Van der Staaij over mondkapjesdeal

Lees of bekijk hier de bijdrage van SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij aan het debat over de mondkapjesdeal. 

Natuurlijk begrijp ik de wens van veel partijen uit de Kamer om oud-minister van VWS De Jonge snel aan de tand te voelen over de mondkapjesdeal. En natuurlijk snap ik de aandrang van de minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening om zich persoonlijk te kunnen verdedigen over zijn bemoeienis hiermee in zijn vorige rol.

Maar hoe begrijpelijk en verleidelijk ook, het is in de ogen van de SGP-fractie een ongelukkig novum dat deze weg nu daadwerkelijk wordt ingeslagen. Het is namelijk een dubieuze doorkruising van de consequent gehanteerde staatsrechtelijke regel dat in het debat verantwoording wordt afgelegd door de zittende minister, ook over het handelen van zijn of haar ambtsvoorganger. Het is ook onnodig, omdat de Kamer eigen mogelijkheden heeft om oud-bewindspersonen te bevragen op hun handelen in vorige functies, middels bijvoorbeeld een parlementaire ondervraging of parlementaire enquête. Al met al geen voorbeeld ter navolging dus.

Dan nu naar de inhoud. Laat ik vooropstellen dat de SGP met een zekere mildheid wil kijken naar acties, ook van de vroegere minister van VWS, om ogenschijnlijk aantrekkelijke aanbiedingen van mondkapjes welwillend te benaderen. Er was immers in maart en april 2020 immense maatschappelijke en politieke druk om zoveel mogelijk beschermingsmiddelen in te kopen. Natuurlijk zijn hier ook kritische vragen te stellen, die ook bij mijn fractie leven. Een deal met Van Lienden werd door inkopers van het LCH diverse keren stellig ontraden.

• Wat waren de motieven van de toenmalige ministers van VWS en Medische Zorg om ondanks de interne kritiek tóch een deal met Van Lienden te sluiten?
• Vanaf welk moment waren de toenmalige ministers zich ervan bewust dat Van Lienden fors aan deze deal zou verdienen?

Maar voor de SGP zit de grootste pijn in een ander punt. Waarom is pas gisteren eindelijk opening van zaken gegeven? Waarom niet eerder transparantie en eerlijkheid zwaarder laten wegen? Geen halve waarheden, maar opening van zaken is toch de bestuurscultuur die we hoog willen houden?

De kernvraag voor mijn fractie is daarom:

• Waarom hebben de toenmalige ministers van VWS en Medische Zorg in antwoord op Kamervragen en op vragen van de pers niet eerder de volle waarheid verteld over de betrokkenheid van de minister van VWS rondom deze deal?
• Kan de minister voor Medische Zorg aangeven of het selectief informeren van de Kamer inzake de deal volgens haar een incident was of past in een patroon?

Ik hoor daar graag een overtuigende reactie op.

Tot slot nog dit. Dat we vandaag een ongemakkelijk en ongewoon debat voeren, komt mede doordat het Deloitte-onderzoek naar de mondkapjesdeal veel langer duurt dan beoogd. Welke mogelijkheden ziet de minister voor Medische Zorg om het onderzoek te versnellen?

Lees of bekijk hier de tweede termijn van de bijdrage van Kees van der Staaij aan het debat over de mondkapjesdeal. 

De SGP vond het een ongemakkelijk debat, zoals wij in eerste termijn al hebben aangegeven, omdat het in de eerste plaats staatsrechtelijk naar onze mening niet is zoals het hoort. En in de tweede plaats omdat wij wachten op een belangrijk, uitgebreid onderzoek naar de mondkapjesdeal. Wij beschikken daar nog niet over. Daarom is het debat wat ons betreft nu alleen een tussenstand en geen eindoordeel.

De minister voor Langdurige Zorg, minister Helder, zouden wij op het hart willen binden om er inderdaad werk van te maken dat het onderzoek zonder verdere vertraging beschikbaar komt. Laat het daarnaast voor het hele kabinet een krachtige aanmoediging zijn voor transparantie en het inzien van het belang daarvan, juist ook om vertrouwen te versterken en wantrouwen, dat als gif zo'n doorwerking kan hebben, tegen te gaan.

De minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening heeft erkend dat hij de Kamer eerder vollediger had moeten informeren. Dat ondersteunen wij. Zijn betrokkenheid bestond formeel niet uit verantwoordelijkheid voor het sluiten van de deal, maar hij heeft onmiskenbaar wel een rol gespeeld in de totstandkoming ervan. Wij zullen verder het onderzoek afwachten om het belang van die interventies definitief op waarde te kunnen schatten.