Leg Afrika geen progressieve agenda op!

Op donderdag 5 oktober 2023 debatteerde de Tweede Kamer in commissieverband met minister Schreinemacher (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking) en Bruins Slot (Buitenlandse Zaken) over de Afrikastrategie. Lees hieronder de bijdrage van SGP-Kamerlid Roelof Bisschop.

Voorzitter dank, ik begin met een citaat. “Ik heb de zon verschrompeld en pover boven een koude, miezerige straat in Londen zien ondergaan, om hem de volgende morgen, staande naast een lemen hut op een heuvel in Kenia, in volle glorie boven de Oost-Afrikaanse vlakten te zien opkomen.” Voorzitter, zo begint het boek De staat van Afrika. Een ode aan dit zo veelkleurige continent. Juist die veelzijdigheid zal het schrijven van deze strategie geen sinecure gemaakt hebben, en daarom complimenteer ik de minister en haar staf.

De Afrikastrategie begint met een analyse van instabiliteit, demografie en ongelijkheid. Belangrijk, maar de SGP had graag meer gelezen over de wensen en doelen van Afrika zélf – ook jegens ons eigen continent. Kan de minister daar alsnog dieper op ingaan?

De SGP hoort graag meer over de inzet op ‘gelijkwaardigheid’. In Afrikaanse landen staan traditionele (familie)waarden in hoog aanzien. Is het dan respectvol om een progressieve seksuele rechten-agenda te promoten? Ook hierin geldt immers die mooie zinsnede over “begrip van en voor elkaars positie”, toch? Ook vraagt de SGP hoe Nederland samenwerkt met religieuze leiders. Het zou al met al goed zijn als de ambitie van ‘lokalisering’ specifieker wordt uitgewerkt. Ik zie uit naar de antwoorden van de minister.

Deze strategie is belangrijk om onder andere geopolitieke redenen. Afrika heeft een groeiende bevolking en economie, en bezit veel grondstoffen. Er spelen grensoverschrijdende problemen, en Rusland en China streven er hun eigen agenda’s na. Ik kan recente staatsgrepen niet níet benoemen. Zorgt dit voor andere accenten van de Nederlandse inzet in het kader van deze strategie, zo vraag ik de minister?

Dat binnen de strategie gekeken wordt naar wederzijdse belangen is goed. Maar beaamt de minister tegelijk dat hulp ten goede mag blijven komen aan mensen die ons niet kunnen ‘terugbetalen’: de allerarmsten?

De SGP is voor opvang in de regio en het wegnemen van grondoorzaken van migratie. Daarom moeten we blijven inzetten op leefbaarheid, voedsel, welvaart en sociale bescherming. Wil de minister de Kamer informeren over de doelmatigheid van onze interventies in het licht van het tegengaan van irreguliere migratie? Hoe kunnen wij als parlement überhaupt successen en falen rondom deze Afrikastrategie beoordelen?

Ik sluit af met opnieuw een citaat uit het boek van Dowden. “In Afrika is de basis van het bestaan – licht, aarde, water, voedsel, geboorte, familie, liefde, ziekte, dood – onmiddellijker en intenser. Bezoekers weten plots waar het in het leven om draait: (…) menselijkheid. (…) Afrika heeft altijd hoop.” We bespreken vandaag, kortom, een rijk continent.