Situatie Syrie

 AO Syrië, Van der Staaij, SGP
29-8-2013

SGP: Beperkte militaire interventie niet uitsluiten

Strijd
Er wordt uitgezien naar het VN-onderzoek inzake de inzet van massavernietigingswapens. Ook zonder dit onderzoek kunnen we één conclusie trekken: het Assad-regime maakt zich schuldig aan gruwelijke praktijken. Ook onder de rebellen zijn evenwel groeperingen die in barbaarsheid niet voor elkaar onder doen. Ook hier is er – zoals meestal – geen sprake van een overzichtelijke strijd tussen bad guys and good guys.

Het regime van Assad is weerzinwekkend. Als Assad echter ongecontroleerd het veld moet ruimen, wordt de kans op bloedbaden nog groter. De vele opstandige, vaak extremistische bewegingen zijn slechts één in hun verzet tegen Assad. Als die strijd wegvalt, komt de onderlinge afrekening. We hebben in verschillende gebieden de consequenties gezien als fundamentalisten het roer in handen krijgen. Zij kennen geen mededogen met christenen, Alawieten en andere religieuze minderheden.

De vraag rijst: Is er voor Syrië uiteindelijk slechts het perspectief om opgedeeld te worden?  Feitelijk zien wij deze situatie al groeien in Syrië. Welk toekomstperspectief ziet de minister voor Syrië op langere termijn?

Partij
Níet ingrijpen na de gruwelijke inzet van mogelijk chemische wapens is een vergaande keus. Niet voor niets trok Obama hier een rode lijn. Landen als Iran kijken op het puntje van hun stoel toe hoe de internationale gemeenschap reageert op de inzet van mogelijke massavernietigingswapens. Mede daarom heeft Israël erop aangedrongen om de rode lijn van Obama bloedserieus te nemen.

Dit is de ene kant van de zaak. Tegelijkertijd geldt dat de SGP zeer sceptisch staat tegenover een militaire interventie zónder duidelijk einddoel of perspectief. Hier ligt natuurlijk een groot probleem. Assad uitschakelen is mogelijk, maar dan? Een streng-islamitisch regime dat ontstaat uit de diverse oppositiepartijen zal bepaald niet humaner opereren jegens minderheden en dergelijke. Integendeel.

Interventie
De SGP wil een militaire interventie niet uitsluiten – om druk op Assad te houden én om te tonen dat de inzet van massavernietigingswapens nooit wordt getolereerd – maar is op dit moment bepaald geen voorstander van het aansturen op grootschalig ingrijpen met regime-change als doel. Idealiter zou militaire interventie ertoe moeten leiden dat de verschillende partijen aan tafel gaan met elkaar, maar dit lijkt helaas weinig realistisch na alles wat er is gebeurd. Ziet de minister hier nog enige opening?

Een eventuele militaire interventie vanuit de verantwoordelijkheid tot bescherming, zou specifiek gericht moeten zijn tegen de capaciteit van het Assad-regime om zijn burgers onbelemmerd te bestoken en niet-conventionele wapens in te zetten.
Uitdrukkelijk noem ik hierbij de herhaalde Syrische dreigementen om de Joodse staat Israël te verwoesten. Daarom moeten in ieder geval ook de vérreikende ballistische, chemische en biologische wapensystemen tot de doelwitten behoren.

Grootschalig ingrijpen zou echter een onbeheersbare kettingreactie in de regio kunnen veroorzaken, terwijl het perspectief duister is.

Juridisch
Een militaire actie is hoe dan ook hoogst ingrijpend. Daarom hecht de SGP aan een zo groot mogelijk internationaal draagvlak en een solide juridische basis voor ingrijpen. In die zin steunt de SGP alle pogingen om in VN-verband te reageren op het mogelijk gebruik van chemische wapens en te wachten op de bevindingen van de VN-wapeninspecteurs. Wij steunen de lijn van het kabinet: uitgangspunt is het VN-spoor.

Oud-minister De Hoop Scheffer noemt vandaag de juridische basis voor een aanval wankel: Er is geen resolutie; er is geen sprake van zelfverdediging en geen basis voor ‘responsible to protect’. Wil de minister hierop reageren?

Israël
Er is bepaald niet uitgesloten dat ook Israël – hoewel het zich uitdrukkelijk afzijdig houdt – wordt meegezogen in het conflict en er aanvallen op dit land worden gepleegd om het conflict een andere dimensie te geven. Zowel vanuit Syrië als vanuit Iran en van de kant van terreurorganisatie Hezbollah klonken er al dreigementen. Wij helpen Turkije met defensieve maatregelen (Patriots). Op welke wijze kan ook Israël door Nederland en de internationale gemeenschap gesteund worden in de bescherming van haar bevolking tegen agressie?

Berechting oorlogsmisdadigers
Vervolgens: de SGP vindt het van groot belang dat de daders van oorlogsmisdaden (zoals een chemische aanval uitvoeren) worden berecht door het ICC. Dient dit punt niet uitdrukkelijk geagendeerd en bevorderd te worden, juist vanwege een mogelijk preventieve werking? Oorlogsmisdadigers gaan niet vrijuit.