Opvolging Tbs-rapporten moet beter

Op dinsdag 4 juli debatteerde de Tweede Kamer in commissieverband over Gevangeniswezen en Tbs. De bijdrage van SGP-fractievoorzitter Kees van der Staaij is hieronder te lezen.

Dodelijk steekincident
Op 20 juni 2023 werden we opgeschrikt door een gruwelijk steekincident in de Albert Heijn hier om de hoek waarbij een medewerkster omkwam. Ik wil mijn medeleven uitspreken aan de nabestaanden en mijn afschuw uitspreken over deze laffe daad. Al snel werd duidelijk dat de dader een ex-tbs’er is die in méérdere landen, méérmaals veroordeeld is voor extreme geweldsdelicten, zelfs levensdelicten. En ik vraag de minister: Was dit te voorkomen geweest?

De minister geeft in zijn brief van afgelopen vrijdag aan dat er een onderzoek komt van de Inspectie van J&V. Het is goed dat er uitgebreid onderzoek gedaan wordt naar wat er mis is gegaan, maar wordt dit niet het zoveelste rapport dat vervolgens onderin de la belandt? Mijn fractie maakt zich zorgen over de opvolging van de aanbevelingen uit deze rapporten.

Na het rapport van de onderzoekscommissie over de zaak-Bart van U. en het OVV-rapport over Michael P. zouden we lessen trekken en leren van de fouten. Ook in deze zaak lijkt de onderlinge samenwerking en afstemming tussen partijen in het straf-, zorg- en sociaal domein ernstig tekortgeschoten.

• Kan de minister een verklaring geven hoe het mogelijk is dat de signalen van de strafrechter in het Verenigd Koninkrijk, Curacao en Nederland structureel genegeerd zijn?
• Welke alarmbellen gaan er af als er een veroordeelde tbs’er van Curacao naar Nederland komt, maar waarvan de tbs in Nederland niet wordt voortgezet?
• Zijn er cijfers bekend van veroordeelde tbs’ers in het buitenland die nu in Nederland verblijven, waarvan de uitvoering van tbs niet is overgenomen?

GGZ en Tbs
De lange wachtlijsten bij de GGZ zijn een terugkerende bron van zorg voor de SGP-fractie. Het kan jaren duren voor iemand daadwerkelijk behandeld wordt voor ernstige gedragsproblematiek, die in de loop der jaren alleen maar heviger wordt. Het is vaak niet de vraag óf, maar wanneer het misgaat. Als een persoon die in aanmerking komt voor GGZ een ernstig delict begaat zoals een steekincident, kan hij wél direct ter beschikking worden gesteld, maar dan is het al te laat. Wat is de inzet van de minister om incidenten met wachtlijst GGZ’ers te voorkomen?

Worden alle relevante signalen, zoals een strafblad of zorgrapporten van de gemeente, meegenomen bij de beoordeling of iemand versneld moet worden opgenomen in de GGZ? Mijn fractie zou graag verhoogde inzet van het kabinet zien op het voorkomen dat GGZ’ers Tbs’ers worden.

Levenslang
De minister geeft in zijn brief aan in gesprek te zijn geweest met slachtoffers en nabestaanden bij levenslange gevangenisstraf. Mijn fractie waardeert dat de minister deze sessie belegd heeft. Laten we voorop stellen dat de impact van een gruwelijk misdrijf enorm drukt op het leven van de slachtoffers, die zelfs kan doorwerken in latere generaties. Wat de SGP-fractie betreft gaan we zeer terughoudend om met het verlenen van gratie aan levenslang gestraften. Slachtoffers en nabestaanden geven dat in de huidige praktijk de veroordeelde meer rechten lijkt te hebben dan zij. Dat is zeer kwalijk wat mijn fractie betreft. Slachtoffers hebben namelijk écht levenslang. Wat gaat de minister concreet doen om de gratieprocedure zo in te richten dat er meer recht wordt gedaan aan de belangen van slachtoffers?