Verduurzamen, warmtefonds en meer

Op woensdag 22 maart 2023 debatteerde de commissie Binnenlandse Zaken met minister Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) over het Klimaatakkoord Gebouwde Omgeving. Namens de SGP leverde Roelof Bisschop een bijdrage. Zijn inbreng is hieronder te lezen.

DUMAVA
Voorzitter, ik begin met de Subsidieregeling duurzaam maatschappelijk vastgoed (DUMAVA) voor bijvoorbeeld scholen, zorginstellingen en kerken. Eind vorig jaar kon daarvoor subsidie worden aangevraagd. Net als veel van dit soort regelingen werd ook deze regeling zwaar overtekend. Er komt mogelijk een tweede ronde, maar daarvoor moeten de aanvragers een nieuwe aanvraag doen. Met alle extra kosten die daarmee gepaard gaan, zoals advieskosten.

• Waarom worden de aanvragen uit de eerste ronde niet direct meegenomen in de tweede ronde?
• Kan de beslistermijn versneld worden? Wij hoorden van een organisatie dat zij pas op 1 maart vernamen dat ze geen subsidie kregen.

Instemmingsrecht
De SGP worstelt met het vraagstuk van het instemmingsrecht bij verduurzaming. Bijvoorbeeld bij VvE’s. Of bij het gelijktijdig verduurzamen van wijken of dorpen, zoals in Stad aan ’t Haringvliet. Zelfs één bewoner kan zo’n project al tegenhouden. Het is absoluut van belang dat ieders mening meegenomen wordt, het gaat vaak over aanpassingen van eigendommen. Terechte bezwaren moeten niet afgewimpeld worden, dat is funest voor het draagvlak. Tegelijk wordt een project misschien soms ook tegengehouden uit onwil. De minister is voornemens de besluitvorming over verduurzaming in VvE’s te vergemakkelijken.

• Hoe ziet dat onderzoek eruit?
• Waar liggen volgens de minister kansen?
• Biedt bijvoorbeeld een financieel vangnet voor bewoners die er mogelijk op achteruit gaan een oplossing?

Warmtefonds
Dan het Warmtefonds. Het kan een effectief middel zijn om mensen te helpen bij het verduurzamen van hun woning. De minister gaat onderzoeken of de doelgroep vergroot kan worden. Heel goed. Juist de groep net boven modaal wil vaak wel verduurzamen maar heeft het geld er niet voor. Toch merk ik nog wel wat aarzeling bij de minister: er is risico op verdringing van reguliere financiering, het kost geld. De Rekenkamer was ook kritisch. Allemaal waar, maar het kan mensen net dat laatste zetje geven. Het kan wel degelijk van grote waarde zijn, als het terecht komt bij de juiste groep.

• Ziet de minister die voordelen, en worden die voordelen voor middeninkomens ook echt meegenomen?
• En is de minister ook bereid om te onderzoek hoe de regeling nog aantrekkelijker en ook effectiever gemaakt kan worden? Bijvoorbeeld door hogere leningen of langere looptijden?

Subsidiespaghetti
Er zijn inmiddels tal van subsidies opgetuigd. Dat klinkt mooi, maar is voor huiseigenaren enorm ingewikkeld. Eerst moet je weten voor welke subsidie je in aanmerking komt, en als je die hobbel genomen hebt, moet je je nog door de complexe aanvraagprocedure worstelen. Dat helpt niet om financiering te vereenvoudigen.

• Hoe zorgt de minister ervoor dat doelgroepen goed bereikt worden? Waarom wordt niet ingezet op versimpeling van aanvragen?
• Is hij bereid te onderzoeken of bepaalde regelingen samengevoegd kunnen worden?

Daarnaast belemmert de subsidiespaghetti een krachtige aanpak op wijkniveau. Juist bij verduurzaming van de gebouwde omgeving is samenwerking nodig, mede om mensen te ontzorgen. De subsidieregelingen zijn daar niet op ingericht. Hoe gaat de minister de slagkracht van het beschikbare budget vergroten? Heel veel mensen willen echt wel verduurzamen. Niet gedwongen, door verplichte warmtepompen of nog strengere regels. Wel als ze het iets oplevert door bijvoorbeeld een lagere energierekening. Ontzorgen en stimuleren is daarvoor een hele goede route, die ik de minister van harte aanbeveel.

MPG-norm
Verduurzaming van gebouwen gaat verder dan de energievoorziening. Tijdens een werkbezoek vertelde een bouwondernemer dat hij niet begrijpt dat CO2-opslag door gebruik van hout in gebouwen niet meetelt voor de MilieuPrestatie Gebouwen. Ik ook niet. Wil de minister dit oppakken?