Maak werk van snellere doorlooptijden

De commissie Justitie en Veiligheid debatteerde op woensdag 14 juni met ministers Yesilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) en Weerwind (Rechtsbecherming) over de strafrechtketen. De bijdrage van Kees van der Staaij is hieronder te lezen.

Het is goed dat we dit debat vandaag voeren met een uitgebreide parlementaire verkenning onder de arm. Dank aan de rapporteurs voor hun voorbereidende werk. Op deze manier kan de Kamer haar controlerende werk ook beter verrichten. Het is goed dat de aanbevelingen uit het rapport Versterking functies Tweede Kamer opvolging krijgen.

We hebben al jaren te maken met een overbelaste strafrechtketen. De minister werkt aan oplossingen, maar in de praktijk blijkt dat de dossiers zich nog steeds blijven opstapelen en dat met name slachtoffers maanden of zelfs jaren moeten wachten tot er gerechtigheid komt in hun zaak. Áls het al tot een uitspraak komt. Het percentage sepots in strafzaken stijgt alleen maar. Dit is voor slachtoffers onverteerbaar. Hoe legt de minister voor Rechtsbescherming deze gang van zaken aan hen uit en hoe gaat hij ervoor zorgen dat slachtoffers hun recht kunnen halen bij de rechter? Niet alleen voor slachtoffers is dit pijnlijk, ook de kostbare inzet van politieagenten wordt op deze manier ondergesneeuwd, denk aan het recente klimaatprotest, het werkt demotiverend voor agenten en motiveert demonstranten om een volgende keer weer ongestraft de wet te overtreden. Hoe voorkomt de minister dat overtredingen ongestraft blijven en dat politieagenten hun motivatie niet verliezen om hun werk te doen?

Doorlooptijden
Een ander aspect van de vastgelopen strafrechtketen is de hoge doorlooptijd. Voor slachtoffers is dit traumatiserend, zij hebben al iets verschrikkelijks meegemaakt en belanden nu in een vacuüm waarbij zij niet weten waar ze aan toe zijn. De informatievoorziening hapert en ze kunnen de ingrijpende gebeurtenis nog niet volledig verwerken. Is de minister bereid zich in te zetten voor betere informatievoorziening richting het slachtoffer? Dit maakt het proces voor slachtoffers extra ingrijpend en weerhoudt slachtoffers ervan om aangifte te doen. Dit levert het gevaar op voor secundaire victimisatie.

Daarnaast levert het ook problemen op met de bewijsvoering: getuigen kunnen zich na verloop van tijd niet alles meer herinneren en berichtenverkeer of ander bewijs verdwijnt.

De SGP-fractie legt de vinger bij de afspraken die het OM, de politie en de rechtspraak maakten in 2019 om de doorlooptijden van ernstige zaken te verkorten. De norm waarbinnen zaken behandeld moeten worden, wordt in een meerderheid van de gevallen niet gehaald.

• Wat is de inzet van de minister om de afgesproken termijnen opnieuw onder de aandacht van de instanties te brengen?
• Is hij bereid om voldoende capaciteit verderop in de keten te organiseren zodat de doorlooptijden verkort kunnen worden?

Ketensamenwerking
Vorige week kwam het bericht naar buiten dat onderlinge samenwerking en afstemming tussen partijen in het straf-, zorg- en sociaal domein tekortgeschoten is in de zaak van Donny M., de man die bekend heeft de 9-jarige Gino te hebben misbruikt en vermoord. Dit rapport staat niet op zichzelf, deze conclusies lazen we ook in het rapport van de onderzoekscommissie over de strafrechtelijke beslissingen openbaar ministerie naar aanleiding van de zaak-Bart van U. en in het OVV-rapport over Michael P.

Mijn fractie maakt zich grote zorgen over de ketensamenwerking binnen Justitie, maar de samenwerking tussen Justitie en het Zorgdomein. In alle rapporten, waaronder de Staat van de Uitvoering, komt naar voren dat complexe regelgeving, ICT en personeelskrapte ook hier weer als knelpunten benoemd worden.

De SGP-fractie roept de beide ministers op om nu eens echt werk te maken van een ketenaanpak en hierbij deze knelpunten mee te nemen, met name het punt van gegevensdeling zou ik graag terugzien. Het pact voor de rechtsstaat uit 2020, gepubliceerd in samenwerking met alle ketenpartners, laat goed zien waar de knelpunten liggen en waar de middelen nodig zijn. Kan de minister toezeggen dat bij het vormen van een ketenaanpak de aanbevelingen uit het Pact voor de rechtsstaat worden meegenomen?