Het landbouwbeleid staat op een kruispunt

Zowel de landbouw als de visserij staan onder grote druk. En die druk neemt steeds meer toe. Lees hier de bijdrage van SGP-Kamerlid Chris Stoffer aan de behandeling van de begroting van LNV. 

"We staan op een kruispunt. Gaan we verder verduurzamen hand in hand mét de boer, óf over de rug van de boer? Zij aan zij met de visserman, of tegenover de visserman? Onze boeren en vissers worden nu driedubbel gepakt.

Brussel
Allereerst Europa. Brussel stelt eisen aan gewasbescherming, milieu en dierenwelzijn. Gek genoeg zet datzelfde Europa de deur steeds verder open voor import van producten uit landen waar ze méér spuiten, méér ggo-gewassen telen en mínder dierenwelzijnseisen hebben. Denk aan de handelsakkoorden Mercosur en Ceta. Onbegrijpelijk dat het kabinet hier zo positief over is. Wanneer gaat dat veranderen? Onbegrijpelijk dat eurocommissaris Timmermans ondertussen pleit voor bijna een halvering van het landbouwbudget. Onbegrijpelijk dat de pulskor in de ban wordt gedaan. Goed dat de minister hier wél tegen in het geweer komt bij het Europese Hof.

Ruimte
Dan Nederland. Onze eigen regering doet nog eens een schep bovenop het Brusselse beleid. Duitsland en België zijn veel scheutiger met vrijstellingen voor gewasbeschermingsmiddelen. Onze bietentelers worden zelfs gedwongen meer te gaan spuiten in plaats van minder. Duitsland heeft een drempelwaarde van minimaal 7 mol voor stikstofdepositie. Waarom durft het kabinet híer niet eens verder te gaan met een drempelwaarde van 0,05 mol, 0,01procent van de laagste kritische depositiewaarde?

Krijgen ondernemers dan genoeg ruimte voor innovatie, ook als dat buiten de beperkte denkkaders van Bezuidenhout gaat? Helaas. Ze lopen te vaak tegen onwrikbare afvinklijstjes aan.

Eerlijke prijs
Eén schep bovenop de rest van Europa. Twee scheppen bovenop de rest van de wereld. Krijgen onze boeren daar dan voor betaald? Integendeel. Afzetprijzen blijven achter bij de kostprijs. Tegelijkertijd is de ruimte voor mededingingsbeperkende afspraken beperkt, en gaat de zelfstandigenaftrek, ook voor boeren en tuinders, en de inkomenstoeslag omlaag. Verder zitten nog steeds honderden boerengezinnen in de knel door de invoering van fosfaatrechten. Ze hebben al enorme boetes moeten betalen, terwijl ze nog steeds wachten op een uitspraak van de rechter, naar wie het ministerie ze doorverwezen heeft.

Hoe kun je groen zijn als je rood staat én de rest van de wereld gewoon haar gang gaat?

Als veel media en linkse politici je steeds weer zwart afschilderen, zijn de rapen gaar en sta je op het Malieveld. Het is een luide echo van de frustratie aan vele keukentafels. Zoals die boerendochter ons vertelde: waarom zouden mijn ouders doorgaan en hun best doen om mee te schakelen als ze stank voor dank krijgen?

Nogmaals, we staan op een kruispunt. Gaan we verder verduurzamen mét de boer of over de rug van de boer? De SGP kiest voor het eerste. Rentmeesterschap vraagt om verdere verduurzaming. Maar niet over de rug van boerengezinnen. Wat gaat het kabinet doen?
 
1 miljard vasthouden
De begroting loopt volgend jaar op naar 1 miljard euro in verband met tijdelijk budget voor klimaat- en veehouderijmaatregelen. In de jaren erna gaat er weer een kwart af. Verdere verduurzaming van de landbouw is echter een lange termijn opgave. Kunnen we niet met elkaar afspreken dat we die begroting op 1 miljard euro houden? Te financieren vanuit bijvoorbeeld een verhoging van de vliegbelasting, een sector die tot nu toe helemaal buiten schot blijft. Als we in de winkel niet de portemonnee willen trekken, dan moeten we het op een andere manier regelen.

Ondersteunen omschakeling
De minister wil graag dat bedrijven omschakelen naar een nog duurzamere werkwijze. Dat willen we met haar graag faciliteren. Bedrijven die omschakelen naar bijvoorbeeld biologisch lopen tegen een grote dip aan, omdat ze een paar jaar nog niet biologisch mogen leveren dan wel dat zich allerlei kinderziektes voordoen. We hebben de Regeling Borgstelling MKB-landbouwkredieten. Wat ik vanuit het veld terug hoor, is dat slechts een handvol ondernemers hier gebruik van maakt. Het probleem is niet het gebrek aan vermogen, maar een gat in de beschikbare liquide middelen. Wil de minister in overleg met de sector kijken hoe omschakelaars in de gure jaren ondersteund kunnen worden?

In aansluiting hierop pleit de SGP voor een landbouwakkoord met een horizon van 10 tot 15 jaar, om jojo-beleid te voorkomen, en een risico- en investeringsfonds voor ondersteuning bij omschakeling en bij verduurzaming in het algemeen. De Kamer heeft voor de zomer een SGP-motie hierover aangenomen. Inmiddels pleit de Taskforce verdienvermogen kringlooplandbouw ook voor zo’n fonds. Wat gaat de minister doen om dit mogelijk te maken?

Stikstof
Ik proef op de achtergrond een clash tussen de Haagse en Hilversummer ivoren toren en de bevolking in de regio.

Kijk naar het stikstofdossier. Er wordt met twee maten gemeten. Wanneer gaan we de depositie eens echt meten? We hebben zelf wat berekeningen gemaakt met Aerius. Tot onze grote verbazing blijkt dat bij wegverkeer de depositie berekend wordt tot een afstand van vijf kilometer. Bij een melkveestal berekent het model de depositie tot tientallen kilometers ver weg. Bij wegverkeer wordt onder verwijzing naar normale luchtkwaliteitsberekeningen simpelweg een streep getrokken. Terecht, de theoretisch berekende depositie op grote afstand is beperkt en valt weg tegen de achtergronddepositie en de onzekerheidsmarges. Maar, waarom trekken we deze streep dan ook niet bij veehouderijbedrijven en bouwprojecten? Vóór het stikstofdebat volgende week ontvang ik graag tekst en uitleg.

Luchtvaart
Het kabinet wil emissiereductie zonder extra geld. Het Natura 2000-regime blijft onaangeroerd. Moet de veehouderij nu eenzijdig gaan leveren om bouw- en infraprojecten uit het slop te trekken? Wat moet ik zeggen tegen die boerenzoon die net een bedrijf heeft overgenomen en nu de vergunde ruimte waar hij op rekenende in rook ziet opgaan? Waarom productierechten afpakken als private partijen extern salderen? De luchtvaart blijft weer buiten schot. Ik stel voor om tenminste de vliegbelasting te verhogen en dat budget deels te gebruiken voor financiering van emissiereductie op het boerenerf.

Visserij
Tot slot de visserij. Visserijbedrijven vrezen voor grote chaos na een eventuele no-deal Brexit en het negeren van de visserijbelangen door Brussel. Andere visserijlidstaten brengen hun premier in stelling. Premier Rutte hoor ik er nauwelijks over. Graag actie!

Tot slot, we staan op een kruispunt. Gaan we verder verduurzamen mét de boer of over de rug van de boer? Mét de visserman of over de rug van de visserman?

Ik zeg:
Niet bestraffen, maar belonen.
Niet zwart maken, maar aanmoedigen.
Niet regels stapelen, maar innovaties faciliteren.
Samen de schouders eronder!