Seksueel misbruik RKK

De SGP steunt in het debat over seksueel misbruik het opheffen van de verjaringstermijn voor zedendelicten en een breed onderzoek naar misbruik van minderjarigen.

Debat over seksueel misbruik van minderjarigen in de Rooms-Katholieke Kerk
Plenair debat – 31 januari 2012
C.G. van der Staaij (SGP)

Seksueel misbruik van kinderen grijpt intens in. Of het nu gaat om misbruik binnen een kinderdagverblijf, een zwembad, een jeugdzorginstelling of een internaat. Of het zich in 1950 afspeelt of in 2012: kinderen die ermee te maken krijgen, worden er voor hun leven door getekend met vaak ernstige psychische problematiek als resultaat.

Dat misbruik grijpt nog dieper in wanneer het gebeurt binnen een gezagsrelatie. Ouders die hun kind toevertrouwen aan een instelling, verwachten goede zorg of onderwijs voor hun kind. Zij vertrouwen de leidinggevenden. Aan kinderen wordt terecht gevraagd om het gezag van die leidinggevenden te erkennen. Wat is het dan zeer ingrijpend wanneer dat vertrouwen niet alleen wordt geschonden, maar zelfs misbruikt.

Misbruik van kinderen grijpt nog veel dieper in wanneer dit gebeurt binnen een kerkgemeenschap die zich zorgen maakt om de zedenverwildering en tuchteloosheid. Juist daar waar uit overtuiging hoge morele normen gelden, mag verwacht worden dat er ook conform die standaarden wordt gedacht en gehandeld door de betrokkenen én door hun leidinggevenden. Ook soms 50 of 60 jaar na dato mag het terecht leiden tot grote verontwaardiging leiden als dit niet is gebeurd.

De SGP heeft met zeer veel waardering kennis genomen van het grondige en evenwichtige rapport dat de commissie-Deetman in opdracht van de Rooms-Katholieke Kerk heeft uitgebracht. Dat rapport biedt waardevolle aanbevelingen voor het hulp bieden en recht doen aan slachtoffers. Erkenning voor die mensen die soms jarenlang hebben gezwegen. Voor hen die dagelijks de pijnlijke littekens en schrijnende open wonden voelen. Het geeft bovendien goede handvatten voor preventie in de toekomst.

Het rapport plaatst deze problemen terecht ook in een breder kader. Het is niet de Rooms-Katholieke Kerk alleen waarbinnen dit ernstige misbruik heeft plaatsgevonden. Het is breder: van de Nederlanders boven de 40 jaar heeft zo’n 1 op de 10 mensen voor het achttiende jaar tegen hun wil seksueel benaderd door een volwassen niet-familielid[

De institutionele setting – of het nu om de jeugdzorg gaat of om de Rooms-Katholieke internaten – rechtvaardigt geen andere benadering van slachtofferschap dan waar ook elders.
De overheid heeft hier de verantwoordelijkheid om zoveel als mogelijk is die maatregelen te nemen die slachtofferschap beperken en bestraffing van de daders verzekeren. Dat is ook waarover wij het debat met de minister nu hebben.

De SGP is er blij mee dat in dit jaar ook de bevindingen van het onderzoek van de commissie Samsom naar buiten komen. Met de beide onderzoeken is nog niet alles gezegd. De commissie-Deetman vraagt om verder onderzoek naar het algemene verschijnsel van seksueel misbruik van minderjarigen, naar kindermishandeling, huiselijk geweld, gedwongen prostitutie en fysiek geweld in een machts- of gezagsrelatie. Ook de eerste rapportage van de Nationaal Rapporteur Kinderpornografie roept op tot een integrale aanpak van seksueel geweld tegen kinderen.[2] Er is dus meer dan genoeg reden om over de volle breedte van het seksueel misbruik actie te ondernemen om slachtofferschap zoveel mogelijk te voorkomen. De SGP steunt het door de regering voorgenomen multidisciplinair onderzoek naar seksueel geweld en misbruik. Hoe gaat dit vorm krijgen?

Intussen rust op de overheid de taak om bewezen misbruik streng te straffen. Voor misbruik uit het verleden is dat niet altijd meer mogelijk in verband met verjaring van de feiten.
Wij steunen de voorstellen om verjaringstermijnen voor ernstige zedenmisdrijven op te heffen.  Dat is een goede zaak – in het verleden heeft de rechtszekerheid van de dader ten onrechte teveel gewicht gekregen. Het enkele tijdsverloop mag echter zeker ook geen reden zijn om ernstige misdrijven niet meer te bestraffen
Het is wel goed om te beseffen dat het tientallen jaren later vaak moeilijk is om bewijs voor misbruik rond te krijgen. Het is van belang om wat dat betreft ook geen valse hoop te wekken.
Voor zover er nog geen sprake is van verjaring, is het zaak om snel actie te ondernemen. We hebben de indruk dat dit door het Openbaar Ministerie goed wordt opgepakt.

Minstens zo belangrijk is dat slachtoffers van seksueel geweld een plaats hebben waar zij zo snel als dat voor hen mogelijk is met hun verhaal terecht kunnen. Het is goed om daarbij zoveel mogelijk aan te sluiten bij de bestaande instanties als Slachtofferhulp Nederland.

Op de Rooms-Katholieke Kerk zelf rust de taak om de aanbevelingen van de commissie-Deetman ruimhartig uit te voeren. Het is verstandig dat de commissie-Deetman zelf ook de opvolging van de aanbevelingen wil bewaken.

In het verleden zijn fouten gemaakt. Die moeten waar dat nog mogelijk is royaal worden rechtgezet. Voor de toekomst moet blijvend alles gedaan worden om een veilig klimaat te bieden. Dat is iedereen verplicht. Dat is degene die zich christen – volgeling van Christus - noemt, wel heel in het bijzonder verplicht.