse maatregelen. Volhouden. Ontpolderen verkeerde weg. Inzetten op buitendijkse maatregelen.
• Jacht. Dijksma wil aanscherping van de regels voor de jacht. Oa verplichte afschotplannen. SGP: ruimte nodig voor jagers. Doen goed werk: oa schadebestrijding fruitteelt, aanpak ganzen.

Samenwerking/verdienmodel landbouw

• Economische vitaliteit landbouw belangrijk voor investeren in verduurzaming en verdienen aan export.
• Staat onder druk: consequenties Russische boycot voor oa fruitteelt, overaanbod, ‘zwakke’ positie in voedselketen, ongelijk Europees speelveld.
• Noodzakelijk: samenwerking.
• Inzet SGP: ruimte voor producenten- en brancheorganisaties, ruimte in mededingingsbeleid voor afspraken over verduurzaming landbouwproductie, ruimte voor markt- en prijsafspraken in crisistijd (als Russische boycot).

Gewasbeschermingsmiddelen

• Gebruik gewasbeschermingsmiddelen ligt onder maatschappelijk vergrootglas. Steeds kritischere toets op milieueffecten. Toelatingen worden ingetrokken. M.n. beschikbaarheid middelen voor kleine teelten onder druk. Verschillende middelen die in Nederland niet en in omringende landen wel toegelaten zijn.
• Actueel voorbeeld: dreigende intrekking van toelating van Vertimec in perenteelt (tegen perenbladvlo), terwijl nog geen goed alternatief beschikbaar is.
• SGP: regels nodig, maar wel nuchter blijven. Voor landbouw moet voldoende breed pakket gewasbeschermingsmiddelen beschikbaar blijven, goed kijken naar omringende landen, goed kijken naar ongewenste neveneffecten bij intrekking toelating (boeren gaan bijvoorbeeld andere middelen inzetten, die minder effectief zijn, waardoor grotere hoeveelheden nodig zijn met bijbehorende negatieve effecten).