Verkeersveiligheid, de Westerscheldetunnel en meer tijdens begroting I&W

Op woensdag 30 november 2022 debatteerde de Tweede Kamer met minister Harbers en staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat over de begroting van I&W. SGP-Kamerlid Chris Stoffer vroeg tijdens zijn bijdrage onder andere aandacht voor verkeersveiligheid, het Openbaar Vervoer en de Westerscheldetunnel. Zijn inbreng is hieronder te lezen.

Verkeersveiligheid
Graag begin ik met een onderwerp dat mij en de SGP na aan het hart ligt, vanwege de bescherming van het door God gegeven leven: verkeersveiligheid. Heel zorgelijk dat het aantal verkeersdoden en zwaargewonden nog niet omlaag gaat. Het verdient echt meer prioriteit. De berekende maatschappelijke kosten liggen met 27 miljard euro vele malen hoger dan de maatschappelijke kosten van fileleed. Effectieve maatregelen zijn het vergevingsgezind maken van fietsinfrastructuur, de ombouw van onveilig ingerichte 50 km/uur wegen naar 30 km/uur wegen, veilige inrichting van N-wegen en intensivering van de handhaving.

Het Rijk investeert eenmalig 200 miljoen euro in veiligere Rijks-N-wegen. Daarnaast is er tot 2030 500 miljoen euro voor het onderliggende wegennet. Dat geld is snel op vrees ik. Rijbaanscheiding en bermmaatregelen zijn ook nodig op provinciale wegen. Dan gaat het om 8.000 kilometer weg, dat is veel meer dan de 500 kilometer in beheer bij het Rijk. Kunnen provincies daar voldoende in investeren?

Ik wil graag meer zicht op de risicoanalyses van wegbeheerders en hun uitvoeringsprogramma’s voor verkeersveiligheid. Hoe ver zijn de andere partners in het Strategisch Plan Verkeersveiligheid hiermee? In hoeverre zijn medeoverheden in staat de verkeersveiligheidsopgave te financieren?

Mobiliteitsvisie
De bewindslieden hebben hun contourennota Mobiliteitsvisie naar de Kamer gestuurd. Ik mis in de nota het belang van regionale bereikbaarheid mede voor de regionale economische ontwikkeling. Denk aan de krimpregio’s. Die bevinden zich niet voor niets aan de randen van het land. Gaan de bewindslieden het belang van regionale bereikbaarheid in het verlengde van regionale economische ontwikkeling stevig verankeren in hun Mobiliteitsvisie?

Beter benutten
We hebben alweer een ochtendspits van meer dan 900 kilometer file achter de rug. Gezien de vertraging bij infraprojecten is extra aandacht nodig voor het beter benutten van de weg. Door afspraken met werkgevers, intelligent verkeersmanagement en beperkte infrastructurele aanpassingen. Wie schetst mijn verbazing dat er in de begroting een prachtige post ‘Optimalisering gebruik’ is opgenomen , maar dat hier 0,0 euro voor wordt uitgetrokken? Waarom deze – letterlijke! – witregel in de begroting van het Mobiliteitsfonds?

Om forenzen vanuit de auto in het ov te krijgen zou het helpen als de ov-regelingen voor werkgevers net zo eenvoudig zijn als bij de leaseauto. Een trajectabonnement is fiscaal aftrekbaar, maar niet meer als je twee dagen thuis werkt. Dan geldt weer een ander regime. Heel ingewikkeld. Ziet de staatssecretaris mogelijkheden om hier vereenvoudiging in aan te brengen?

Wat niet helpt, is het schrappen van de spitstrein tussen Harderwijk en Amersfoort. Zo jaag je mensen de trein uit. Gaat de staatssecretaris aandringen op heroverweging van dit voornemen?

Station Barneveld-Noord
Voor goed ov heb je ook stations nodig. De SGP pleit al langer voor een station bij Barneveld-Noord op de lijn Amersfoort-Apeldoorn. Het kan toch niet zo zijn dat de sprinter vanaf Apeldoorn zonder te stoppen langs Barneveld rijdt, een plaats met 35.000 inwoners? En dat de kortste route van Apeldoorn naar Ede niet mogelijk is? Opnieuw de vraag: wanneer gaat het hier van komen? Er ligt al een transferium, een loopbrug en een tunnel. Alleen de perrons nog. Dat is natuurlijk kort door de bocht, maar ik zie wel kansen.

OV buitengebied
De SGP maakt zich zorgen over de verschraling van het ov in het landelijk gebied. Voor nieuwe concessies zijn miljoenen extra nodig, maar dat hebben provincies niet. Recent heeft het Planbureau juist de vinger gelegd bij de gebrekkige bereikbaarheid in het buitengebied, al je geen auto hebt. Ondertussen zijn er goede initiatieven als TwentsFlex, voor twee euro kun je dan kriskras door de gemeente Rijssen rijden met de buurtbus. Wil de staatssecretaris in overleg met provincies om te kijken wat de uitdagingen en knelpunten zijn en op welke manier het Rijk kan faciliteren?

Westerscheldetunnel
Mooi dat de minister geld heeft gereserveerd voor het tolvrij maken van de Westerscheldetunnel, nu alleen voor auto’s. Ik vraag de minister met Zeeland ook te kijken naar het schrappen van de tol voor vrachtwagens. Dan kunnen we het in een keer goed doen.

Elektrisch vervoer
De subsidiebudgetten voor elektrische auto’s, bestelauto’s en vrachtwagens gaan volgend jaar omlaag. Tegelijkertijd zijn er grote ambities voor emissieloos vervoer, met onder meer zero emissie zones in veertig steden in 2025. Wat is het perspectief? Wil de minister jaarschotten voor de autoregelingen losgelaten? Wordt budget naar voren gehaald voor elektrische vrachtwagens? De subsidieregeling hiervoor was dit jaar in één dag op. Hoort er ook budget voor laadpalen bij? De minister wil verruiming van de tijdelijke subsidieregeling verduurzaming binnenvaartschepen. Gaat het om een serieuze verruiming? Het gaat ook over stikstofemissiereductie, daar is meer dan voldoende geld voor. Zorg dat ook de kleine binnenvaartschepen hieraan mee kunnen doen.

Vrachtwagenheffing
Dan de vrachtwagenheffing. Een second opinion leert dat het kabinet 200 miljoen euro dreigt te verspelen door het in eigen beheer willen houden van het stelsel. Dat vind ik echt teveel. Ik pleit daarom voor een heroverweging en kostenverlaging. Dan houden we meer over voor verduurzaming van het wagenpark.

Vlootvervangingsprogramma Rijksrederij
De SGP wil graag een sterke maritieme sector voor Nederland behouden. Inmiddels is de opdracht voor een onderzoeksschip van NIOZ naar Spanje gegaan. Dat wil ik bij de Rijksrederij graag voorkomen. De Kamer heeft moties aangenomen om het vlootvervangingsprogramma’s zo mogelijk te versnellen, om snel een plan van aanpak naar de Kamer te sturen en inzicht te geven in de betrokkenheid van de maritieme sector. Worden investeringen eindelijk ingepland in plaats van uitgesteld? Wordt de eigen sector betrokken bij de innovatieslag?

Water en bodem sturend
De minister wil in de veenweidegebieden naar een grondwaterstand van 40 tot 20 cm onder het maaiveld. Dat zal grote gevolgen hebben voor de melkveehouderij, zeker bij een peilverhoging richting 20 cm.

De situatie is heel divers. Met drukdrainage en het uitrijden van klei op veen kan een groot deel van de bodemdaling geremd worden. Projecten waarbij deze maatregelen doorgemeten worden, zijn nog niet eens afgerond. Maken dergelijke maatregelen integraal onderdeel uit van de gereedschapskist? Hoe ziet de minister het verdienmodel voor melkveehouderij op veengronden voor zich? Boeren moeten perspectief houden.

Wat betreft de aanpak bij verzilting mis ik technische maatregelen om opdringing van zout water tegen te gaan door bijvoorbeeld sluizen in de Nieuwe Waterweg. Wat is het perspectief als we in zouden zetten op een tweede kustlijn? We zijn een land van waterbouwers. Wil de minister deze bedrijven bij zijn aanpak betrekken?

Grondstoffen
De energietransitie leunt op lithium, koper en andere schaarse grondstoffen. Zonder recycling geen grondstoffen van eigen bodem, maar vooral uit China. En we hebben er steeds meer van nodig. Dit gaat de verkeerde kant op. Het kabinet schermt met de grondstoffenstrategie en het Nationaal Programma Circulaire Economie die binnenkort naar de Kamer komen. Maar, op de begroting staat er nauwelijks geld voor gereserveerd. Gaat het klimaatfonds ook opengesteld worden voor de grondstoffentransitie? Hergebruik van materialen bespaart immers ook CO2-emissies.

Afvalenergiecentrales
De SGP stoort zich aan de importheffing voor afval. Afvalenergiecentrales krijgen aan alle kanten heffingen opgelegd. De importheffing zorgt voor meer storten van afval in het buitenland, meer methaanemissies en dus averechtse effecten. Ondertussen gaat er zonder exportheffing brandbaar afval naar buitenlandse cementovens Snapt u het nog? Graag heroverweging van dit beleid.