Spoedwet stikstof moet anders

Na de protesten van boeren en bouwers heeft het kabinet een spoedwet ingediend met maatregelen om wat te doen aan de ‘stikstofcrisis’. Die problemen ontstonden na een rechterlijke uitspraak over wat in feite een politieke afweging is. Bij dit onderwerp zie je dat de werkelijkheid van de rechtbank een andere is dan de werkelijkheid in het veld. Zoals ook de  realiteit van Den Haag nogal eens afwijkt van die in Rijssen of Nunspeet.

De Tweede Kamer sprak vandaag met de regering over die spoedwet. Die bijdrage staat hieronder. Kern van de insteek van de SGP is: dit probleem los je niet op met een landelijke aanpak om de eenvoudige reden dat Zuid-Holland een andere provincie is dan Gelderland, en Friesland niet te vergelijken is met Utrecht. Aan de hand van een paar voorbeelden legde hij dat uit.

Bij de behandeling diende de SGP-woordvoerder een aantal voorstellen om de spoedwet te wijzigen in. De eerste gaat over het toevoegen van bepaalde middelen aan veevoer. De SGP vindt dat dat niet verplicht moet worden. Een ander amendement ligt in dezelfde lijn: veevoermaatregelen mogen alleen als vastgesteld is dat zich geen negatieve gevolgen voordoen voor de dieren, de volksgezondheid en de afzet van Nederlandse producten. Met voorstel drie wil de SGP de doelen voor Natura-2000 gebieden aanpassen zodat boeren niet zo snel in de knel komen.

Bijdrage Roelof Bisschop over de spoedwet stikstof

Alleen al het woord ‘stikstofregistratiesysteem’ laat haarscherp zien waar de schoen wringt. Stikstof, zoals ammoniak, is lastig te meten, lastig te volgen, het vliegt overal naar toe en het kan overal neerslaan. Toch willen kabinet en juristen tot achter de komma voor elke hectare in ons land berekenen en vastleggen wat er met die stikstof gebeurt. Dan is er een niet goed wijs, en dat kan niet de stikstof zijn…

Ja, ik weet dat er een ingewikkelde, juridische werkelijkheid is.
Ja, ik snap dat het kabinet snel een paar knoppen wil hebben om aan te draaien.
Maar ik wil wel graag voorkomen dat op het verkeerde paard gewed wordt.
En ik wil graag vertrouwen krijgen in de brede aanpak.

De SGP ziet een paar voetangels.
We doen ook een paar voorstellen.

Landelijke aanpak?
Het kabinet sorteert voor op een landelijke aanpak, met een landelijke drempelwaarde en een landelijk registratiesysteem. Eenduidig, maar gelet op het Raad van State advies, juridisch wel heel kwetsbaar. Een ketting is zo sterk als zijn zwakste schakel. Ik wil niet dat door één rechterlijke uitspraak opnieuw het hele land plat ligt. Waarom gaan we niet voor een gebiedsspecifieke aanpak op basis van landelijke handreikingen? Met een drempelwaarde per gebied, gebaseerd op landelijke én lokale onderbouwing. Juridisch veel minder kwetsbaar en het geeft mogelijkheden om regionaal voor hogere drempelwaarden te kiezen.

Ik zie regionaal nog veel mogelijkheden voor gerichte emissie- en depositiereductie. Even concreet: een rij bomen om één melkveestal op vijfhonderd meter van een stikstofgevoelig habitat levert méér depositiereductie op dan honderd rijden op twintig kilometer afstand. Deze gebiedsaanpak moet niet in de vertraging door te wachten op Den Haag, maar in de versnelling.

Stikstofregistratiesysteem
Het kabinet wil allerlei toeters en bellen ook bij minimale theoretische depositietoenames, als 0,05 mol. Waarom? Bij infraprojecten is de geaccepteerde redenering dat deposities van wegverkeer op enkele kilometers afstand ‘niet betekenisvol zijn te herleiden tot een individueel project’. Eén aanpassing in Aerius en je hebt dit ook geregeld voor onder meer wegverkeer bij woningbouw. Het RIVM heeft inmiddels zelfs berekend dat 75.000 bouwprojecten bij elkaar voor niet meer dan 0,3 mol per hectare zorgen…dat wist Raad van State in mei nog niet. Waarom zou je hier een stikstofregistratiesysteem voor nodig hebben?

De regering wil de ruimte die ontstaat door langzamer rijden, sanering van varkensbedrijven en voermaatregelen reserveren voor woningbouw en infraprojecten. Er is dan veel ruimte over. Waar blijft de ruimte voor onder meer landbouwprojecten en voor beweiden en bemesten? Duurzame bedrijfsontwikkeling is ook algemeen belang! Wat is het perspectief hiervoor?

Voerspoor
De SGP heeft grote twijfels bij de veevoerartikelen. Ik heb de indruk dat het kabinet tegen het Landbouwcollectief zegt: fijn dat jullie meedenken, maar wij trekken ons eigen plan. Zo moet het niet. Hoe serieus neemt het kabinet de voorstellen van het Landbouwcollectief? Wanneer gaat het afpakken van productierechten bij externe saldering van de baan?

De SGP wil niet dat toevoeging van enzymen en ander spul aan veevoer afgedwongen kan worden. Ik vrees risico’s voor diergezondheid, dierenwelzijn en de gevolgen voor de afzet. Dat moet je niet willen. Ik heb hiervoor een amendement ingediend.

De SGP vindt de bepalingen waarmee doelvoorschriften ingevoerd kunnen worden te ongeclausuleerd. Ik mis randvoorwaarden met betrekking tot diergezondheid. Ik mis de notie dat de ruwvoersamenstelling natuurlijke pieken en dalen heeft. Daar mag je boeren niet op afrekenen. Ik mis een visie op de voorstellen van het Landbouwcollectief. Sowieso moeten dergelijke voorschriften eerst aan de Kamer voorgelegd worden.

Beweiding
De SGP vraagt de regering om beweiding generiek vrij te stellen van een vergunningplicht. Vanuit het oogpunt van dierenwelzijn en emissiereductie zou het absurd zijn dat koeien toestemming moeten vragen om buiten te mogen lopen. Ik heb begrepen dat bij strijdigheid nieuwere Europese richtlijnen boven de oudere gaan. Vanuit het oogpunt van de nieuwere NEC-richtlijn moeten we inzetten op reductie van de landelijke ammoniakemissie. Hoe meer koeien in de wei, hoe beter. Dat mag de oudere Habitatrichtlijn niet dwarsbomen.

Industrie
Er is op provinciaal niveau discussie ontstaan over industriële emissies. Een deel blijkt buiten de emissieregistratie en dus buiten Natura 2000 te blijven. Voor het debat volgende week ontvang ik graag een brief over hoe het zit met de emissies van de industrie.

Crisis- en Herstelwet
Ik zet grote vraagtekens bij het voorstel om projecten als de aanleg van natte bufferzones onder de Crisis- en Herstelwet te schuiven. Dat betekent dat waterschappen en gemeenten niet in beroep kunnen gaan, terwijl zij juist belangrijke regionale partners zijn.

Natura 2000
Het Natura 2000 beleid moet ook aan de voorkant opgeschud worden. Om één ding te noemen: stel de doelen bij. Zorg ervoor dat een habitatsnipper die er nauwelijks toe doet niet over dezelfde kam geschoren wordt als een groot, belangrijk habitat. Ik heb hiervoor ook een amendement ingediend.