SGP-bijdrage aan het Nashvilledebat

Lees hieronder de spreektekst van SGP-voorman Kees van der Staaij tijdens het Kamerdebat over de Nashvilleverklaring.

Op maandag 7 januari 2019 waren Kees van der Staaij en minister Van Engelshoven bij het programma Jinek om te praten over de Nashvilleverklaring. De uitzending is via deze link terug te kijken.

"Dat de Nashvilleverklaring veel losmaakte, begrijp ik. Het gaat over iets heel persoonlijks. Maar waarom, zo heb ik mij de afgelopen maanden vaak afgevraagd, was de ophef zo fors? De heftige storm die opstak, heeft mij geraakt. Maar óók aan het denken gezet.

Puur feitelijk had gezegd kunnen worden: niets nieuws onder de zon. De verklaring bevat bekende klassiek-christelijke noties. Het huwelijk als levenslang verbond tussen man en vrouw. Seksualiteit als geschenk in de bedding van het huwelijk. Dat zijn opvattingen die eeuwenlang in ons land breed gedeeld werden en door de SGP nog steeds worden vertolkt.

Waarom dan toch die heftige reacties?

Was het omdat de verklaring in de media onmiddellijk  een ‘anti-homopamflet’ werd genoemd? Inderdaad, die aanduiding droeg niet bij aan een welwillende lezing. Toegegeven, misschien las ikzelf wel vooral door een roze bril. Maar mij viel nu juist op dat in het Nederlandse naschrift ongebruikelijk openhartig schuld wordt beleden over hoe kerken tekort hebben geschoten tegenover mensen met een homoseksuele geaardheid of mensen die worstelen met hun man- of vrouwzijn. Goed dat dit gezegd wordt, dacht ik. En belangrijk dat dit een vervolg krijgt.

Waarom zo enorm veel ophef?

Was het, omdat de bewoordingen wel erg Amerikaans-massief zijn? Was het, omdat de tekst hier en daar niet helder genoeg was zodat bijvoorbeeld de indruk gewekt kon worden dat met de goede aanpak een homoseksuele geaardheid ‘genezen’ kan worden? Was het, omdat mijn vermeende handtekening onder dit document het stuk onbedoeld een politieke lading gaf?

Het heeft vast allemaal meegespeeld. Maar liever dan hierover te speculeren, heb ik de vraag voorgelegd aan de mensen die ik naar aanleiding van de Nashvilleverklaring heb uitgenodigd om een kop koffie te drinken. Mannen en vrouwen, meisjes en jongens van vlees en bloed die zeiden: dit gaat wel over mij. Uit die gesprekken heb ik veel geleerd. Bijvoorbeeld dat de mensen over wie we het hier hebben ook verschillend zijn. Het is bepaald niet allemaal koekoek-eenzang. Sommigen voelden zich diep gekwetst omdat ze zich afgewezen voelden. Anderen waren het met de verklaring eens en voelden zich juist gesteund op hun eigen levensweg.

Die ontmoetingen waren ook om een andere reden waardevol. Ik leerde ervan hoezeer echte zelfaanvaarding, het er mogen zijn zoals je bent, voor velen een enorme opgave is. Dat het monster van zelfhaat continu op de loer ligt. Hoe bedreigend het is als stellige stemmen van buiten lijken te zeggen dat jij er niet mag zijn. Dat het laagje maatschappelijke acceptatie soms flinterdun is en het gevoel van onveiligheid groot.

Kortom: waarom zoveel ophef?

Omdat het allemaal zo kwetsbaar is. Dat onderstreept voor mij nog eens en temeer, dat in zulke heel persoonlijke kwesties het voor iedereen zo ontzettend hard nodig is om altijd weer zorgvuldig onze woorden te kiezen. Daar sta ik voor. 

Daar voeg ik dit aan toe. In de gesprekken die ik had, heb ik van mijn kant ingebracht dat ook voor míj dit gesprek gaat over het mogen zijn wie je bent, namelijk christen. Als christen zie ik ieder medemens zonder uitzondering als mijn naaste, iemand voor wie ik er wil zijn. Daarom zal ik het vanzelfsprekend nooit accepteren als homo als scheldwoord wordt gebruikt, mensen getreiterd worden, laat staan geweld tegen hen wordt gebruikt. Als christen wil ik tegelijk persoonlijk en politiek oprecht de weg volgen die onze Schepper ons in Zijn Woord wijst. Ook op het weerbarstige terrein van huwelijk en seksualiteit. Ook als dat dwars tegen de tijdgeest ingaat. Daar sta ik evenzéér voor, in het besef dat wij allemaal onze weg gaan met vallen en opstaan, en wij allemaal het moeten hebben van Gods genade. 

Waarom zoveel ophef?

Ook omdat voor die boodschap steeds minder begrip is en die boodschap steeds minder herkenning oproept. Dat geeft óók kwetsbaarheid, het gevoel dat er steeds minder ruimte is om voor een diepgewortelde geloofsovertuiging uit te komen. 

Verklaringen, debatten, het hoort er allemaal bij. Maar laten we in onze samenleving vooral niet vergeten goede gesprekken met elkaar te voeren over wie wij zijn. Nieuwsgierig blijven naar wat de ander drijft en bezighoudt. Mijn ervaring is: ook als standpunten inhoudelijk niets veranderen, wordt de afstand tussen mensen door zo’n gesprek tóch kleiner. En ook als er van dik hout planken gezaagd wordt, zitten er ook vast wel planken tussen die je over een kloof kunt leggen. 

Voor die goede gesprekken wil ik mij graag sterk blijven maken."