'Je kunt niet straffeloos de wet overtreden'

Naar aanleiding van de tegenvallende antwoorden van de minister van Justitie en Veiligheid in het vragenuur van dinsdag 12 september over de handhaving van snelwegblokkades stelt Kamerlid Roelof Bisschop schriftelijke Kamervragen aan minister Yeşilgöz. Je kunt niet straffeloos de wet overtreden. Dit kost enorme politie-inzet die elders hard nodig is. De schriftelijke vragen zijn hieronder te lezen.

1. Bent u bekend met de berichten ‘Tot hoever kan XR gaan met snelwegblokkades?’ van het Reformatorisch Dagblad d.d. 13 september en ‘Klimaatactivisten moeten vrezen voor vervolging: politie en OM willen arrestanten weer registreren’ van het AD d.d. 14 september?
2. Deelt u onze mening dat illegale acties zoals het blokkeren van de snelweg (wat door de burgemeester uitdrukkelijk verboden is) als overtreding van de Wet openbare manifestaties gelden?
3. Kunt u aangeven hoe veel aanhoudingen er per dag zijn verricht en in hoeveel gevallen dit heeft geresulteerd in een bestuurlijke boete of strafrechtelijke vervolging?
4. Vindt u ook dat het welbewust demonstreren op een door de burgemeester verboden locatie, in dit geval op de snelweg, als zodanig al voldoende grond is voor het opleggen van een boete? Zijn om deze reden boetes opgelegd? Zo nee, waarom niet?
5. Wat is uw oordeel over de uitspraak van het OM dat ‘een aanhouding op zich al genoeg straf is.’ Bent u het met de SGP-fractie eens dat een aanhouding bedoeld is om iemand te verhoren, maar dat dit geen straf is?
6. Hoe verhoudt uw uitspraak in het vragenuur van d.d. 12 september jl. dat ‘er onder bepaalde omstandigheden op grond van overtreding van de Wet openbare manifestaties vaak geen reden is om een straf op te leggen als de verdachten al zijn aangehouden door de politie’ in het licht van artikel 7 sub b en artikel 11 lid 1 van de Wet openbare manifestaties dat het negeren van het verbod van de burgemeester wordt gestraft met een gevangenisstraf van ten hoogste twee maanden of een geldboete van de tweede categorie?
7. Deelt u de mening dat alle gedragingen die door de formele wetgever strafbaar zijn gesteld, ook strafbaar zijn tijdens een betoging, zoals ook volgt uit artikel 9 lid 1 Grondwet, waarin staat dat het recht tot betoging wordt erkend, behoudens iedere verantwoordelijkheid volgens de wet?
8. Deelt u de mening dat artikel 11 lid 1 en artikel 7 sub b en de leden 1 en 2c van artikel 5 van de Wet openbare manifestaties het OM de mogelijkheid biedt om overtreders strafrechtelijk te vervolgen op grond van deze geprivilegieerde strafbaarstelling?
9. Deelt u de mening dat het niet in een rechtsstaat thuis hoort dat activisten die moedwillig en zelfs herhaaldelijk de wet overtreden straffeloos worden weggestuurd?
10. Wat denkt u dat het met het moreel van de politieagenten doet dat zij iedere dag activisten van de weg staan te plukken die soms na een uur terugkeren op de snelweg?
11. Hoe beoordeelt u de uitspraak van de hoofdofficier van Justitie van Den Haag dat ‘als mensen strafbare feiten plegen, zoals het blokkeren van de A12, dan wil je daar een vervolg aan geven.’ En ‘als de politie gaat registreren of een proces verbaal uitdeelt, kunnen de deelnemers mogelijk wel worden vervolgd als ze strafbare feiten begaan’.
12. Kunt u aangeven of het klopt dat er tot nu toe geen personalia werden opgeschreven of geregistreerd worden bij een aanhouding van een snelweg-activist?
13. Welke inschattingen zijn gemaakt als het gaat om de beschikbaarheid van voldoende capaciteit voor registratie registratie van activisten met het oog op eventuele vervolging, wetende dat XR vooraf aangaf dat de acties voorlopig niet zouden stoppen? Hoe is het mogelijk om bij recidive vervolging in te stellen als niet bekend is of er sprake is van recidive?
14. Hoe beoordeelt u de inschatting van het OM dat na 5 dagen demonstreren er wel geregistreerd en vervolgd wordt in verband met het structurele karakter van de snelwegdemonstraties terwijl XR zelf bekend gemaakt heeft dat de demonstraties een structureel karakter zullen hebben?
15. Deelt u de mening dat het onverteerbaar is dat de huidige vorm van demonstreren door XR een onevenredig grote inzet van de politie vergt waardoor zaken zoals huiselijk geweld blijven liggen?
16. Hoe beoordeelt u de uitspraak van het EHRM in de zaak Kudrevičius e.a./Litouwen waarin het Hof oordeelt dat met een beroep op de subsidiariteits-en proportionaliteitstoets het gerechtvaardigd is om bestuursrechtelijke of strafrechtelijke sancties te treffen vanwege het blokkeren van snelwegen?
17. Bent u bereid om met de driehoek in gesprek te gaan en hen te wijzen op de mogelijkheden die de Wom biedt om strafrechtelijke vervolging in te stellen of bestuursrechtelijke boetes of last onder dwangsommen op te leggen aan (recidiverende) blokkade-activisten zoals ook in een zaak van februari 2023 door de rechter werd toegestaan?