Groeiende onvrijheid in Turkije is zorgelijk

SGP-Kamerlid Roelof Bisschop maakt zich zorgen over de onvrijheid en onderdrukking in Turkije. Hij vraagt onder meer aandacht voor de Amerikaanse dominee Andrew Brunson. De SGP is pertinent tegen het EU-lidmaatschap voor Turkije. Lees hieronder de bijdrage van Bisschop aan het overleg in de Tweede Kamer.

Het zijn spannende tijden in Turkije. Natuurlijk voor Erdogan, die voor de zoveelste keer hoopt her-verkozen te worden. Maar veel meer voor zijn critici, want hun vrijheid staat op het spel. En voor christenen, die hun rijke geschiedenis terug willen. En voor al die duizenden, die wachten op een eerlijke procesgang.

Toetredingscriteria
Mede met het oog op die bedroevende realiteit oordeelde de Europese Rekenkamer tamelijk vernietigend over de toepassing van de toetredingscriteria in Turkije.

Zo lezen we dat “in de praktijk met de bestede IPA-middelen nauwelijks werd ingespeeld op enkele fundamentele behoeften,” zoals de onafhankelijkheid van de rechtspraak, de strijd tegen corruptie, de persvrijheid, en het versterken van het maatschappelijk middenveld.

Het onderliggende probleem: een gebrek aan politieke wil bij de Turkse autoriteiten.

Na deze ontnuchterende analyse doet de Rekenkamer vijf aanbevelingen. Het geld moet ‘doelgerichter’ besteed worden, vooral aan betere rechtspraak en minder corruptie. Ook moet de Commissie strengere voorwaarden stellen, strenger controleren, en als het nodig is niet aarzelen om betalingen op te schorten of te annuleren. Gelukkig neemt de Europese Commissie dit advies, op papier althans, serieus. Maar zelfs als al deze stappen gezet worden, zijn we er nog lang niet, vrees ik.

Beaamt de minister dat, zonder meer politieke wil aan Turkse zijde, er geen structurele verbeteringen te verwachten zijn? Zal die politieke wil ooit groeien?

De SGP vindt dat het uitbreidingsproces moet berusten op twee strikte premissen:

1. strikte toepassing van alle toetredingscriteria. Dat is in Turkije dus niet het geval;
2. het absorptievermogen van de EU zelf. Ook daar is ons oordeel negatief.

Beaamt de minister daarom dat de toetredingsonderhandelingen niet slechts opgeschort, maar beëindigd moeten worden?

Onvrijheid
Ik verwees al naar de groeiende onvrijheid in Turkije. De vrije pers staat onder druk. Critici verdwijnen achter slot en grendel. Maar ook christenen hebben het steeds zwaarder, nu het seculiere gedachtegoed van Atatürk steeds meer plaatsmaakt voor een politieke islam.

Heeft het voortbestaan van christelijke gemeenschappen prioriteit binnen het beleid van de EU en binnen de Nederlandse diplomatieke inspanningen?

In Turkse kerkers wachten duizenden mensen op een eerlijk proces. Dat geldt ook voor de Amerikaanse dominee Andrew Brunson die al 21 maanden in detentie verkeert omdat hij zich schuldig zou hebben gemaakt aan ‘christianiseren’. De Amerikaanse president heeft het inmiddels openlijk voor Brunson opgenomen. En ook 75 Europarlementariërs pleitten in een open brief voor zijn vrijlating.

Is de minister bereid expliciet aandacht te vragen voor situatie van deze predikant?