Stoffer over bereikbaarheid

Op donderdag 30 maart debatteerde de commissie voor Infrastructuur en Waterstaat over de strategische keuzes over bereikbaarheid. Namens de SGP leverde Chris Stoffer een bijdrage. Zijn inbreng is hieronder te lezen.

Instandhouding
Zonder goede basis kom je moeilijk vooruit. Daarom eerst de uitdijende instandhoudingsopgave. De minister schrijft dat realisme noopt tot een vervanging- en renovatieprogramma dat bescheidener is dan het prognoserapport schetst. Wat betekent dit op de weg en voor de sluis? Het uitgesteld onderhoud is al opgelopen tot 1,8 miljard euro en zal – ondanks extra budget – op korte termijn verder oplopen. Wat is het perspectief daarna? Graag willen wij er beter in meegenomen worden.

Komt de minister snel met het gevraagde meerjarenprogramma voor instandhouding naar de Kamer? Komt er ook een afwegingskader voor instandhoudingsinvesteringen? Wanneer moet het assetmanagement op orde zijn?

De minister wil het kwaliteitsniveau verlagen om 200 miljoen euro beheerskosten te besparen. Graag een nadere duiding van de omvang van besparingen ten opzichte van het kwaliteitsverlies. Minder digitale borden met routeinformatie, minder toeritdosering en minder signalering, wat betekent dat voor veiligheid en doorstroming? Niet iedereen kan met navigatieapps omgaan. Wat wil de minister met het heroverwegen van de brug- en sluisbediening en het verminderen van scheepvaartbegeleiding? We willen toch geen omgekeerde modal shift?

De minister wil wat betreft onderhoud bezuinigen op onderzoek en innovatie door Rijkswaterstaat. Is dat geen bezuiniging op betaalbare instandhouding in de toekomst? Met een nieuwe aanpak bleek de levensduur van damwanden aanzienlijk verlengd te kunnen worden. Dergelijk onderzoek betaalt zich uit!

Budget van aanleg naar instandhouding
De bewindslieden trekken aan de noodrem bij MIRT-trajecten en willen geld verschuiven naar instandhouding. Dat roept vragen op. Om hoeveel budget gaat het? Regio’s en Kamer hebben zich sterk gemaakt voor bijvoorbeeld aanpak van het knooppunt A1/A30 en verbreding van de N50 bij Kampen. De A20 tussen Rotterdam en Gouda zou prioriteit krijgen.
Deze projecten gaan toch niet zomaar met een pennenstreek op de lange baan? Waarom laat de minister de 7,5 miljard euro voor ontsluiting van woningbouwprojecten buiten schot? Is een Rijksbijdrage voor extra fietsparkeerlocaties bij Utrecht Centraal echt belangrijker dan verbetering van de zwakke achilleshiel voor het noorden, het spoor tussen Zwolle en Meppel? Adviesraden hebben recent gewaarschuwd: landelijke regio’s worden achtergesteld. En dan dit?

Ik mis de afstemming met provincies. Benut hun stikstofexpertise! Raad van State laat ruimte voor een begrensde bouwvrijstelling. Kan hiervoor gekozen worden bij veiligheids- en renovatieprojecten? Dat scheelt rekenwerk.

Afwegingskader Mobiliteitsfonds
Mooi dat er een MIRT-afwegingskader ligt. Met goede elementen. Maar wel wat vaag. Komen er concrete indicatoren voor bijvoorbeeld de bereikbaarheid van voorzieningen en de modal shift? Hoe pakken de bewindslieden dit verder op?

Mobiliteitsvisie 2050
Dank voor de hoofdlijnennotitie Mobiliteitsvisie 2050. Veel herkenbaars, zoals de bereikbaarheid van voorzieningen, óók in het landelijk gebied, de noodzakelijke gebiedsgerichte aanpak, de multimodale overstappunten, de afspraken over spitsmijden en thuiswerken. Ik roep de bewindslieden op om de aspecten betaalbaarheid, ook voor iemand uit Groningen of Zeeland, en verkeersveiligheid voldoende te verankeren. De mobiliteitscomplexiteit vraagt ook om meer creativiteit.
Ik noem het idee van de ‘volvrije baan’.

De rechterrijstrook op ringwegen en hoofdassen reserveren voor bussen, inclusief specifieke busdiensten en deelbusjes, voor volle personenwagens en volle bestelbussen. Een stimulans om meer samen te reizen. En wat te denken van de hyperloop? Hoe laten de bewindslieden zich uitdagen?

Een grote zorg is de verschraling van het ov in het landelijk gebied. Wat is erger een forens die dagelijks een kwartier in de file staat of een oudere vrouw die geen rijbewijs heeft en de bushalte in de buurt ziet verdwijnen? Er zijn alternatieve vervoersconcepten. Zo kwam onze Groningens afdeling met een idee voor deelvervoer naar ov-hubs, onder de noemer Quarriveer. Het Rijk moet provincies in staat stellen om verschraling van het regionale ov te stoppen.

Provincies en gemeenten hebben ook een oplopende instandhoudingsopgave. Wordt gezorgd voor voldoende budget vanuit het gemeente- en provinciefonds?

Aanwijzing locaties snellaadstations
Papier is mij te geduldig. Daarom tot slot nog een concrete vraag: voor verduurzaming van goederenvervoer is het hoog tijd dat Rijkswaterstaat locaties aanwijst voor snellaadstations voor vrachtwagens. Dan kunnen netbeheerders en transportondernemers hier eerder op acteren. Wil de minister hiervoor zorgen?