Spreektekst partijcongres Kees van der Staaij

Het gebeurde en paar weken geleden in een restaurant, in een Gelderse stad met een hoog D66- en Groen-Linksgehalte. Desondanks zaten een paar familieleden van me daar gezellig te eten. Aan het tafeltje naast hen ging het over de politiek. Daarbij viel het woord SGP. Dat was voor een trouw SGP-familielid reden om de oren toch wat te spitsen. Dit is wat hij opving: “Je kan van die lui zeggen wat je wilt, maar die man van de SGP had wel een punt over die klaar-met-leven-pil." “Hoezo had hij een punt” vroeg de ander? “Nou, hij zei dat een pil om er een eind aan te maken best gevaarlijk is en dat we meer moeten doen om mensen die het niet meer zien zitten, te helpen.”

Die dame in dat restaurant zei dat ze daar lang over nagedacht had en ze het toch allemaal een beetje te makkelijk vond, om iemand maar een pil te geven als hij dood wil. Ze zei dat ze het eigenlijk voor haar hond nog niet zou willen, laat staan als het om mensen gaat. Is het eigenlijk niet veel beter om mensen met zorg te blijven omringen, juist als ze het allemaal niet meer zien zitten, zo vroeg ze zich af.

Handelsmerken
Toen mijn zwager dit verhaal in geuren en kleuren vertelde, dacht ik: goed om te horen dat de inbreng van de SGP op dit gevoelige onderwerp van wat is gaan heten “het voltooide leven” mensen aan het nadenken heeft gezet. Dat er iets van is blijven haken. Want dat is toch wat we willen: het goede zoeken voor iedereen, vanuit de vaste overtuiging dat het Woord van God ons de wegen wijst, ook voor onze tijd.

En als anderen zeggen: “De SGP is een partij waarvan je weet wat je eraan hebt. Die staat voor haar zaak. Niet vandaag dit, en morgen dat.” Dan is dat geen reden voor zelfgenoegzaam achterover leunen, maar een mooie aansporing om op dat handelsmerk zuinig te zijn, en in die lijn met elkaar verder te gaan. In het besef dat alle wijsheid van Boven komt en we bij alle mooie plannen ook steeds de handen moeten vouwen om Gods zegen te vragen. De biddag die kort voor de komende Tweede Kamerverkiezingen gehouden zal worden, onderstreept dit.

Wat stabiliteit en vastigheid kan Den Haag wel gebruiken, te midden van alle politieke avonturiers die de afgelopen tijd een nieuwe partij hebben aangemeld. Intussen dreigt de toon van het verkiezingsdebat steeds schriller te worden. In Nederland, maar ook daarbuiten, verharden de fronten zich. Mensen staan steeds feller tegenover elkaar.

Er zijn hierover al veel analyses verschenen. Vanwaar al die korte lontjes? Waarom kan er niet normaal worden gediscussieerd? Waarom zoveel ‘krijspolitiek’, zoals een RTL-journalist het treffend noemde?

Ik zou zeggen: laten we daarover niet eindeloos palaveren, mopperen of somberen. Daar komen we namelijk geen stap verder mee. We kunnen beter de waarheidselementen die daarachter schuilgaan, proberen op te sporen.

Het klopt ook niet dat vroeger alles beter was. Bijvoorbeeld in de jaren ’70 en ’80 politieke partijen was er ook veel polarisatie. Ook toen ging het hard tegen hard. En er zijn meer perioden geweest van harde verbale gevechten en grote woorden.

Laten we vooral goedsmoeds en met frisse opgewektheid een goed voorbeeld proberen te geven. Laten we tonen dat het kan: onverbloemd een duidelijke boodschap naar voren brengen, staan voor je zaak, ook als het haaks op de tijdgeest staat. Maar tegelijk redelijk en fatsoenlijk blijven, de ander wie hij of zij ook is als medemens niet afschrijven, laat staan kleineren, maar daadwerkelijk respecteren. Dat is wat ik bij talloze SGP-ers om mij heen zie: in raden en staten, in het Europees Parlement. Niet meegaan in krijspolitiek, maar ook wegblijven van grijze politiek, bloedeloze verhalen. Ik ben er dankbaar voor tot die SGP-familie te mogen behoren.

Lankmoedigheid
Wat onze tijd en wat zeker het politieke debat goed kan gebruiken, is een flinke dosis lankmoedigheid. Het zegt veel dat dit prachtige bijbelse woord in onze dagen een vergeetwoord is geworden.

Wat lankmoedigheid is? Dat je je boosheid zo lang mogelijk uitstelt, omdat je niet graag boos wordt. Omdat je tijd voor inkeer wilt geven. Zoals Gods lankmoedigheid over ons, zondige mensen, een oproep tot bekering is (Rom. 2:4) Zo is ook de bijbelse oproep om tegenover medemensen lankmoedig te zijn (Kol. 3:12)

Niet zo snel verstoord.
Niet zo snel boos.

Zoals een zeker dichter eens formuleerde: Probeer altijd iemands zwakke plek te ontdekken, dan weet je waar je hem niét raken moet. Een beetje meer lankmoedigheid kan onze samenleving en politiek goed gebruiken!

Andere partijen
Beste partijgenoten, veel partijen hebben de afgelopen tijd hun verkiezingscongres al gehouden. Het schijnt erbij te horen op dat soort bijeenkomsten andere lijsttrekkers de maat te nemen. Dankbaar wordt de gelegenheid aangegrepen om de politieke tegenstander en concurrent in de hoek te zetten.

Laat ik het nu eens anders doen. Niet katten, maar complimenteren. Ik ga niet elke lijsttrekker langs, daar zijn het er tegenwoordig te veel voor. Maar een aantal complimenten wil ik wel uitdelen.

Om te beginnen onze premier Mark Rutte. U weet vast wel, hij is van de VVD. Hij is vaak en veel bekritiseerd om zijn overmoedige verkiezingsbeloftes. Maar ook is waar dat we voor het eerst sinds 1998 een kabinet hebben gehad dat de rit uitzit, en dat in lastige tijden van crisis. Ik vind het persoonlijk ook bijzonder dat na 18 kamerjaren voor het eerst mee te maken!

Soms hebben wij daar een constructieve bijdrage aan geleverd, soms hebben wij fundamentele kritiek geuit op het kabinetsbeleid. Maar hoe dan ook, de getoonde stuurmanskunst van Rutte, maar ook de vasthoudende oplossingsgerichtheid van Diederik Samsom verdient oprecht waardering.

Daarnaast wil ik het CDA noemen. Die partij ontpopt zich als een groot voorstander van Defensie. Kijk, ik kan het CDA natuurlijk verwijten dat ze net als de op dit punt al te flexibele VVD in de voorbije decennia het tegendeel deden en eraan meewerkten dat de krijgsmacht kapot werd bezuinigd. Maar waarom zou ik? Wat is er mis mee als iemand verstandig wordt en van de dwalingen zijns weegs terugkeert? Ik wil het CDA in de persoon van collega Buma er dan ook oprecht mee complimenteren dat we nu samen strijden voor meer geld voor onze krijgsmacht. Het is ook hard nodig dat te doen. Terwijl de internationale spanningen toenemen, zien we te weinig menskracht, tekortschietend materieel, te weinig investeringen. Het doet allemaal vervelend veel denken aan de tijd van het gebroken geweertje. Het is echt vijf voor twaalf! Hoog tijd om werk te maken van een sterkere defensie, een veiliger Nederland.

Dan is er nog een collega-fractievoorzitter die ik graag wil complimenteren voor zijn vasthoudende waakhondrol. Al jarenlang laat hij luidkeels van zich horen als hij op het Nederlandse erf onraad ruikt: immigratie, islam, veiligheid. Inderdaad, ik heb het over Geert Wilders. Het geluid van waakhonden is vaak niet fraai, soms slaan ze ook wel eens te makkelijk aan, maar toch loont het de moeite wel steeds in de gaten te houden waarom zij aanslaan.. Een waakhond is nuttig, maar teveel waakhonden levert wel erg veel kabaal op. Daarom ben ik benieuwd of Geert Wilders ook degelijke trekpaarden kan leveren, want het schijnt dat daar de komende tijd nogal wat behoefte aan is...

De ChristenUnie kan en wil ik natuurlijk niet vergeten. De CU is een partij waar we als het gaat om een belangrijk thema als de bescherming van het leven prima mee door één deur kunnen en schouder aan schouder zijn opgetrokken. Vaak zelfs als enige bondgenoot: een motie om het aantal abortussen omlaag te brengen, werd naast de SGP alleen door de CU gesteund. Minder eensgezindheid was er soms op het terrein van immigratie en de houding tegenover de islam. Ik weet niet of het de doorwerking van zijn tijd bij SGP-jongeren in Friesland is, of voortkomt uit zijn eigen ervaringen in Egypte, maar ik merk dat Gert-Jan Segers ook uitdrukkelijker dan in het verleden oog heeft voor de donkere kanten van de islam. Waardering daarvoor! Als dat er nu toe leidt, dat de ChristenUnie in de toekomst ook bereid is een strenger asielbeleid te steunen, kunnen we ook hierin het verschil maken!

Verkiezingsprogramma
Verschil maken! Dat brengt me bij het SGP-verkiezingsprogramma zoals dat vandaag is vastgesteld: Stem voor het leven. We kunnen vaststellen dat de koers die daarin uitgezet is, in onze partij breed wordt gedragen: bescherming bieden voor kwetsbaar leven, werk maken van veilig leven, inzet op waardig samenleven.

Drie concrete punten wil ik er vandaag nog uitlichten.

1. Immigratie en identiteit
De discussie over immigratie en de identiteit van ons land leeft bij veel mensen in het land. De SGP staat voor Bijbelse waarden en normen, wil pal staan voor de christelijke wortels van onze beschaving. Wij willen mensen in nood graag helpen, wie zij ook zijn. Dat is onze christelijke opdracht. Maar tegelijk maken wij ons zorgen over de groeiende invloed van de islam, zeker als we zien hoezeer juist christenen in islamitische landen te lijden hebben en ook het antisemitisme hoogtij viert. En in Europa weten we inmiddels mee te praten over dood en verderf zaaiende radicaal-islamitische fanatici. Het is gevaarlijke hypercorrectheid om heldere taal hierover gelijk in de hoek te zetten als zijnde een knieval voor de PVV, zoals nog wel eens gebeurde.

Twee citaten in dit verband: “Wij maken ons zorgen over de groeiende omvang van de islam in Nederland. Toenemend antisemitisme, rekrutering voor de jihad laten zien dat grote waakzaamheid en gezond wantrouwen geboden zijn.” Weet u wie dit zei? Van der Vlies, bij het integratiedebat in 2004.

Het tweede citaat: “Wij maken ons zorgen over de opkomst van de islam in de westerse wereld en in andere gebieden op aarde, waar getracht wordt deze religie met geweld in te voeren en andere religies te verbieden. Wij menen dat de Islam de vrijheid van onze samenleving gestoeld op christelijke grondslagen, voor zowel man als vrouw, als godsdienst kan ondergraven.” En weet u wie dit zei? Het was de voorganger van Van der Vlies, de heer van Rossum bij de algemene beschouwingen van 1983. 19-83!

Ik wil maar zeggen: wij hebben in dit debat toch wel enig historisch recht van spreken, en passen ervoor om uit vrees tot het PVV-kamp te worden gerekend, in politiek-correcte zoetsappigheid te vervallen.

Het vreemdelingenbeleid moet er veel meer dan nu het geval is, op gericht worden opvang in de regio voor elkaar te krijgen. Opvang in Nederland, moet veel meer dan nu het geval is, een tijdelijk karakter krijgen, juist ook om integratieproblemen in de toekomst te voorkomen. En zeker bij het uitnodigen van vluchtelingen moet veel meer dan nu het geval is, gekeken worden naar de daadwerkelijke integratiekansen in ons door de waarden van het christendom gestempelde land.

De SGP heeft samen met het CDA een initiatiefwetsvoorstel voorbereid waarin we ervoor pleiten de termijn voor het verkrijgen van een definitieve verblijfsvergunning te verlengenvan vijf naar zeven jaar. Wij hopen dit voorstel binnenkort in te dienen.

2. Eenverdiener
Partijgenoten, een tweede punt waar ik vandaag de aandacht voor wil vragen, is de fiscale behandeling van de eenverdiener. Opnieuw een onderwerp waar de SGP al sinds jaar en dag de trom over geroerd heeft. Aanvankelijk was het een nogal eenzame positie om dit aan de kaak te stellen bij de behandeling van de belastingwetten. Maar we merken in politiek en samenleving nu eindelijk een groeiende bijval.

We hebben minutieus nagerekend hoe het precies zit en met de cijfers aangetoond dat het om duizenden euro’s per jaar gaat. Vervolgens hebben we uit laten zoeken over welke mensen het precies gaat. Daarbij bleek dat het bepaald niet een exclusief SGP-punt was.
De tweeverdienersprofeten wilden iedereen dat wel doen geloven, maar het probleem speelt veel breder. Het is ook het probleem van mensen die met een zieke of gehandicapte partner te maken hebben, die zelf niet kunnen werken, of die studeren. En de gedupeerden zijn stemmers op alle partijen. Door die cijfers op tafel te leggen, werden meer mensen zich ervan bewust dat ze in vergelijking met hun buurman of –vrouw ongelooflijk veel meer belasting moesten afdragen. De positie van de eenverdiener woog en weegt voor de SGP erg zwaar. Zo zwaar, dat in 2015 - toen er miljarden beschikbaar waren voor een lastenverlichting- de onderhandelingen met het kabinet werden afgebroken toen bleek dat staatssecretaris Wiebes van Financiën op dit punt weigerde om de kloof tussen eenverdieners en tweeverdieners te verkleinen.

Om de bewustwording rond dit onderwerp te vergroten, komt de SGP over enkele weken met een website met een nuttige rekenhulp. Daarnaast kunt u erop aan dat we in de komende jaren alles op alles zullen zetten om daadwerkelijk stappen te zetten in een modernisering van onze belastingwetgeving, die past bij een samenleving waarin zorg voor elkaar meetelt. Dit is niets minder dan de nieuwe sociale kwestie.

3. Zondag
Het derde punt dat ik eruit wil lichten is de zondag. We hebben er nooit een geheim van gemaakt dat de zondag een rustdag behoort te zijn. Het is, zoals we altijd zeggen, de Dag des Heeren. Het is Gods gebod om een dag van rust in acht te nemen en naar Gods huis te gaan. Het is bovendien een grote zegen, zeker als je hele dagen in de weer bent met het verdienen van geld en onderhouden van goed. Toen de zondag werd vrij gegeven voor nog meer koopwoede en hebberigheid, werd ons verzekerd dat winkeliers die op zondag gewoon thuis wilden zijn, nooit gedwongen zouden worden om hun deuren te openen.
Nu blijkt dat deze verzekering malafide was. Want wat je nu ziet is dat ondernemers toch regelmatig onder druk worden gezet om tegen hun zin in tóch de winkel te openen, omdat bijvoorbeeld de exploitatie van een winkelcentrum dat zou vereisen. Een kamermeerderheid steunde verrassend onze motie om hier niet in te berusten, maar de uitvoering daarvan stokt. Wij willen het er niet bij laten zitten en zullen ons inzetten voor het tegengaan van deze dwangpraktijken. Maar ook bij dit soort punten verzucht je wel eens: soms zou je meer SGP willen.

Slot

Ik ga afronden.

Op 15 maart zijn er verkiezingen. Deo volente! De voorbereidingen voor de campagne zijn bijna klaar. Er is door heel veel mensen heel hard gewerkt. En er staat ook nog heel wat te gebeuren. Twee vragen worden me nu dikwijls gesteld:

Wat gaan de verkiezingen opleveren?
En: hebt u al enig idee wat voor kabinet er komt?

Mensen zeggen er dan vaak nog bij: “U loopt al zo lang rond in Den Haag, u weet het vast wel!” Mijn standaardantwoord op die vragen is: “Ik weet het niet. Ik weet het écht niet! Juist omdat ik hier al zo lang rondloop, durf ik er geen zinnig woord over te zeggen.” In 2012 was een maand voor de verkiezingen dé grote vraag: wie komt er in het torentje? Rutte of Roemer? Binnen drie weken kantelde het beeld helemaal, en werd het Samsom of Rutte.

In de voorbije jaren hebben we op allerlei mogelijke manieren gezien dat allerlei voorspellers er volledig naast zaten. Economen voorspelden het tegendeel van wat er gebeurde met de aandelenkoersen en olieprijzen. Vrijwel niemand zag de Brexit aankomen.
En ik hoorde een bekende Amerikadeskundige drie maanden voor de verkiezingen voorrekenen dat Donald Trump in het Amerikaanse kiesstelsel alleen al cijfermatig gezien niet kón winnen van Hillary Clinton. Het resultaat kennen we.

Daarom, beste vrienden, daarom waag ik me niet aan welke voorspelling dan ook.

Regelmatig passeer ik in Den Haag, vlak bij het Binnenhof, het statige woonhuis van Groen van Prinsterer. Hij was de grondlegger van de christelijke politiek in Nederland. Groen onderkende als geen ander de tijdgeest. En hij legde de Bijbel daarnaast. Hij probeerde die tijdgeest te toetsen aan Gods Woord en aan wat de Heere Zelf openbaart over de toekomst.

Daarover schreef hij in zijn Handboek van de geschiedenis van het Vaderland dit: “De toekomst is meer dan ooit in donkere wolken gehuld. Hoe zal het lot van Nederland zijn? Is het bestemd om in grotere Rijken opgenomen, en met verlies van zijn nationaliteit, opgelost te worden? Of is de hoop gegrond dat dat wat verstorven schijnt door wat nog leeft met nieuwe levenskracht zal worden bezield? Dit is onzeker. Maar ontwijfelbaar is het dat de historie van Nederland tot op deze dag getuigenis geeft van de onbedriegelijkheid van de beloften en de bedreigingen Gods. De raad des Heeren bestaat in eeuwigheid, de gedachten Zijns harten zijn van geslacht tot geslacht. Welgelukzalig is het volk, wiens God de Heere is.”

Vrienden, laten we vanuit dát geloof, vanuit dát perspectief, de verkiezingsstrijd aangaan. In afhankelijkheid. Met overtuiging. Met vertrouwen.