Klimaat is niet maakbaar, maar wel een Bijbelse opdracht

De Tweede Kamer debatteert over het klimaatakkoord. SGP'er Chris Stoffer benadrukt dat we de 49 procent CO2-reductie in 2030 uit de klimaatwet niet heilig moeten verklaren. "De wereld is niet maakbaar." Tegelijkertijd benadrukt hij dat het goed is om maatregelen te nemen om de schepping te bewaren. "Dat is een Bijbelse opdracht."

Lees hieronder zijn volledige spreektekst:

Vanmorgen fietste ik nog even met de mountainbike door de Veluwse natuur. Prachtig. Het onderstreepte voor mij opnieuw dat het belangrijk is om onze verantwoordelijkheid te nemen voor het beschermen van Gods schepping. Goed dat er een maatregelenpakket ligt en dat de handen uit de mouwen kunnen.

De SGP heeft destijds tegen de Klimaatwet gestemd. Dat was niet omdat ik de realiteit van een opwarmende aarde ontken, maar omdat ik realistisch wil zijn als het gaat om de uitvoering van maatregelen om daar wat aan te doen.

Diezelfde reserves heb ik als ik het voorliggende klimaatakkoord op me in laat werken. Het kabinet juicht over het halen van 49 procent CO2-reductie in 2030 en zegt tegelijkertijd tegen burgers: wij regelen het, gaat u maar rustig slapen. Het is op zich te prijzen dat we stappen gaan zetten, maar tegelijk zó prijzig dat je je moet afvragen of het wel haalbaar en betaalbaar is. Mensen maken zich grote zorgen. Moeten ze een nieuwe hypotheek af gaan sluiten vanwege het klimaatakkoord? Velen hebben nu al moeite om elke maand rond te komen.

Ik constateer dat er nog veel, heel veel, moet gebeuren. En dat het ongekend complex is. 49% reductie haal je misschien als je over de pijngrenzen van de samenleving heengaat. Richting 2030 200.000 woningen per jaar aardgasvrij? Vanmiddag presenteerde het Economisch Instituut voor de Bouw een vernietigend rapport over dit optimisme .

De grote vraag is nu: waar kiest het kabinet voor? Ik zie twee opties.

1. Je kiest voor een transitie waarbij 49 procent CO2-reductie de heilige graal is waar alles voor moet wijken, met dwangbevelen voor gemeenten.
2. Of je kiest voor een transitie waarin hard gewerkt wordt, maar waarbij wel rekening gehouden wordt met haalbaarheid en betaalbaarheid en waarbij de 49 procent CO2-reductie niet heilig wordt verklaard.

De SGP kiest voor het laatste.

Maar laat ik ook helder zijn: het is goed dat er maatregelen worden genomen. We geven onze euro’s liever uit aan een Hollandse installateur dan aan een oliesjeik in Saoedi-Arabië. Het is, na lang praten over streefdoelen, hoog tijd om echt aan de slag te gaan. Het klimaat is niet maakbaar, maar er ligt wel een Bijbelse opdracht.

Dinsdag was ik bij een energie-avond van SGP-raadsleden. Veel raadsleden willen daarmee de slag of ze zijn al bezig. Maar ik hoorde ook zorgen. De Regionale Energiestrategie en het warmtetransitieplan moeten in kort tijdsbestek worden opgesteld. Hoe kan een gemeente in zo’n korte tijd voor draagvlak voor zulke ingrijpende plannen zorgen ? Veel cruciale randvoorwaarden, zoals gebouwgebonden financiering, zijn wel aangekondigd, maar nog niet geregeld. Gemeenten hebben ook echt meer budget nodig. Ze krijgen de komende drie jaar slechts 150.000 euro per gemeente per jaar. In kleine gemeenten is er vaak minder dan één fte beschikbaar voor deze grote transitie, dat moet echt anders. Raadsleden uit gemeenten in dunbevolkte gebieden waar een warmtenet niet mogelijk is, zetten grote vraagtekens bij de financiering. Stel gemeenten in staat hun rol te pakken, zonder een van bovenaf afgedwongen tijdpad.

Veel burgers willen zelf een bijdrage leveren. Er zijn 500 lokale energiecoöperaties. Duizenden Nederlanders maken gebruik van de salderingsregeling of willen isoleren. Deze initiatieven zijn van groot belang voor het slagen van de energietransitie, alleen al voor het draagvlak. Terwijl in Drenthe wordt geprotesteerd tegen grote windmolenparken, zijn er ook dorpen met een eigen windmolen, die dus zelf bepalen waar, hoe hoog én wie het geld krijgt. Geef deze energie-initiatieven en burgers ruim baan. Ik heb het gevoel dat nog steeds teveel naar de grote jongens gekeken wordt. Zo zijn we blij met het Warmtefonds, maar het is nog niet de isolatieknaller waar we op hopen.

Ik blijf me zorgen maken over de betrouwbaarheid van het energiesysteem. Zon en wind zijn belangrijk, maar hoe houden we voldoende regelbaar vermogen, zodat we in 2030 niet zonder stroom zitten op een windstille en donkere dag? Waar blijft de systeemanalyse en de stresstest? Investeer meer in alternatieve energiebronnen, zoals getijdenenergie, aquathermie en thorium.

En wat betekenen de plannen voor de bakker op de hoek? De SGP heeft gevraagd de gevolgen voor verschillende MKB-bedrijven door te rekenen. Dat is tot op heden nog niet gebeurd. Ik ontvang deze doorrekening graag voor Prinsjesdag.

De SGP heeft meer plussen en minnen. Ik noem nu nog twee concrete kansen die het kabinet laat liggen. Waarom is de verdubbeling van de vliegbelasting geschrapt? De opbrengst zou mooi geïnvesteerd kunnen worden in de energietransitie.

De levensmiddelenindustrie geeft aan dat de uitbreiding van de SDE++ voor de industrie beperkt wordt tot technieken waar vooral de zware industrie wat aan heeft. SuikerUnie en andere bedrijven staan met lege handen. Laat ook deze bedrijven aanhaken.

Kortom: het is goed dat we aan de slag gaan, maar ik heb zorgen over het totaalpakket en de uitvoering ervan. Laten we oppassen onszelf te vergalopperen, bijvoorbeeld door gemeenten op te zadelen met een tijdspad dat zij onmogelijk kunnen halen.

Niet angst moet onze raadgever zijn, maar de opdracht de aarde te bebouwen en te bewaren. In de geruststellende wetenschap dat het uiteindelijk niet van al ónze inspanningen afhangt, maar van de Opdrachtgever Zelf: onze Schepper.