Hoe verder met dierrechten?

De veehouderij is verdeeld over de dierrechten. Voor bedrijven zonder uitbreidingsplannen betekent afschaffing kapitaalvernietiging. Zij vrezen ongebreidelde bedrijfsuitbreidingen en grote druk op gezinsbedrijven. Voor bedrijven met uitbreidingsplannen zijn dierrechten een investeringslast. Euro’s nodig voor productierechten kunnen ze niet in diergezondheid en milieu investeren. Het dwarsboomt zeker jonge boeren bij gezonde bedrijfsontwikkeling.

Welke kant wil de SGP op? We doen niet mee aan het zwart maken van dierrechten. Het is meer dan ‘gebakken lucht’. Ongebreidelde bedrijfsuitbreidingen zijn niet in het belang van de sector. In dit lastige speelveld lijkt het ons verstandig goed te kijken naar het idee achter dierrechten.

Dierrechten waren bedoeld om mestproductie te begrenzen en niet plaatsbare mest te voorkomen. Dit instrument voldoet niet meer. De plaatsingsruimte neemt af door aangescherpte gebruiksnormen. De mestoverschotten nemen toe. Om de noodzakelijke mestverwerking te stimuleren is een verwerkingsplicht ingevoerd. Waarvoor hebben we dan de dierrechten nog nodig? Om te voorkomen dat mestoverschotten nog groter worden? Onderzoek wijst er juist op dat de mestproductie bij het loslaten van de dierrechten niet toe zal nemen.

Staatssecretaris Dijksma wil dat de dierrechten in ieder geval tot 2018 blijven. Melkveehouders wil zij verplichten om extra mest af te zetten op eigen grond of te laten verwerken. De SGP vindt deze keuze onnavolgbaar, omdat juist de melkveehouderij zou zorgen voor groei van mestproductie en -overschot, en niet de varkens- en pluimveehouderij. Verder heeft de pluimveehouderij de verwerking voorlopig op orde. Blijkbaar is een politieke keuze gemaakt op grond van andere belangen of onderbuikgevoelens! We krijgen soms het gevoel dat dierrechten in stand gehouden worden om de sector te kunnen verkleinen. Dat mag niet het doel zijn. We hebben de landbouw keihard nodig. En nu dierrechten overeind houden creëert onzekerheid. Waarom zou de keuze in 2018 opeens anders uitvallen? Met deze onzekerheid schieten bedrijven niks op.

Voor het zonder meer afschaffen van de dierrechten zal niet snel een meerderheid te vinden zijn. De SGP zoekt een middenweg. We willen geen ongebreidelde bedrijfsuitbreidingen. Een alternatief voor de dierrechten is om, evenals bij de melkveehouderij, ook varkens- en pluimveehouders te verplichten extra mest na bedrijfsuitbreiding af te zetten op eigen grond of deze te laten verwerken. Als dat geen haalbare kaart is, zou je binnen het dierrechtensysteem jonge boeren een bepaalde periode na bedrijfsovername vrij kunnen stellen van dierrechten. Met name deze groep zit klem.

Wij zetten ons graag in voor een gezonde landbouwsector. Dat is niet altijd eenvoudig. Goede ideeën uit het werkveld zijn daarom van harte welkom!

Elbert Dijkgraaf, Tweede Kamerlid en landbouwwoordvoerder SGP