Gaswinning Groningen

Achter droge, harde getallen kan veel angst schuil gaan. Ik noem bijvoorbeeld het woningmarkt- en leefbaarheidsonderzoek. Eén derde van de huishoudens in de aardbevingsgemeenten voelt zich onveilig. 4000 huishoudens kampen met psychische problemen als gevolg van de aardbevingsproblematiek. Tegenover één verkochte woning staan 24 woningen met het bord ‘te koop’ in de tuin. In de rest van Nederland zijn dat er slechts 11. 

Deze getallen weerspiegelen iets …van de onzekerheid van ouders over de veiligheid van hun kinderen, …van de spanning als muren opnieuw trillen, …van de slapeloze nachten vanwege een onverkoopbaar huis.

De SGP pleit voor het terugschroeven van de gaswinning, een deltaplan energiebesparing om dit mogelijk te maken, betere schadeafhandeling en meer inzet om de bewoonbaarheid van Groningen te verbeteren.

Gaswinning

De NAM wilde dit jaar 33 miljard kuub gas winnen. De minister houdt het bij 27 miljard.
Collega Vos zet in op 20. Wat is verstandig? GasUnie geeft aan dat voor leveringszekerheid in een relatief warme winter minimaal 20 miljard kuub nodig is. De minister houdt het bij 27 in verband met mogelijke, maar onbekende risico’s van productiefluctuatie. Verlaging van de productie zal op zichzelf jaarlijks aantoonbaar minder en dus ook minder zware bevingen opleveren. De vraag is of dit voordeel tenietgedaan wordt door mogelijk extra bevingen als gevolg van meer fluctuatie. De eerste analyses zijn heel voorzichtig en zetten het stoplicht voor verdere productieverlaging in ieder geval niet op rood. We hebben al bijna een warme wintermaand achter de rug. De eerste helft van februari zal niet veel anders zijn. Ik proef kansen om via nader overleg met Duitsland, België en Frankrijk exportcontracten eerder af te bouwen.

Alles afwegend vraag ik de minister dringend om in te zetten op verdere productieverlaging.

Nog een vraag. We stellen het plafond voor een heel jaar vast. Dat betekent nu dat bij een relatief warme start van het jaar we het plafond in principe niet meer verlagen. Dat betekent dus ook dat de NAM dan meer gas kan winnen dan perse nodig is. Zou het niet verstandig zijn om halverwege het jaar te kijken of bijstelling van het plafond mogelijk is?

Naast de aardbevingsproblematiek zijn er ook zorgen rond bodemdaling. Zeker ongelijkmatige bodemdaling kan tot zettingsschade lijden. Ook hier is onderzoek naar gedaan. De NAM en de commissie Bodemdaling stellen dat door de gaswinning de bodem van Groningen gelijkmatig daalt. Andere experts hebben stevige kritiek op de werkwijze en de uitkomsten van dit onderzoek. Metingen zouden laten zien dat het niet zo gelijkmatig gaat als verondersteld wordt. Hierdoor zouden de consequenties van gaswinning voor bodemdaling mooier voorgespiegeld worden dan ze daadwerkelijk zijn. Dat is niet de bedoeling. Welke stappen gaat de minister op dit punt zetten?

NAM

Het viel me op dat de NAM zich nog niet heel meegaand opstelt. Op verschillende onderdelen wordt een vertekend beeld gegeven en moet het Staatstoezicht of TNO dit corrigeren. De NAM voldeed ook niet aan het verzoek van het Staatstoezicht om rekening te houden met onzekerheden en tegenvallers, en ging daarom te snel uit van een productieniveau van 33 miljard kuub. Het Staatstoezicht constateert verder dat de meet- en regelrapportage van de NAM aanzienlijke verbeteringen behoeft. Hier maak ik me zorgen over. Ik vraag de minister om ervoor te zorgen …dat de NAM openheid van zaken geeft, en
…dat voldoende over de schouders meegekeken kan worden.

Schadeafhandeling

Nog steeds is de schadeafhandeling een zorgenkind. Het rapport van de Onafhankelijke Raadsman is nog niet heel rooskleurig. Het aantal klachten over het Centrum Veilig Wonen neemt de laatste tijd toe. De Raadsman stelt dat de manier waarop de NAM en het Centrum Veilig Wonen met schademeldingen in de randen van aardbevingsgebieden omgaan, ondermaats is. Hoe gaat de minister ervoor zorgen dat dit verbeterd? Complexe gevallen worden nu overgenomen door de Nationaal Coördinator. Dat is een goede zaak. Gaat de minister ervoor zorgen dat dit niet alleen gebeurt voor nieuwe gevallen, maar ook voor bestaande?

Bewoonbaarheid

De versterkingsopgave mag niet onderschat worden. De NAM noemt aantallen van 3000 tot 5000 huizen per jaar. Dat is echter een onderschatting van de werkelijkheid. Verschillende experts geven aan dat onvoldoende rekening gehouden wordt met verticale versnellingen. Die kunnen juist in de slappe Groningse bodem ook voor problemen zorgen. Gaat de minister ervoor zorgen dat deze meegenomen worden? Ook buiten het huidige verstevigingsgebied staan veel gebouwen die een verhoogd risico lopen. Worden deze meegenomen? Schuren en bijgebouwen rekent de NAM niet mee, terwijl ook hier verschillende gebouwen tussen zitten waar mensen langere tijd in verblijven. Verder wordt aangenomen dat gebouwen onbeschadigd zijn. Dat is echter niet altijd het geval. Ik vind dat we deze gevallen niet mogen negeren. We zeggen tegen bejaarden toch ook niet: je had maar wat vitaler moeten zijn?

Tot slot. De SGP pleit voor handhaving van de vorige waardevermeerderingsregeling.
De regering wil aanpassing, waardoor veel minder mensen ervan kunnen profiteren.
Waarom? In het akkoord met Groningen waren hier afspraken over gemaakt. Deze worden nu doorkruist. Dat doet geen recht aan titel en doel van het gesloten akkoord: Vertrouwen op Herstel en Herstel van Vertrouwen. Ik vraag de minister om de oorspronkelijke waardevermeerderingsregeling te handhaven.