SGP gaat voor rondje om de kerk

Door het winterweer raakte het treinverkeer de afgelopen weken verstoord. In een overleg met minister Schultz (Infrastructuur en milieu) zegt de SGP het goed te vinden dat de minister een nadere analyse gaat doen. Ook een vergelijking maken met de ervaringen in andere landen is een goed idee.

Nuchterheid
Voorzitter. Ik maak deel uit van een tweemansfractie. Bijzonder overzichtelijk. Ik heb nooit last van interne afstemmingsproblemen of het verliezen van de regie. Ik kan het al mijn collega’s aanbevelen.

Totaal anders ligt dit bij grote diffuse organisaties die zich bezig houden met een complex werkveld en moeten draaien op 110% van hun capaciteit. Als er dan zand (of zout) in de machine komt, kan de boel wel eens stevig vastlopen. In bepaalde zin hoort dat er gewoon bij. Wie dit voor altijd wil uitsluiten, zal bereid moeten zijn tot heel grote investeringen. Je zult dan een organisatie moeten opbouwen die crisisomstandigheden als het normale werkveld aanmerkt. Dat betekent het creëren van grote overcapaciteit tegen bijbehorende kosten. Dat doet geen enkele normale onderneming en ook een gezond denkende politicus wil dit niet.

Hiermee wil ik op geen enkele wijze de ervaren overlast bagatelliseren. Ik wil er wel voor waarschuwen om nu stoer te roepen, dat iets dergelijks nooit meer mag en zal gebeuren. Misschien moeten we ook eerlijk durven zeggen tegen reizigers, dat zulke dingen soms kunnen voorkomen in een complexe en kwetsbare samenleving als de onze. Enige nuchterheid is op zijn plaats. Het waren vervelende dagen – en de Elfstedentocht kon ook al niet gereden worden - maar we moeten ook niet doen alsof we ternauwernood een sneeuwlawine hebben overleefd.

Voor een evenwichtig beeld wil ik ook opmerken dat de afgelopen chaos volgde op een jaar waarin alle records op het gebied van spoorpunctualiteit zijn gebroken. Dat relativeert de gedachte dat er structureel iets mis zit.

Oorzaak en oplossingen
De directe oorzaak van de verstoorde treinloop ligt in de extreme weersomstandigheden. Terecht wil de minister daarom werken aan het robuuster maken van het spoorsysteem. Dit heeft consequenties voor de dienstregeling, de infrastructuur, de planning, etc. Het grote punt is immers dat binnen het huidige netwerk een lokaal storingsprobleem per direct landelijk effect heeft. Uiteraard speelt hierbij het kostenplaatsje een grote rol. Gaat de Minister zorgen dat er een goede kosten-batenanalyse plaatsvindt op basis waarvan maatregelen worden voorgesteld?

Daarnaast kondigt de minister een serie nadere analyses aan. Dit omvat tegelijkertijd een internationale vergelijking. Heel goed.

Ik wil graag de volgende vragen toevoegen.

In hoeverre wordt ook onderzocht of de aangebrachte splitsing tussen vervoersbedrijven en spoorbeheer een relatie heeft met de geconstateerde problemen? Leidt dit niet eerder tot het heen en weer spelen van de bal en zwarte pieten? Twee kapiteins op één schip werkt nu eenmaal niet altijd even goed. (“We hadden genoeg treinen en genoeg personeel, alleen het spoor waarover we moesten rijden, werkte niet.” Ingrid Thijssen, directeur NS-reizigers) Zijn er betere afspraken tussen beide bedrijven mogelijk zodat dit in de toekomst voorkomen wordt? Ik ben er namelijk nog lang niet van overtuigd dat we vanwege deze problematiek de bedrijven weer moeten integreren. Hoewel wij destijds tegen de splitsing waren, brengt integratie ook weer veel kosten en overgangsperikelen.

Is het zinvol eerder over te stappen naar een gereduceerde dienstregeling? Wat zijn de kosten en de baten? Weegt voorkomen van af en toe een groot probleem op tegen het vaker reduceren van de dienstregeling, waarbij de klacht dan zal zijn dat het achteraf regelmatig niet nodig bleek?

En moeten we tijdens de ijstijd niet weer gewoon zoals vroeger de machinist een krik en gasbrandertje meegeven om wissels los te wrikken en een hittestoot te geven? Laten we niet altijd aan de meest ingewikkelde oplossingen denken. Hierbij hoort ook ruimte voor eigen initiatief op lagere niveaus. Zou het niet helpen als de besluitvorming over acht schijven in de ijskast gaat?

Hierbij hoort ook de vraag: gesteld dat we zouden werken met het befaamde ‘rondje om de kerk’, zou dan de chaos beduidend kleiner zijn geweest? Is het de moeite waard om in de kwetsbare wintertijd volgens dit voorspelbare – en inderdaad saaie - rijschema te rijden?

Waarom wordt ook een week ná de ontstane problemen nog via een uitgeklede dienstregeling gereden? Geen sneeuw, slechts paar graden vorst. Waarom hebben de problemen zo’n lange nawerking?

Veel storingsmonteurs konden op de betreffende vrijdag de problemen niet bereiken, omdat ze vast stonden in de file. Wat zijn de mogelijkheden om in dergelijke gevallen hen gebruik te laten maken van de vluchtstrook?

Eén van de meest frustrerende zaken is de informatievoorziening. Dat ligt inmiddels in één hand: NS. Waarom is dit opnieuw een fiasco geworden? Wat kan hier beter en hoe?

Slot
Ik zie uit naar de beantwoording én naar de aangekondigde analyses in de zomer. Ik ben benieuwd of al mijn collega’s en de journalisten hier dan ook weer zitten!