Plus en minnen

Mooi dat VVD+PvdA snel een regeerakkoord hebben opgesteld. Mooi ook dat het kabinet sterk inzet op gezond maken van de overheidsfinanciën. Maar de SGP maakt zich grote zorgen over de blinde vlek van Rutte-2 voor christelijke waarden en vrijheden. Verder is de enorme aanslag op modale gezinnen (met kinderen) en op gemeenten onacceptabel. Het kabinet oogt ook niet vertrouwenwekkend over de positie van Israël.

Regeerakkoord
Van der Staaij
Hervormingsdag 2012

De Brug
Er is inmiddels al veel gefilosofeerd over ‘bruggen slaan’.

Dit formatiedebat vindt plaats op de zogenaamde Hervormingsdag.

Op deze dag herdenken protestanten dat vijf eeuwen geleden in de christelijke kerk opnieuw het geheim van het Evangelie werd ontdekt.

Helderder dan ooit werd beleefd en beleden dat er maar één brug is geslagen tussen God en mens. Die brug is Jezus Christus, Gods Zoon.

En deze boodschap geldt gelukkig veel langer dan vier jaar.

Dank
Ik wil beide informateurs hartelijk dank zeggen voor hun inspanningen.

Het is duidelijk dat hier twee professionals aan het werk zijn geweest.

Chapeau!

Aan deze dankbetuiging voeg ik een procedureel punt toe: het informeren van de koningin in deze nieuwe formatieprocedure.

Het lijkt de SGP de koninklijke weg als ons staatshoofd door de voorzitter en door de informateurs ook geïnformeerd wordt over het verloop van de informatieprocedure. Dat is niet alleen hoffelijk, maar ook constitutioneel aangewezen, omdat uiteindelijk bij Koninklijk Besluit de leden van het nieuwe kabinet worden benoemd.

Chemie
In de liefde schijnt het zo te zijn dat tegenpolen elkaar aantrekken. In de politiek is het blijkbaar niet geheel anders. VVD en PvdA werken aan één van de kortste formaties van na de Tweede Wereldoorlog. En hoe dichter ze bij elkaar komen, hoe sneller het gaat.

Ik wil graag mijn complimenten uitspreken voor de voortvarende aanpak.

Een snelle aanpak die recht doet aan de moeilijke financiële situatie, maar die ook nodig is vanwege de fundamentele vragen die op Europees niveau naar ons toekomen.

Daarnaast waardeert de SGP het dat er is ingezet op stevige bezuinigingen. Daaruit spreekt het verlangen om de overheidsfinanciën met kracht en voortvarend op orde te brengen.

Een vraag die ik nog wel aan de informateurs wil stellen, is in hoeverre ook aandacht is besteed aan uitvoerbaarheid en flexibiliteit van de plannen. We zagen in het verleden immers meer dan eens dat er stevige afspraken werden gemaakt waar moeilijk aan te tornen was (bijvoorbeeld over een bezuiniging op griffierechten) maar dat de gevolgen van zo’n politieke afspraak eigenlijk van te voren onvoldoende doordacht waren.

Waarden
Naast complimenten wil ik ook zorg en kritiek uitspreken. De SGP maakt zich onder dit gesternte ernstige zorgen over het behoud van belangrijke christelijke waarden en vrijheden. Ik noem de ferm uitgesproken onwil om ongeboren kinderen beter te beschermen. De positie van de zondag wordt ondergraven. Het doelbewust uitsluiten van de gewetensbezwaarde trouwambtenaar. Het knagen aan de vrijheid voor het christelijk onderwijs, waaronder het benoemingsbeleid en de lesinhoud.

Het motto van VVD/PvdA is bruggen slaan. Maar de vraag rijst wel hoe dit nieuw te vormen kabinet bruggen wil slaan slaat naar de diepgewortelde christelijke levensovertuiging, zoals die ook wordt beschermd in de grondrechten? Heeft het nieuw te vormen kabinet ook een antenne voor de christelijke bevolkingsgroep? We zijn benieuwd of we daar nog wat van gaan merken.

Kritisch ben ik ook over de forse, structurele bezuinigingen op ontwikkelingshulp. Voorkomen moet worden dat wij de rekening van onze crisis gaan leggen bij de meest kwetsbaren op deze wereld. Is niet het risico dat de afdrachten aan multilaterale kanalen – waarvan de effectiviteit mager is – onaangetast blijven vanwege langetermijnverplichtingen, terwijl goedpresterende NGO’s worden afgeknepen?

Menselijke maat
Dankzij de inbreng van VVD en PvdA is aandacht voor markt en overheid gegarandeerd. Maar er is meer dan dat. Waar is de aandacht voor het maatschappelijk middenveld? Welk beleid wordt gevoerd voor versterking van gezinnen en het huwelijk?

Ik noem hierbij de positie van de middeninkomens. De gewone burger zonder topinkomen, maar die tegelijkertijd buiten iedere toeslag valt. Er wordt gesnoeid in de kinderbijslag. Voor schoolboeken moet betaald worden. Gezinnen met middeninkomens zullen er hard op achteruit gaan. Hoe wordt voorkomen dat deze belangrijke categorie met grote lastenverzwaringen te maken krijgt?

Aandacht voor de menselijke maat kan ook in het gedrang komen door de beoogde schaalvergroting. Waarom moet dit land worden opgezadeld met verplichte megafusies van gemeenten? Waar is de gemeentelijke autonomie? Herindeling alleen van onderop!

Israël

In het regeerakkoord is veel geregeld. Maar flink wat ook niet. Ik vraag aan de informateurs met het oog op de stabiliteit van het nieuw te vormen kabinet in hoeverre ook aandacht is gegeven aan punten waar PvdA en VVD een eind uit elkaar liggen, bijvoorbeeld op buitenlandse beleid.

Het vorige kabinet stond op cruciale momenten pal voor het bestaansrecht van Israël. En terecht! Hoe zullen de VVD/PvdA hiermee omgaan? Het regeerakkoord is zeer zuinigjes op dit punt.

Tot slot nog dit – ik wil graag complimenteus eindigen. Een van de onderwerpen waar in heel wat regeerakkoorden al over gesproken is, is de JSF. Het ontwikkel- en testprogramma wordt voortgezet. Het droomscenario van Lockheed Martin is bewaarheid: de PvdA komt in de regering en steunt derhalve opnieuw de ontwikkeling van de JSF. In de oppositie tégen, in de regering vóór. Voorbeeld van zeldzame consistentie!