Van der Staaij over 'coronapaspoort'

Bekijk hier de bijdrage van Kees van der Staaij aan het debat over de ontwikkelingen van het coronavirus. Hij gaat onder meer in op de proportionaliteit van de maatregelen en op het invoeren van een zogenaamd coronapaspoort. Lees of bekijk hier zijn bijdrage.

Mevrouw Van Esch noemde het vandaag een uitstekende dag voor bezinning. Ik zou dat om een andere reden willen bijvallen: het is vandaag ook de biddag voor gewas en arbeid. Dat is een dag waarop veel christenen bidden om de zegen van God voor hun werk. Dat geeft rust om ons zwoegen en werken in vertrouwen in handen van God te mogen leggen. Ik wil ook tegen de bewindslieden en de collega's zeggen: weet dat velen, ook vandaag, bidden om wijsheid voor allen die verantwoordelijkheid dragen voor de bestrijding van het coronavirus.



Ik heb het al vaker gezegd in de coronadebatten en het ook als vraag opgeworpen: weet u wel zeker dat we er met kortdurende maatregelen zijn? Zou het niet zo kunnen zijn dat we weleens langer moeten leven met het virus? Eigenlijk zie je dat steeds sterker worden, ook met die mutanten, die natuurlijk ook ons hebben verrast en ons ook opnieuw gaan verrassen. Dank voor de scenario's in de brief, maar mijn meer fundamentele vraag is: wat betekent nou eigenlijk die toch best wel belangrijke verandering van perspectief voor de maatregelen die we treffen en voor de aanpak die we hebben? Het kan namelijk weleens zo zijn dat we veel langer ermee te maken hebben dan we eerder dachten. Juist als maatregelen langer duren, komt de proportionaliteitsvraag in een ander licht te staan. Hoe weegt het kabinet dit eigenlijk? Wanneer komt die meer fundamentele bezinning op tafel te liggen?



Het coronapaspoort. Volgens het kabinet spelen testbewijzen en vaccinatiebewijzen gezamenlijk een belangrijke rol in de wens om de samenleving op verantwoorde wijze weer te heropenen. Nou, die wens delen we natuurlijk allemaal. We willen allemaal die heropening van de samenleving en natuurlijk moet dat ook verantwoord gaan, maar wat betekent dit nu precies? Wat zijn de implicaties van zo'n coronapaspoort? Naar ons gevoel gaan we daarmee een glibberig pad op. Het gaat om een tijdelijke maatregel, zo geeft het kabinet aan, maar hoe tijdelijk is tijdelijk? De avondklok was tijdelijk en lag boven op de stapel van af te schaffen maatregelen, maar als ik nu kijk naar het gemak waarmee de verlenging wordt verdedigd, dan biedt dat weinig vertrouwen. Hoe is nu dan wel gewaarborgd dat iets maar tijdelijk gebruikt kan worden? En kan zo'n coronapaspoort niet een eigen leven gaan leiden?



Ik heb begrepen dat het kabinet juist als het virus langer onder ons blijft, toegangstesten en zelftesten als oplossing ziet. Maar ik vraag me dan af of we wel willen leven in een wereld waarin de vrije toegang tot de samenleving wordt verbonden aan de voorwaarde dat je met een app moet aantonen dat je negatief getest bent of gevaccineerd. Wanneer is zoiets dan precies proportioneel? Hoe verhoudt zich dat met Kamerafspraken en resoluties van de Raad van Europa dat er absoluut geen sprake mag zijn van vaccinatiedrang of -dwang? Tussen twee haakjes, ik heb gemerkt dat het voor een goede gedachtewisseling over dit gevoelige onderwerp niet helpt als in de krant komt te staan — ik weet niet hoe de minister het exact heeft gezegd — dat de minister nul begrip heeft voor mensen die om welke reden dan ook besluiten om zich niet te laten vaccineren. Ik wil dat toch ook maar even gezegd hebben.



Ik mis ook de visie van het kabinet op de gevolgen van het gebruik van zo'n coronapaspoort voor de lange termijn. Elke technologische vernieuwing is in principe een weg met eenrichtingsverkeer. Wat doet zo'n paspoort met onze samenleving, met hoe wij omgaan met ziekte en risico's? Het beleid tot nu toe heeft vooral ingezet op de eigen verantwoordelijkheid van de bevolking. Verschuiven we hiermee niet de verantwoordelijkheid van de mens naar de technologie?



Dat zijn allemaal fundamentele vragen die ik graag wil opwerpen, opdat we niet te makkelijk op een achternamiddag zeggen: toch wel een goed idee om op die manier vrijheid te krijgen. Laat de weging zorgvuldig plaatsvinden.

Tot slot. Het kabinet komt met een aantal gerichte aanpassingen van de geldende maatregelen. Het is goed dat grotere winkels meer ruimte krijgen om klanten te ontvangen. Ik heb nog wel een andere suggestie. Ik merk dat voor versoepeling geen ruimte is, maar voor aanpassing van maatregelen is wel enige ruimte. Is er ook geen aanpassing mogelijk voor non-foodmarktkramen, wetend dat het besmettingsrisico in de buitenlucht lager is?



Ik val graag collega Klaver bij op het punt van hogeronderwijsinstellingen. Kan er niet sneller ruimte worden geboden om in kleine groepen op grote afstand fysieke bijeenkomsten te organiseren voor bijvoorbeeld eerstejaars?

 Eigen verantwoordelijkheid van de samenleving en maatwerk zijn en blijven leidende begrippen voor de SGP bij de bestrijding van het coronavirus.