Pak geluidshinder aan

De Tweede Kamer debatteerde op woensdag 10 april in commissieverband met minister Mark Harbers over de luchtvaart en de verduurzaming van die sector. Namens de SGP sprak Fractievoorzitter Chris Stoffer. Zijn bijdrage aan het debat is hieronder te lezen.

De SGP heeft het niet zo op heiligverklaringen. Dat geldt ook wat betreft luchtvaart en Schiphol. We willen altijd verder kijken: wat betekenen al die vliegvakanties voor de nachtrust van omwonenden van Schiphol? Wat zijn de beperkingen van Schiphol voor noodzakelijke woningbouw in de omgeving? Wordt recht gedaan aan de hoge milieukosten van vliegen? En tegelijkertijd geldt: vliegtuigen verbinden ons als klein land met de rest van de wereld. Wie niet sterk is, moet slim zijn. Kortom, de SGP wil werk maken van verduurzaming van de luchtvaart, aanpak van geluidshinder, het inprijzen van milieukosten, zonder het belang van luchtvaart uit het oog te verliezen.

Brussel en reductie vliegbewegingen
De SGP steunt de inzet van de minister op minder vliegbewegingen. De Europese Commissie wil daar nog niet aan, maar meet in mijn ogen met twee maten. Als het gaat om vliegen zegt de Commissie: je mag niet sturen op krimp, alleen op een lagere ecologische voetafdruk, want we willen geen vervoersarmoede. Als het gaat om de veehouderij, waar gisteren hier in de Kamer een fel debat over was, zegt de Commissie: de veestapel moet omlaag, je mag niet alleen sturen op ecologische voetafdruk, ongeacht de gevolgen voor voedselarmoede. Ik zie een zekere willekeur.

Daarom hoor ik graag in hoeverre Brussel juridisch gezien het recht heeft om de Nederlandse inzet wat betreft beperkingen voor vliegverkeer bij te sturen.
Als Nederland kiest voor krimp van het aantal vliegbewegingen van en naar Schiphol vind ik dat we daarvoor moeten kunnen kiezen.

Aanpak geluidshinder
De Nederlandse rechter is duidelijk: omwonenden van Schiphol zijn onvoldoende beschermd tegen geluidshinder, mede door het anticiperend handhaven. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) dringt aan op het stoppen met anticiperend handhaven, zodat de meetpunten weer leidend worden. Waarom kiest de minister niet voor het stoppen met anticiperend handhaven op korte termijn en daarnaast het doorzetten van de balanced approach procedure en aanpassing van het luchthavenbesluit om het geheel goed geregeld te krijgen? In hoeverre bijt dit elkaar?

De SGP wil dat geluidshinder rond Schiphol omlaag gaat. Een belangrijke maatregel hiervoor is aanpak van geluidhinder in de uren dat mensen willen slapen. Totale nachtsluiting is misschien een brug te ver. Je wilt geen ongewenste verschuivingen en dergelijke. Ik ben wel voorstander van het zoeken naar mogelijkheden voor gedeeltelijke nachtsluiting. In bepaalde periodes van het jaar. Door alleen stille vliegtuigen toe te staan. Ik hoor graag hoever de minister wil gaan om de nachtrust van omwonenden te beschermen zonder vliegmaatschappijen onnodig het werk onmogelijk te maken. Kan hij al inzicht geven in de varianten die hij in kaart brengt?

Geluidshinder en geluidshinder is twee. Vliegmaatschappijen zetten in op stillere toestellen. Heel goed. Maar theorie en praktijk willen nog wel eens anders zijn. Geluidsmetingen op de grond laten vaak minder geluidsreductie zien dan je op grond van rekenmodellen zou verwachten. Neemt de minister dit mee in zijn afwegingen? Het moet gaan om geluidshinderreductie op de grond, in de praktijk.

Verder is het belangrijk dat oude, lawaaiige toestellen aan de grond blijven. Moet dit niet afgedwongen worden? Wil de minister bij de wijziging van de Regeling luchtvaartheffingen er tenminste voor zorgen dat de echte herrieschoppers zwaarder aangeslagen worden?

Woningbouwopgave
In de discussie over Schiphol, geluidshinder en de economische relevantie wil ik ook graag het aspect woningbouwopgave betrekken. Welke ruimte kun je creëren voor meer woningbouw in de Randstad als je stevig inzet op reductie van geluidshinder en minder vliegbewegingen van en naar Schiphol? Even als open vraag voor een goede belangenafweging.

Verduurzaming
De milieukosten komen onvoldoende terug in de prijs van vliegen, zeker voor langeafstandsvluchten. Tegelijkertijd zijn investeringen nodig in nieuwe, stillere en schonere vliegtuigen. De SGP stelt voor om de vliegbelasting te verhogen, onder meer voor langeafstandsvluchten, en de opbrengst of tenminste een deel daarvan, terug te sluizen naar de sector voor verduurzaming van vliegtuigen. Ik hoor graag de reactie van de minister.

Een bedrijf als Fokker Next Gen, maar ook anderen, zijn bezig met de ontwikkeling van innovatie, emissieloze vliegtuigen, bijvoorbeeld op waterstof. Hier is experimenteerruimte voor nodig. Maar ook medewerking van de overheid wat betreft certificering. Hoe zorgen we ervoor dat we als Nederland op dit vlak een koppositie pakt en houdt?

Wat zijn de mogelijkheden om qua routes vluchten binnen Europa te verduurzamen? Enerzijds zijn er mogelijkheden voor efficiëntere routes als de indeling van het luchtruim op basis van nationale grenzen herzien zou worden. Anderzijds begrijp ik dat als je op bepaalde momenten kritische luchtlagen vermijdt je grote milieuwinst boekt door het beperken van non-CO2-klimaateffecten ofwel dat er minder condenssporen komen. Wat gaat de minister doen om ervoor te zorgen dat Europa deze slag gaat maken, om door aangepaste routes de klimaatimpact van vliegen in te perken?

De luchtvaartsector, in de brede zin van het woord, heeft een plan op tafel gelegd voor een toekomstbestendige luchtvaart. Ik zie mooie punten, al zou er een schepje bovenop mogen. Ik hoor graag hoe de minister de sector wil ondersteunen en aanmoedigen.

De minister komt met een wetsvoorstel om CO2-plafonds per luchthaven in te voeren. Wat de SGP betreft moet ook verder gekeken worden: hoe kan de CO2-efficiëntie gestimuleerd worden? Onderzoekers wijzen op de mogelijkheid om bij luchthavengelden te differentiëren naar CO2-efficiëntie van vliegtuigen.
Gaat de minister dit niet op de lange baan schuiven, maar oppakken?

Vrachtvluchten
Onze bedrijven en economie zijn gebaat bij voldoende ruimte voor vrachtvluchten. Hoe gaat de minister zorgen voor behoud van slots voor vrachtvluchten?