19 april 2023
Stoffer over het materiaal bij defensie
Op woensdag 19 april debatteerde de commissie Defensie van de Tweede Kamer met staatssecretaris Van der Maat over het materiaal bij defensie. Namens de SGP sprak Defensie-woordvoerder Chris Stoffer. Zijn bijdrage is hieronder te lezen.
Algemeen
Oorlog is een menselijke krachtmeting, met behulp van technologie. Daarmee gaat dit debat in de kern mede over de vraag: is er voldoende budget om het juiste materieel aan te schaffen om die krachtmeting – als het moet – te winnen? Ik hoor graag de reflectie van de staatssecretaris.
NAVO
Het is belangrijk dat we ook qua materieelprojecten inhaken op de NAVO-doelstellingen. In dat licht wijs ik, in het licht van dreigingen op zee en op en onder de zeebodem, op de noodzaak van het maritieme patrouillevliegtuig in aanvulling op de varende capaciteiten. Het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen hebben de P-8, en Duitsland krijgt de P-8. Is de staatssecretaris bereid de mogelijkheden te verkennen tot samenwerking op deze capaciteit met deze landen en zo ook bij te dragen aan de NAVO-behoeftes?
Aanschafprocedure
Niet alleen de middelen maar ook de manieren – de procedures – moeten op orde zijn, en daarom moeten we zorgen voor snellere en directere gunning.
- Welke verdere stappen gaat de staatssecretaris op dit punt zetten?
- Hoe voorkomt hij dat de Nederlandse defensie-industrie het onderspit delft door de staatssteun die andere landen hun industrieën bieden?
Kansen pakken
Laten we vooral doen waar Nederland goed in is. Dan doel ik allermeest op de maritieme sector, maar onze defensie-industrie is divers. Dat wordt gelukkig ook weerspiegeld in de herziene Defensie Industrie Strategie (DIS). Mijn vragen aan de staatssecretaris:
- Is het zijn vaste voornemen om als Defensie én Economische Zaken de NLDTIB vroeg, waar mogelijk zelfs voor de A-brief, te betrekken bij materieelprojecten?
- Welke concrete kansen ziet hij voor versterkte samenwerking in internationaal en Europees verband op het vlak van onderhoud en instandhouding? Ik noem als concreet voorbeeld Polen, dat recent 96 Apache-heli’s heeft aangeschaft.
- Wat kan Nederland bijvoorbeeld betekenen in het onderhoud daarvan, maar ook van ander vliegend, rijdend en varend materieel? Pakken we onze kansen?
A-brieven
Dan de A-brieven. Gezien de veiligheidssituatie is een voortvarende modernisering van de bewapening van onze Apaches, modernisering van de Tactische Indoor Simulator, en een vlotte vervanging van het middelzware landingsvaartuig essentieel. De SGP is daarom akkoord met het mandateren hiervan. Wel vraag ik of het parlement consequent en volledig geïnformeerd blijft.
B-brief
Over de B-brief, de vervanging van de vliegeropleidingscapaciteit, vraag ik het volgende. Is er ook gekeken naar internationale samenwerking; welke meerwaarde heeft bijvoorbeeld een leaseconstructie samen met België?
D-brieven
De SGP-fractie is blij met de snelle aanschaf van het Israëlische PULS-systeem, waarvan de eerste vier systemen al eind dit jaar geleverd kunnen worden.
Ik vraag de staatssecretaris:
- Wat zijn de voornemens voor betrekken van de Nederlandse industrie hierbij?
- En wat zijn de ‘lessons learned’ van het versnelde aanschafproces?
- Ik vraag hem ook hoe zeker hij ervan is dat bij de vervanging van de M-fregatten geen ‘inzetbaarheidsgat’ ontstaat?
Grote projecten
Dan mijn laatste blokje: de grote projecten.
- Kan de staatssecretaris wat betreft de F-35 reflecteren op de operationele risico’s vanwege software en schaarse reserveonderdelen en de financiële risico’s door hoge onderhoudskosten?
Tot slot: wat betreft de onderzeeboten vroeg ik als rapporteur al om integraal inzicht in alle kosten, nu er gekozen is voor een knip tussen bouw en onderhoud.
- Hoe zorgt Defensie ervoor dat alle kosten zullen vallen binnen het LCC-budget?
- En opnieuw: hoe worden de ICA’s conform onze aangenomen motie meegewogen bij de beoordeling van de offertes en verdere besluitvorming?