Van der Staaij over coronawet

Vandaag debatteerde de Tweede Kamer voor de vierde keer over de verlenging van de tijdelijke coronawet. SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij blikte terug op de afgelopen twee jaar en ging tijdens zijn bijdrage onder andere in op het coronatoegangsbewijs, de geldigheidsduur van dat bewijs en over 2G. Lees of bekijk hieronder zijn hele bijdrage. 

De SGP heeft vanaf het begin van de coronacrisis benadrukt dat de wettelijke coronamaatregelen niet verder mogen gaan en niet langer mogen duren dan strikt noodzakelijk is. Dat vraagt om een voortdurende, zorgvuldige afweging van vrijheden, rechten en belangen. De SGP heeft de invoering van deze tijdelijke coronawet destijds in de crisisfase gesteund omdat die betere waarborgen bood dan de noodverordeningen die van kracht waren. Zo bevat de tijdelijke wet bepalingen ten aanzien van de democratische legitimatie van de maatregelen, de betrokkenheid van parlement en gemeenteraden, en een toetsingskader om maatregelen te beoordelen proportionaliteit, noodzakelijkheid en effectiviteit. Verder was ook de tijdelijkheid van de wet uitdrukkelijk voorzien: maximaal drie maanden met verlengingsmogelijkheid.

Vandaag bespreken we alweer de vierde verlenging van deze wet. Die verlenging heeft betrekking op de periode december 2021 tot en met februari 2022. Het is bijna twee jaar geleden dat de coronacrisis uitbrak en voor het eerst een lockdown werd afgekondigd. In de huidige fase past naar het oordeel van de SGP nog grotere terughoudendheid om vergaande vrijheidsbeperkende maatregelen te treffen. Passend bij de epidemiologische situatie op dit moment, waarbij de omikronvariant wel voor veel besmettingen zorgt maar tot veel minder langdurige ziekenhuisopnames leidt, hamert de SGP er al langer op dat de verantwoordelijkheid van de samenleving meer aangesproken moet worden. Wij hebben daarom bij het laatste coronadebat een motie ingediend om te komen tot een stapsgewijze afbouw van de coronamaatregelen.

De belangrijkste maatregel waar de SGP zo snel mogelijk van af wil, is het coronatoegangsbewijs. Wij hebben vanaf het begin geen steun gegeven om deze maatregel in de wet op te nemen. Dat was voor ons ook reden om een eerdere verlenging niet te steunen. Dit instrument is onvoldoende effectief en niet proportioneel. Ik vraag de minister wanneer de coronapas wordt afgeschaft. Net is naar voren gekomen dat er een uitbreiding van de wet in het vat zit met 2G-maatregelen. Wij zijn er natuurlijk over te spreken dat in de brief van de regering wordt gesproken over uitstel, een pas op de plaats, maar wij hebben ook een motie ingediend die zegt: het is nu tijd om door te pakken, niet langer uitstel maar afstel; laat die geen deel uitmaken van deze wet. Wij bepleiten dat nog steeds en willen die motie binnenkort in hoofdelijke stemming brengen.

De regering bepleit de vierde verlenging met het argument dat zekerheidshalve een gereedschapskist met instrumenten moet klaarstaan, mocht de situatie weer verslechteren. Wij zijn kritisch op dat argument, want daarmee houd je heel makkelijk uit voorzorg vergaande bevoegdheden overeind. Gelet op de zeer ingrijpende mogelijkheden die deze wet biedt, vinden wij dit een te vergaande stap. Dit alles afwegende zullen wij ook tegen deze verlenging stemmen, net als de vorige keer. Ik vraag de minister wel om een doorkijkje naar hoe het nu verdergaat met deze tijdelijke coronawet, in het perspectief van de regering. Is de verwachting dat er nu opnieuw verlengd gaat worden? Kan de minister het perspectief schetsen op de afbouw van maatregelen en de afbouw van deze juridische constructie van de tijdelijke coronawet?

Tot slot nog een enkele vraag over de ministeriële regeling over de wijziging van de geldigheidsduur van het coronatoegangsbewijs. Bij de regeling is immers afgesproken dat we dat bij dit debat zouden betrekken. De reden daarvoor is begrijpelijk: honderdduizenden mensen verliezen het groene vinkje. Gaat dit niet ten koste van de rechtszekerheid, vraag ik de minister, nu mensen eerst was voorgehouden dat een prik onbeperkt geldig zou zijn en er nu twee beperkingen bij komen? Je moet een booster halen en het is maximaal negen maanden geldig. Voor jongeren van 12 tot 18 jaar vervalt sowieso de geldigheid van hun vaccinbewijs. Ze kunnen nog geen boosterprik halen in veel gevallen en zullen zich dus moeten laten testen. Wordt hiervoor gewerkt aan een maatwerkoplossing, is mijn slotvraag, als het gaat om deze ministeriële regeling.