22 november 2016

Trendbreuk voor de eenverdiener?

 

Algemene financiële beschouwingen, inbreng SGP, Peter Schalk

Mevrouw de voorzitter, allereerst wil ik de minister van Financiën complimenteren. Een miljoenennota opstellen, het lijkt me eerlijk gezegd een vreselijke klus. Maar, ieder zijn vak. En het moet gezegd: het enthousiasme spat er van af. Als je goed luistert tijdens het lezen, dan hoor je hier en daar juichtonen.

Bijvoorbeeld over de staatsschuld: nu 63% en volgend jaar verder dalend naar 62%. Dat is mooi, natuurlijk. Maar is 1% per jaar voldoende? Of heeft de minister van Financiën nog grotere ambities?

Een ander juichtoontje hoor ik bij het overheidstekort: van 5% bruto binnenlands product tijdens de crisis naar 0,5% volgend jaar: prachtig.

En nog een belangrijk cijfer: de daling van de werkloosheid, naar 6,2%. Inmiddels is het gelukkig zelfs al weer verder gezakt.

Mooi, ik begrijp dat het kabinet hier blij mee is. Dat is mijn fractie ook: elke verbetering is
meegenomen.

In die zin is het ook goed om even terug te kijken. Dit kabinet trad immers aan in zeer zwaar weer. Er moesten lastige besluiten genomen worden, vanuit een positie waar de meerderheden in beide Kamers niet vanzelfsprekend waren.

Ook de SGP heeft zich dat gerealiseerd. Dat heeft geleid tot akkoorden, die mede gesteund zijn door de fracties van de SGP in Tweede en Eerste Kamer. Dit was met name aan de orde
voordat deze Kamer aantrad, dus in de vorige periode: mijn voorganger, dhr. Holdijk, heeft destijds de verantwoordelijkheid daarvoor op zich genomen.

Des te verrassender was het dat de SGP vorig jaar tegen het Belastingplan heeft gestemd. Dat was niet geheel uniek, ook de heer Holdijk heeft dat wel eens gedaan, maar het was wel
heel lang geleden. Vorig jaar was onze tegenstem het gevolg van het feit dat er 5 miljard te verdelen was, maar dat die verdeling naar het oordeel van mijn fractie onrechtvaardig was. Met name voor de eenverdieners, die door de maatregelen tot 5x zoveel belasting zijn gaan betalen. De motie die ik destijds indiende vroeg aan de regering om de kloof tussen een- en tweeverdieners te verkleinen. Dat is niet gebeurd.

  • Waarom heeft de regering deze motie niet alleen naast zich neergelegd, maar het zelfs laten gebeuren dat de kloof nog verder verdiept is? Hiermee wordt immers de keuzevrijheid van burgers – toch een zeer liberaal uitgangspunt – aangetast?

Deze vraag klemt te meer als minister Dijsselbloem in het voorwoord van de Miljoenennota schrijft, en ik citeer: “Het kabinet heeft de afgelopen jaren richting gegeven aan het herstel
van de economie met beleid dat op drie pijlers rust: de overheidsfinanciën op orde, eerlijk delen en hervormen om de economie weer te laten groeien”. Einde citaat.

Eerlijk delen: misschien kan de minister of de staatssecretaris in dit kader ook reageren op het volgende. Bij de APB van 1 november heb ik opnieuw een motie ingediend, deze keer met nog meer steun als de motie van vorig jaar. Deze motie ging over het feit dat de arbeidsparticipatie van bepaalde groepen wordt belemmerd door het weghalen van de prikkel die altijd gehanteerd wordt: het kabinet zet immers in op financiële prikkels om mensen te bewegen tot meer arbeidsparticipatie.

Echter, met dank aan staatssecretaris Wiebes die de cijfers heeft aangereikt, heb ik laten zien dat er groepen zijn die van 10.000 euro bruto extra salaris na belasting, toeslagen en inhoudingen slechts 355 euro overhouden. Dat is zegge en schrijven 1 euro per dag.

Logisch dat deze motie brede steun kreeg. Ik meen zelfs dat de drie partijen die de motie niet steunden, VVD, PvdA en D66, dit ook heel vreemd vonden.

  • Vraag aan hen zou wel zijn of ze de stapeling van regels en wetten niet buitenproportioneel vinden. Dat zou al winst zijn.

En ik heb hierover ook enkele meer algemene vragen aan de minister:

  • Is hij het met de fractie van de SGP eens dat de stapeling inderdaad tot ongewenste effecten leidt?
  • Ziet de regering ook dat dit een breder probleem is dan alleen voor de eenverdiener?

Inmiddels is nu reeds, en complimenten voor de snelheid, een onderzoek aangekondigd. Dat zal gebeuren door het ministerie van SZW.

  • Waarom is eigenlijk gekozen voor SZW?
  • Kunt u aangeven wat de insteek zal zijn van dit onderzoek, en waar het toe zal leiden? Wat zijn de onderzoeksvragen?
  • Worden in het onderzoek ook diverse oplossingsrichtingen verkend en gepresenteerd als beleidsopties?
  • Zijn er opties die van tevoren reeds worden uitgesloten, bijvoorbeeld omdat ze niet passen binnen het denkkader van dit kabinet?
  • Op welke termijn mag deze Kamer de resultaten van dit onderzoek tegemoet zien?

Overigens, nu het toch over de eenverdiener gaat: heel positief dat de eenverdiener die de zorg heeft voor een chronisch zieke of gehandicapte partner of kind een tegemoetkoming
krijgt. Daar is 50 miljoen voor uitgetrokken. Het gaat weliswaar over een kleine groep, maar het is wel gebeurd. Hulde daarvoor!

Mevrouw de voorzitter, er is nog een ander aspect dat ik aan de orde stel. Dat is het koopkrachtverhaal. Ook hier wil ik de regering complimenteren met het nadrukkelijke streven om alle, ik herhaal, alle groepen koopkrachtstijging te geven.

Echter, er zijn groepen die maar een heel kleine plus krijgen. Die plus is zo klein dat hij snel teniet gedaan kan worden. Denk aan de zorgpremies. In de Miljoenennota wordt uitgegaan
van een stijging van 3,50 euro.

De eerste zorgverzekeraar die de premiestijging bekend maakte, namelijk DSW, kwam met 10 euro stijging. De andere zorgverzekeraars hadden tot 19 november de tijd om hun premie bekend te stellen. Inmiddels zijn ze bekend, en ze vallen tegen!

  • Heeft de minister van Financiën inmiddels zicht op de gevolgen van de stijging, en kan hij aangeven wat dit betekent voor de koopkrachtplaatjes?
  • Is het mogelijk om te bezien of iedereen er inderdaad ook nu nog op vooruit zal gaan?

Mevrouw de voorzitter, over de Miljoenennota is nog veel meer te zeggen. Zoals over de budgetten voor Ontwikkelingssamenwerking. De SGP vindt het een heel slechte zaak om te bezuinigen op de allerarmsten. We weten goed dat OS geen wondermiddel is, maar in sommige situaties kunnen we hiermee toch het verschil maken.

  • Wat is de visie van het kabinet op dit punt, voor nu en voor de toekomst?

En natuurlijk blijven we uitermate bezorgd over het Defensiebudget. Mooi, 300 miljoen structureel erbij. Maar is dat genoeg? Mijn vraag is wat de minister van Financiën er van denkt dat Nederland ver onder de NAVO-norm levert: 1,17% in plaats van 2% van het bruto binnenlands product.

  • Is de regering het eens met deze norm van 2%?
  • Wat is de visie van het kabinet voor de langere termijn, en hoe lang denkt de regering nodig te hebben om op het juiste niveau te komen?

Gelijkluidende vragen kunnen gesteld over de gelden voor de strijd tegen terrorisme en het streven naar veiligheid in eigen land. Een bedrag van 450 miljoen structureel, waarvan 200 miljoen voor de nationale  politie, voor wijkagenten.

  • Is dat wel genoeg? Zijn er reële berekeningen over de gelden die hiervoor nodig zijn?

Mevrouw de voorzitter, ik rond af. Ik constateer dat de regering drie doelen heeft nagestreefd in de strijd tegen de crisis. Dat was een zware strijd, en er is veel gelukt:

  1. De overheidsfinanciën op orde brengen: we liggen er goed voor.
  2. Hervormen om de economie weer te laten groeien: de cijfers wijzen uit dat dit goed loopt.
  3. Eerlijk delen: dat moet nog beter. De fractie van de SGP hoopt dat er een trendbreuk komt op het terrein van de eerlijke verdeling van belastingen, inhoudingen en toeslagen.

De antwoorden op de vragen op dat terrein zijn van cruciaal belang voor de insteek van de SGP bij de behandeling van het Belastingplan, over enkele weken. Daarom zie ik de beantwoording door de bewindslieden met bijzondere belangstelling tegemoet.

Dank u wel!