16 november 2016

Meer geld voor Defensie

Begroting defensie – bijdrage SGP

 

MdV,

Het beschermen van de vrede is overheidstaak nummer één.

 

De SGP heeft veel respect en waardering voor de mannen en vrouwen die zich dagelijks inzetten voor vrede en veiligheid wereldwijd.

 

Intussen wordt de internationale veiligheidssituatie steeds nijpender.

-         Kijken we naar het oosten, dan zien we Russische agressie aan de Europese grenzen.

Een actieve Nederlandse betrokkenheid bij terrorismebestrijding in het Midden-Oosten.

Nog verder oostelijk zien we felle (geo)politieke en economische wedijver tussen China, Rusland, Japan en de VS.

 

-         Ook aan de westelijke horizon zijn er interessante ontwikkelingen.

Belangwekkend is dat Trump naar alle waarschijnlijkheid zich toch meer zal richten op eigen belangen dan die van de Navo.

 

Deze zaken beïnvloeden dan ook de veiligheid en belangen van ons land.

 

In dit licht acht de SGP de verdediging van het bondgenootschappelijk grondgebied zeer urgent.

De NAVO moet de hoeksteen van ons veiligheidsbeleid blijven.

 

Graag wijs ik op een veelzeggende uitspraak van Poetin uit 1993:

Vergeet niet dat uitsluitend de militaire superioriteit van het Westen de losgeslagen meesters in het Kremlin weer bij zinnen kan brengen.”[1]

Wat de SGP betreft onderstrepen we deze vooruitziende blik van Poetin,

maar ook de uitspraken van Trump over de NAVO, dat Nederland en andere Europese NAVO-landen méér moeten investeren in defensie.

 

MdV,

Voor Nederland moet een 1) veelzijdige en 2) inzetbare krijgsmacht topprioriteit zijn. Met name 3) meer budget is daarvoor onmisbaar.

 

  1. Een veelzijdige krijgsmacht

Een sterke arm in de lucht, op land, en op zee blijft cruciaal voor een effectieve militaire inzet.

Daarom mogen de broodnodige investeringen in materieel niet onnodig vertragen.

-         Zo is de vervanging van de F-16 nog altijd een prangend dossier.

Wat is de reactie van de minister op de meest recente technische en financiële tegenvallers bij de ontwikkeling van de F-35, zoals ook verwoord in de brief van senator McCain?[2]

-         Een ander belangrijk dossier is de vervanging van onderzeeboten.

De SGP hoopt dat we op dit dossier voortvarend stappen zetten.

 

  1. Een inzetbare krijgsmacht

MdV,

Een veelzijdig leger is pas nuttig als het voldoende inzetbaar is, en dat is nog niet optimaal het geval.

Zo hebben we met de NH-90 een hoogwaardige helikopter in huis, die normaliter echter amper voor 10% operationeel inzetbaar is.

Gelukkig staat het oplossen van dit probleem inmiddels op de radar.

Toch laten de verschillende rapportages over de problemen rondom inzetbaarheid en gereedheid nog veel vragen open.

Ik vraag de minister met hoeveel procent de operationele en materiële gereedheid van A-systemen de komende jaren naar verwachting toe- dan wel afneemt.[3]

 

Eerder is geconcludeerd dat versterking van de gereedheid en inzetbaarheid een betere bedrijfsvoering vereist.[4]

De SGP onderschrijft dit, en heeft waardering voor de stappen die de regering in dit kader gezet heeft.

Wanneer verwacht de minister dat afzonderlijke defensieonderdelen hun plannen van aanpak voor betere bedrijfsvoering gereed hebben?[5]

 

Ook investeren in defensiepersoneel draagt bij aan inzetbaarheid.

Defensie streeft nu naar een vullingspercentage van 100% in 2021.

Het is mij echter onduidelijk of dit inclusief de uitbreiding is met bijna 1000 medewerkers ten behoeve van een versterkte basisgereedheid.[6]

Bovendien vraag ik mij af hoe betaalbaar de wervingsbehoefte is op langere termijn.

Graag een reactie van de minister.

 

Bij een effectief inzetbare krijgsmacht hoort – vanzelfsprekend – ook een samenhangende militaire strategie tijdens militaire missies.

Daarin hebben we belangrijke lessen geleerd tijdens militaire missies in het recente verleden, bijvoorbeeld in Afghanistan.[7]

 

Hoe ziet de minister de huidige samenwerking tussen betrokken departementen bij het formuleren van een strategie, en in hoeverre overwegen de minister en haar collega van Buitenlandse Zaken maatregelen te nemen om dit verbeteren?

 

  1. Meer budget

MdV,

Een veelzijdige en inzetbare defensie vereist een groter budget, want de nu ingezette budgetstijging zijn simpelweg ontoereikend.

In het defensiebudget als percentage v/h BBP zit nog geen schot: met de huidige lijn blijven we tegen 2021 steken bij zo’n 1,12%.

 

En momenteel komt slechts 10% van de extra €197 mln in 2017 ten goede aan investeringen terwijl, zoals ik al betoogde, investeringen in mensen en materieel cruciaal zijn.[8]

 

De huidige budgetgroei is te klein gezien de – terechte – ambitie om de basisgereedheid te versterken, gezien de veiligheidssituatie in de wereld, en gezien Trump’s uitspraken met betrekking tot de NAVO.

 

Afgelopen vrijdag kopte Het Parool: “meer geld naar defensie is onvermijdelijk voor heel Europa.”

 

Welke concrete stappen zet de regering om, ook in lijn met de motie Knops/Dijkgraaf,[9]  de gelofte van premier Rutte in Wales gestand te doen en toe te werken naar het Europese NAVO-gemiddelde en, uiteindelijk, de NAVO-norm?

 

De SGP koestert de hoop dat Nederland binnen de NAVO voortrekker wordt in plaats van hekkensluiter.

 

En natuurlijk zal de Minister ons amendement met het CDA hartelijk omarmen, gezien de grote tekorten aan geld op defensie. Toch?

MdV,

Een laatste opmerking.

De SGP acht defensiesamenwerking tussen Europese landen een goede zaak, maar een Europees leger absoluut onwenselijk.

 

Het is allereerst onwettig omdat de zwaardmacht een kwestie moet blijven van soevereine staten en niet van een supranationaal instituut; het is onnodig want we hebben de NAVO;

en het is ineffectief door de complexe besluitvorming die daarbij komt kijken.

Ik vraag de minister een rode lijn te trekken als een Europese krijgsmacht aan de orde komt.

 

Dankuwel.



[1] Steven Lee Myers. 2016. De Nieuwe Tsaar. Amsterdam: Prometheus/Bert Bakker. P. 57

[2] Brief John McCain, 3 november 2016, “JSF11_USSENATE_McCainLetterCarter161103”

[3] De minister stelt dat defensie in de eerste helft van 2016 – met beperkingen – aan de inzetbaarheidsdoelstelling heeft kunnen voldoen (inzetbaarheidsrapportage september 2016, bijlage 1), terwijl in de gereedheidsrapportage over 2016 staat dat de inzetbaarheid van de krijgsmacht in 2016 niet is veranderd.

[4] Voortvarendheid, prioriteit en coördinatie is noodzakelijk voor een succesvolle aanpassing v/d bedrijfsvoering.

[5] Defensie (2015). Rapport Diepteanalyse Materiële Gereedheid, versie 5.0, 18 september 2015. Intern defensie.

[6] Zie commentaar GOV en Verslag houdende een lijst van vragen en antwoorden, vraag 20.

[7] Zie prof. Dr. H. Amersfoort, “Nederland, de weg kwijt,” Militaire Spectator, 25 mei 2016, online via http://www.militairespectator.nl/thema/strategie-geschiedenis/artikel/nederland-de-weg-kwijt.

[8] Van de extra gelden is slechts 10% toegewezen aan investeringen (beleidsartikel 6),  aflopend tot 7,6% in 2020.

[9] Kamerstuk 34 550-X, nr. 7.