Geestelijke en materiële nivellering

Bij het debat over de regeringsverklaring nam SGP-voorman Van der Staaij het op voor de koopkracht van gezinnen, met name die van alleenverdieners met kinderen. Door de opeenstapeling van allerlei maatregelen én een oneerlijk belastingstelsel komen zij zwaar in de min. Ook ‘de zorg’ lijdt onevenredig onder de maatregelen van ‘Rutte 2’.

Een ander aandachtspunt van de SGP is de ‘opdringerige staat’. Burgers en ondernemers merken dat in door een overmaat aan (Europese) hinderregels. Die opdringerigheid uit zich óók in het aantasten van klassieke vrijheden. Van der Staaij sprak in dat verband van ‘geestelijke nivellering’.  

Speciale aandacht besteedde de SGP aan de positie van Israël en van de vele geloofsvervolgden in de wereld, met name in Noord-Korea en islamitische landen.

Debat over de regeringsverklaring

Op een mooie dag in maart van dit jaar werd de SGP-jongerendag gehouden.

Inderdaad, Premier Rutte was er te gast. Maar er was later op de dag ook nog een heel andere politicus present. Daar zit-ie: Lodewijk Asscher, de nieuwe vice-premier.

De SGP-jongeren zijn niet alleen niet eenkennig, maar hebben ook een verfijnd politiek gevoel. Ik wil niet snoeven – maar in feite zijn het dus de SGP-jongeren die de brug hebben geslagen voor het kabinet Rutte-Asscher….

Asscher ging aan het einde van de jongerendag met de Oranje-Bovenprijs naar huis. Hij kreeg die voor zijn inzet tegen de afschuwelijke misstanden op het terrein van prostitutie en mensenhandel. Ik ga er zonder meer vanuit dat vice-premier Asscher dit thema niet zal loslaten nu zijn weg van Amsterdam naar Den Haag is geleid. Ik vraag de premier: wat gaat het kabinet doen tegen deze mensonwaardige misstanden? Hoe gaat het verder met het wetsvoorstel dat hierover bij de Eerste Kamer ligt?

In een speech op de SGP-jongerendag sprak Asscher gloedvol de meer dan 1600 SGP-jongeren toe. Asscher hield het publiek Leviticus 19 vers 18 voor: heb je naaste lief als jezelf. Die woorden moesten volgens hem inspireren tot een flinke bijstelling van het beleid van het kabinet-Rutte 1. Volgens mij is hij daar nu druk mee doende als vice-premier van Rutte 2.

Heb je naaste lief als jezelf! Het is inderdaad een heel belangrijke opdracht. In feite is het de samenvatting van allerlei leefregels om de samenleving in goede banen te leiden. Je naaste liefhebben als jezelf!  De bijbelse geboden zijn beslist niet bedoeld om mensen dwars te zitten, maar juist om ze tot hun recht te laten komen. Ze beschermen mensen tegen het kwade dat hen bedreigt. Een goede boodschap bij de start van een nieuw kabinet!

Opkomen voor medemensen in de knel inspireert tot sociale zorg en dienstbetoon. Sociaal beleid moet solide zijn. De overheid dient hebzucht te beteugelen en kwetsbaren te ontzien. Van staatswege afgedwongen liefde is vaak geen succes. Het gaat er allereerst om dat de samenleving zelf, de burgers tegenover elkaar, oog hebben voor medemensen in nood.

Graag hoor ik meer van de premier wat de visie van dit kabinet is op de toekomst van de verzorgingsstaat. En als hij het er mee eens is dat er

meer van de samenleving zelf wordt verwacht, waaruit blijkt dat dan? Waaruit blijkt heel concreet dat het kabinet dit ook echt wil aanmoedigen? Wat merkt de vrijwilliger, de mantelzorger daarvan?

Echt sociaal beleid heeft scherp oog voor de waarde van huwelijk en gezin. Dat is de plaats waar kinderen, als het goed is, in liefde worden opgevoed. Daar leren ze ook zelf om hun naasten lief te hebben. Investeren van tijd in het gezin en het belang van het kind, verdient daarom grote waardering. In dat licht bezien is het opleggen van een sollicitatieplicht voor alleenstaande ouders met jonge kinderen funest.

Waarom wil het kabinet wel echtscheidingen makkelijker maken, maar niet inzetten op versterking van huwelijken? Wat dat betreft was een oproep in het Volkskrant Magazine van afgelopen zaterdag me uit het hart gegrepen: “Niks uit elkaar gaan! Praten zullen we!” 

De koopkracht van gezinnen staat zwaar onder druk. De opeenstapeling van  belastingmaatregelen, korting op kinderbijslag, betalen voor schoolboeken en sociaal leenstelsel leidt nog altijd tot forse koopkrachteffecten. De aanpassing van het regeerakkoord is wel een verbetering, maar alleenverdienersgezinnen met meerdere kinderen komen nog steeds zwaar in de min uit. Dat komt nog eens bovenop de onevenredig hoge belastingdruk die eenverdieners nu al hebben in vergelijking met eenzelfde gezinsinkomen van tweeverdieners. Dat is oneerlijk! Vooral de middeninkomens krijgen het heel zwaar voor de kiezen.

Zorgen hebben wij over de gevolgen van stapeling van zorgmaatregelen. Het afschaffen van de belastingaftrek voor ziektekosten, het verhogen van eigen bijdragen en het niet meer vergoeden van huishoudelijke hulp hakken er bij veel chronisch zieken en gehandicapten fors in. De SGP wil weten hoe het kabinet voorkomt dat mensen hierdoor onevenredig worden getroffen.

Je naaste is niet alleen degene die je tegenkomt in eigen kring of blikveld.

Sociaal beleid, je naaste liefhebben als jezelf, is ook oog hebben voor de arme ver weg en voor de vreemdeling. 

Daarom is mijn fractie tegen  het makkelijke snijden in ontwikkelingssamenwerking. Effectiever inzetten van hulpgelden: prima. Bevorderen van zelfredzaamheid: uitstekend. Maar het is onverteerbaar als de bezuinigingen leiden tot  kapitaalvernietiging  en het  afbreken van goed lopende projecten.

Echte liefde vraagt om blijvende betrokkenheid en doordachte actie, niet om drijven op het gevoel. Barmhartigheid die louter op emoties steunt, verwordt tot weekhartigheid.

Het is goed om daar ook oog voor te hebben op het terrein van het vreemdelingenbeleid. Naastenliefde betekent oog hebben voor mensen in nood, hulp bieden aan mensen die vervolgd worden. Daar moet royaal ruimte voor zijn en blijven. Maar: een doordacht beleid met ruimte voor maatwerk is geboden, niet de emoties van het moment moeten leidend zijn. De SGP vindt het ongeloofwaardig dat er voor de zoveelste keer weer een pardonregeling wordt afgevaardigd.  

Heb je naaste lief als jezelf. Dat betekent verder kijken dan je neus lang is. Ook oog hebben voor de belangen van je kinderen en je kleinkinderen.

De solidariteit tussen de generaties, tussen jong en oud staat onder druk. In hoeverre is gewaarborgd dat jongeren van nu nog een redelijk pensioen kunnen opbouwen?

MdV, dit nieuwe kabinet is aangetreden in moeilijke tijden, crisistijd. Beide partijen hebben de verkiezingsuitslag zonder morren opgevat als een veroordeling tot elkaar. Knopen zijn snel doorgehakt. Maar de haastige spoed was niet goed.

Een niet onvermaard erelid van de VVD, de heer Wiegel, sprak de volgende woorden: “Ik heb de indruk dat het kabinet voordat het van start is gegaan door eigen toedoen al fors is beschadigd. Het is de vraag of het ooit het gezag zal krijgen dat een regering in deze juist zo moeilijke tijd broodnodig heeft.”

Deze onheilspellende en profetische woorden sprak de  heer Wiegel niet over dít  kabinet, maar op 17 november 1981, bij het  debat over de regeringsverklaring van het kabinet Van Agt-Den Uyl…. 

De klemmende vraag is reëel: zal dit kabinet voldoende gezag kunnen krijgen om pijnlijke maatregelen door te voeren?

Het afzien van de zorgbelasting is winst. Maar daarmee staan wij nog niet te juichen bij de nieuwe plannen. Nog altijd komen die erop neer dat velen meer belasting moeten gaan betalen (58% in plaats van 52%), en een groter deel dan voorheen van extra verdiend geld in de staatskas moet worden gestort. Dit staat haaks op het uitgangspunt dat werk moet lonen.

Pijnlijke maatregelen om de staatskas weer op orde te krijgen zijn onontkoombaar. En dat daarbij juist mensen die het nu al krap hebben, ontzien worden, is niet meer dan billijk. Maar het gaat mis als van nivelleren een feest wordt gemaakt,  een doel in zichzelf wordt. Daar verzet de SGP zich tegen.

Voor de betaalbaarheid van gezond sociaal beleid is juist van belang dat er ook geld verdiend wordt. Er groeien immers nog steeds geen geldbomen. Daarom is
economisch daadkrachtig beleid nodig. Bedrijvigheid niet dwarszitten. Niet met extra lasten, maar ook niet met extra regels.

Voor ondernemers dreigen er lastenverzwaringen. Ik vraag specifiek aandacht voor de land- en tuinbouw. Er worden veel investeringen gevraagd: in dierenwelzijn, voldoen aan mileuregels. De kosten gaan omhoog, maar de prijzen omlaag. Zo haal je deze topsector natuurlijk naar beneden!

Het is een slechte zaak dat uiteindelijk toch kostbare landbouwgrond wordt prijsgegeven aan troebel Scheldewater. Is hiermee bovendien niet het hek van de dam voor verdere ontpolderingen?

Het nieuwe kabinet wil een flinke verlaging van de regeldruk. Prachtig. Met dat goede voornemen start elk nieuw kabinet. Maar wat gaat er echt gebeuren? Cruciaal is de vraag: wil het kabinet echt ruimte gaan bieden aan scholen, aan bedrijven, aan mede-overheden? Is het bereid de koers in te slaan naar minder staat, en meer samenleving? Meer ruimte bieden voor de professionaliteit, voor de bevlogenheid, voor de creativiteit van de leraar, voor de ondernemer, Dat vraagt een weloverwogen keus tegen Haags centralisme en dirigisme en voor een vergroting van de staatsvrije ruimte voor burgers!

De SGP ziet helemaal niets in de grootheidskolder waar het kabinet zich door laat leiden in het openbaar bestuur.  Het bestuur komt verder van de burger, schaalvergroting wordt opgedrongen aan autonome mede-overheden. Terwijl onderzoek uitwijst dat het financieel zelfs averechts werkt!

Veel regels komen nu uit Europa. Welke mogelijkheden ziet het kabinet voor minder Brusselse hindermacht? Het regeerakkoord meldt verder dat Nederland de Europese Unie en de euro te versterken, maar niet tot elke prijs. Voorzitter, dat is een mooie gemeenplaats, maar de vraag is natuurlijk: wat betekent dat “niet tot elke prijs”  concreet. Welke prijs wil het kabinet niet betalen?

Het kabinet is van start gegaan op basis van een dik regeerakkoord.

Maar lang niet alles is daarmee geregeld. Op allerlei terrein is van belang hoe de witte vlekken worden ingevuld. Neem bijvoorbeeld de inzet voor geloofsvervolgden wereldwijd: blijft het kabinet zich daarvoor sterk maken? In de passage over het Midden-Oosten missen we de inzet om de banden met Israel verder aan te halen. Gaat het kabinet zich daarvoor sterk maken? Wij zouden dat zeer toejuichen.

MdV, ik ben begonnen met het verhaal van de SGP-jongerendag. De SGP-ers zoeken uitdrukkelijk ook de dialoog met andersdenkenden. Het gaat  hier vandaag veel over zorgen over de nivellering op financieel vlak. Wij maken ons óók ernstige zorgen over de geestelijke nivellering. Iedereen dreigt in een seculier keurslijf te worden geperst. De vrijheid om invulling te geven aan opvattingen die afwijken van de spraakmakende meerderheid wordt minder.

Helaas is dat ook terug te vinden in dit regeerakkoord: het knagen aan de vrijheid van onderwijs door te morrelen aan het toelatingsbeleid en het benoemingsbeleid, het inperken van de rechten voor de gewetensbezwaarde trouwambtenaren.  Hier worden toch echt geen bruggen geslagen, maar opgehaald!

 Heb je naaste liefde als jezelf, was de tekst uit Leviticus 19 Maar er staat in diezelfde tekst nog iets achter: Ik ben de Heere! De liefde tot de naaste is onlosmakelijk verbonden met de liefde tot God. Een beleid waarmee iedereen is gediend, vraagt dat er recht wordt gedaan aan Bijbelse waarden

Opkomen voor kwetsbaar leven, omzien naar degenen die geen stem hebben, betekent voor ons óók een inzet voor meer bescherming van ongeboren leven. Het kabinet ontloopt op voorhand een discussie over de abortustermijn. Waarom? De SGP legt zich daar niet bij neer en zal het debat hierover  blijven zoeken.

In datzelfde hoofdstuk uit Leviticus staat ook de oproep om de rustdag in ere te houden. Het zou goed zijn als de minister van Sociale Zaken, en met hem het hele kabinet, hier ook oog voor zou hebben!

De oproep om de naaste lief te hebben, staat niet alleen zo in de wet van Mozes, maar het is een rode draad in de hele Bijbel. In de Evangeliën staat beschreven dat Christus Zelf heeft gezegd: het eerste en grote gebod is God lief te hebben boven alles, en het tweede, daaraan gelijk is de naaste lief te hebben als onszelf.

Zo blijven liefde en gebod ook zoals dat hoort, dicht bij elkaar. Navolgers van Christus zijn geen moralisten en betweters. Echte navolgers zijn mensen die   aangeraakt door Gods liefde, alleen steun vinden in de boodschap van heil en redding voor mensen die zelf helemaal geen reden hebben om zich op de borst te kloppen.

Wij hopen en bidden dat het nieuwe kabinet zich wil laten leiden en inspireren   door de wens om dit land met liefde te dienen. Graag wensen we alle bewindslieden van harte Gods zegen toe.