Er moeten veel huizen gebouwd worden

Op woensdag 21 maart debatteerde de Commissie Financiën van de Tweede Kamer over de woningbouwopgave en koopsector. Namens de SGP sprak André Flach. Zijn bijdrage aan het debat is hier te lezen.

Inleiding
Vandaag spreken we opnieuw over volkshuisvesting, over de woningmarkt. En hoewel het mijn eerste woondebat hier in de Kamer is, is dit thema niet helemaal onbekend terrein. Ik heb er inmiddels een heel aantal werkbezoeken op zitten, afgelopen maandag nog in Zuidplas. Maar ik heb als wethouder Wonen ook van dichtbij gezien hoe complex onze woningbouwopgave is.

Er moeten de komende jaren veel woningen gebouwd worden. Maar daarvoor moeten we ook nog heel wat hobbels nemen. Overal waar ik kom hoor ik: er moet meer geld bij, de bouwkosten zijn gestegen, de risico’s zijn groter, de rente is hoger geworden. De SGP is nooit zo happig om met extra geld te strooien, maar hier dreigt wel echt enorme vertraging van grote projecten. Ik noemde al Zuidplas, een nieuw dorp van zo’n 8.000 woningen. Laatst was ik bij een woningcorporatie in Arnhem, ook daar hebben we gesproken over hoge onrendabele toppen.

Startbouwimpuls
Er is sinds vorig jaar een Startbouwimpuls. Een mooi instrument, maar veel projecten vallen hier buiten. Er was 300 miljoen euro beschikbaar, terwijl er 860 miljoen euro aan projecten is ingediend. De Woningbouwimpuls had in de vijfde tranche een onderuitputting van zo’n 122 miljoen euro.

• Kan dit geld niet verschoven worden naar de Startbouwimpuls?
• Voorziet de minister ook in de zesde tranche van de Woningbouwimpuls een dergelijke onderuitputting?

Gemeenten hebben langjarige zekerheid nodig. Zeker gemeenten die hun nek uitsteken voor het plannen van grote bouwprojecten. In een recent IBO-rapport wordt een ‘realisatiestimulans’ voorgesteld. Dit stimuleert gemeenten om woningen te bouwen, en geeft hen tegelijkertijd financiële zekerheid.

• Is de minister bereidt te onderzoeken of en hoe zo’n realisatiestimulans ingevoerd kan worden?
• Ik zie uw naar de reactie van de minister.

Capaciteit Raad van State
Een andere hobbel op weg naar meer woningen is de capaciteit bij de Raad van State. Projecten moeten nu soms enorm lang wachten op uitspraken. Dat levert onnodige vertraging op. In de Wet Regie Volkshuisvesting wordt hier ook op ingegaan, we gaan ons daar nog over buigen. De SGP is warm voorstander van goede voorstellen die procedures versnellen. Soms trekken burgers bewust pas laat in het proces, bij de Raad van State, aan de noodrem, terwijl ze al veel eerder inspraak kunnen hebben.

• Hoe kan hierin onnodige vertraging beperkt worden?

Provincie Zuid-Holland
In het woondebat op 31 januari heeft de SGP aandacht gevraagd voor de situatie in Zuid-Holland. In die provincie worden scherpere eisen voorgesteld als het gaat om nieuwbouw, en worden nieuwe bouwlocaties groter dan drie hectare in principe niet meer toegestaan. De minister heeft gesprekken gehad met het college, net als de SGP overigens. Het is altijd goed om in gesprek te blijven. Tegelijk bezigt de minister vrij stevige uitspraken in zijn brieven richting Zuid-Holland.

• Klopt het dat de minister ‘juridische instrumenten’ overweegt?
• En hoe zien die er precies uit?
• Kan de minister de meer landelijke gemeenten in Zuid-Holland geruststellen, door toe te zeggen dat ze wel degelijk door kunnen gaan met hun woningbouwplannen?

Prijsopdrijving
De huizenprijzen zijn de afgelopen jaren enorm gestegen. Deels lag dat aan het tekort aan woningen, maar deels is het ook versterkt door onnodige prijsopdrijving. Zoals de enorm gestegen leennormen. In 2015 telde het tweede inkomen nog voor 33% mee bij de bepaling van de hoogte van de hypotheek. Sinds vorig jaar is dat al 100%. En sinds dit jaar kan er nog meer geleend worden, afhankelijk van het energielabel. De SGP is voorstander om meer rekening te houden met de persoonlijke omstandigheden van hypotheekaanvragers, het energielabel is daar onderdeel van.

• Tegelijk: zorgt dit niet voor nog meer prijsopdrijving?
• Is het niet tijd om de systematiek van de steeds ruimere leennormen te herzien?