Los knelpunten op!

Donderdag 12 september debatteerde de Commissie Economie van de Tweede Kamer over Klimaat en Energie. Namens de SGP leverde Kamerlid André Flach een bijdrage. Zijn inbreng aan het debat is hieronder te lezen.

Wijsheid en zegen
Als wethouder was ik betrokken bij de ontwikkeling van het circulair bedrijvenpark Ambachtsezoom. Aardgasvrij, netto energieleverend. Toen bedrijven doorhadden dat verduurzaming ging over hun toekomst, kwam er positieve energie en ging de bal rollen. Ik wens de nieuwe minister veel positieve energie, maar ook wijsheid en zegen toe. De handen moeten uit de mouwen. Niet om plannen te verscheuren of nieuwe beleidsvisies te schrijven, maar vooral om knelpunten op te lossen. De SGP wil verder werken aan verduurzaming van onze energievoorziening. Om roofbouw aan te pakken en minder afhankelijk te worden van dure fossiele import. Met oog voor betaalbaarheid en leveringszekerheid.

Het regeerprogramma komt morgen. Ik richt me daarom nu op concrete knelpunten.

Stikstofvrijstelling
Duizenden energieprojecten lopen aan tegen het stikstofslot, terwijl ze op langere termijn juist bijdragen aan stikstofreductie. Waar blijft de door de Kamer gevraagde stikstofvrijstelling? Er is lef nodig. We kunnen geen meters maken voor klimaat, als we op stikstof blijven millimeteren.

Biogasprojecten
In het land lopen verschillende projecten met biogasproductie op boerenbedrijven voor woonwijken of industrie. Ook energiecoöperaties doen mee. Het levert reductie van ammoniak- en methaanuitstoot én groen gas op. Investeerders hikken echter aan tegen de onzekerheid rond de agrarische sector. Om financiële risico’s bij de aanleg van gasleidingen op te vangen is een vorm van garantstelling nodig. Wil de minister hier werk van maken?

Gaswinning Noordzee
De SGP maakt zich grote zorgen over de gaswinning op de Noordzee. TNO waarschuwt dat deze richting 2030 naar het nulpunt daalt. Terwijl we zo kwetsbaar zijn. Terwijl er een versnellingsplan ligt. Wat gaat de minister doen?

Afvalenergiecentrales
Afvalenergiecentrales zitten in het nauw. Door een onevenredige stapeling van een verbrandingsbelasting, een importheffing voor buitenlands afval, het ETS, en een nationale CO2-heffing. Het jaagt afval de grens over en helpt niet voor het klimaat. Wil de minister tenminste de in de Voorjaarsnota aangekondigde aanscherping van de CO2-heffing voor afvalenergiecentrales intrekken? We hebben deze centrales voorlopig hard nodig om afvalstromen, ook de reststromen van recycling, nuttig te gebruiken in plaats van te storten. Laat ze investeren in CO2-afvang in plaats van schuldpapier.

Kerncentrales
De minister is gisteren in Borsele geweest, een gebied waar veel energieprojecten lopen. En dan bouwplaatsen van tientallen hectares erbij? En nieuwe hoogspanningsmasten? Het vraagt een zorgvuldige inpassing, én keuzes: het kan niet allemaal. Wat betreft Borsele: het is van belang dat er regie komt op het totaalplaatje van energieprojecten, dat de Sloerand groen blijft en horizonvervuiling beperkt wordt. Immers, elke regio telt. Welke lessen heeft de minister getrokken uit haar bezoek aan Zeeland?

De minister noemt Terneuzen als alternatieve locatie voor een kerncentrale. Ik wil hier nadrukkelijk ook de Maasvlakte noemen.

Salderingsregeling
De SGP is tegen de abrupte afschaffing van de salderingsregeling die de nieuwe coalitie voorstelt. Het is het summum van jojo-beleid.Eerst de geleidelijke afbouw van tafel vegen, omdat het huishoudens met zonnepanelen teveel zou kosten. En nu een abrupte afschaffing ervoor terug. De burger snapt het niet meer. Ik ook niet. Is het niet verstandig om met elkaar te spreken over geleidelijke afbouw?

Nettarieven
Nettarieven stijgen enorm. Dat betekent voor industriële bedrijven dat het speelveld met Europese concurrenten scheefgetrokken wordt. Het belemmert elektrificatie. Hoe zorgen we voor een evenredige verdeling van lasten? Hoe kijkt de minister aan tegen een producententarief?

Elektrolysers, elektrische boilers en batterijen kunnen op de goede plekken in het net helpen om het net te ontlasten. De hoge nettarieven zijn een blok aan het been. De SGP heeft al eerder gepleit voor een vrijstelling. Op dit punt moet echt vaart gemaakt worden. In Duitsland is er zo’n vrijstelling. Waarom zou dat hier dan niet kunnen?

De aanpak van netcongestie vergt meer. Zoals hogere vergoedingen voor flexibiliteitsdiensten en minder capaciteitsreserveringen voor toekomstig piekgebruik. Waar wil de minister op inzetten om woningbouw, bedrijfsontwikkeling en verduurzaming niet vast te laten lopen op netcongestie?

Energiehubs
Ook energiehubs op bedrijventerreinen kunnen bijdragen aan minder piekbelasting en CO2-besparing. Er zijn meer dan duizend kansrijke locaties. Er is een gebiedsgerichte aanpak nodig, want het is niet eenvoudig. Onderzoekers pleiten voor een versnelde inzet op faciliterende wet- en regelgeving. Netbeheerders moeten eerder data over netgebruik delen. Gemeenten hebben behoefte aan een expertteam. Cable pooling moet mogelijk zijn zonder een nieuw BV te hoeven vormen. Hoe wil de minister dit oppakken?

Warmtenetten
Tot slot de aanleg van warmtenetten. Die zit in een spannende fase. Een belangrijk knelpunt is dat de gebruiker de rekening betaalt, terwijl de maatschappij profiteert. Collega’s hebben hier vragen over gesteld. Ik ben benieuwd naar de reactie van de minister.