Een goed woord voor Boeren en Vissers | Bijdrage Roelof Bisschop tijdens de begroting LNV

“Het gaat toch om minder stikstof, en niet om minder boeren!” Dat zei SGP-kamerlid en landbouwwoordvoerder Roelof Bisschop bij de behandeling van de landbouwbegroting in de Kamer. Van alle kanten worden onze boeren en vissers bedreigd, of het nu gaat om stikstofregels, mestboetes of de Brexit. De SGP deed een goed woordje voor ze. Bied de goedwillende boeren en vissers perspectief, zei hij. En: benut en waardeer hun vakmanschap die wereldwijd bewondering afdwingt. Lees hier zijn bijdrage aan het begrotingsdebat voor LNV.

Veel boeren en vissers voelen zich murw geslagen. Het begon al met de I&R affaire waarbij duizenden melkveehouders onterecht als fraudeurs werden weggezet. Nu denken boeren bij de voorgestelde stikstofwet: welke dure normen krijgen we straks op ons dak? Waar eindigt dit?

Hoe gaat zij boeren en vissers het komende half jaar het vertrouwen geven

• dat er perspectief is, ook voor een nieuwe generatie boeren;
• dat de kracht en het vakmanschap in de sector niet afgekapt, maar gewaardeerd en benut wordt.

Knelgevallen
Grote groepen boeren zitten in de knel. Eerst door de fosfaatrechten. De wetgever heeft, tegen onze zin, gekozen voor een minimale knelgevallenregeling. De boodschap was: de rechter moet het verder maar uitzoeken. Twee jaar verder moeten we concluderen dat de rechter, letterlijk, zegt: dat is niet aan ons, als de wetgever bewust heeft gekozen voor een juridisch muizengaatje, is dat een politieke afweging die wij niet gaan overdoen. Honderden gezinnen zijn de dupe. Ik vind dat de minister bij de gestarte handhaving recht moet doen aan dit ‘gesol’ met knelgevallen.

Inmiddels zijn er duizenden stikstofknelgevallen bijgekomen. De minister richt zich nu op de PAS-melders, maar er zijn ook nog vele andere bedrijven die nu op slot staan terwijl ze ter goeder trouw gehandeld hebben. De SGP wil dat deze bedrijven met voorrang gelegaliseerd worden en duidelijkheid krijgen.

Stikstofregelingen
Ik blijf even bij het stikstofdossier. Waarom zit er in de nieuwe opkoopregeling een beroepsverbod waardoor boeren niet op een andere plek een bedrijf kunnen overnemen? Het gaat toch om minder depositie en niet om minder boeren?

De minister steekt een miljard euro in het opkopen van bedrijven. Brongerichte emissiereductie moet het met veel minder doen, terwijl het veel meer stikstofwinst oplevert per geïnvesteerde euro. Ik vraag de minister opnieuw om de rollen om te draaien. Ik begrijp dat bij de Subsidieregeling Brongerichte Verduurzaming gekozen wordt voor techniek en dat managementvoorstellen worden afgewezen. Mijns inziens is dat een gemiste kans en een eenzijdige benadering. Gaat de minister ervoor zorgen dat ook geïnvesteerd wordt in managementmaatregelen en metingen daarbij? Boeren hebben tig ideeën. Laten we die benutten en niet frustreren door ze te negeren of door te dreigen met strengere emissienormen voor bestaande stallen. Verdubbel het aantal proefboerderijen en ga samen met boeren deze kansen benutten. Leer van de fijn stof aanpak in de FoodValley.

Mestboetes
Als melkveehouders door een administratieve fout hun derogatie verliezen, kunnen ze zomaar een boete van tienduizenden euro’s voor normoverschrijding opgelegd krijgen. In 2015 is al een SGP-motie aangenomen om de meststoffenregelgeving zo aan te passen dat bestuurlijke boetes bijgesteld worden als de aard en de zwaarte van de overtreding daar aanleiding toe geven. De ene situatie is de andere niet, zoals ook recente advisering door de Commissie Deskundigen Meststoffenwet laat zien.
Er ligt ook een nieuwe boetewijzer van het ministerie van Justitie. De Meststoffenwet geeft nauwelijks ruimte voor maatwerk. Als dat al toegepast wordt, heeft dat vooral te maken met overschrijding van termijnen. Ik overhandig de minister bij dezen een voorstel voor meer maatwerk. De minister kijkt nog naar het boetestelsel. Ik zou het erop willen aandringen ons pleidooi voor maatwerk daarin mee te nemen.

Corona
Allerlei sectoren krijgen gerichte steun, omdat ze zwaar getroffen zijn door de Corona crisis. Zo niet voor de vrije kalverbedrijven en bedrijven in de eendenhouderij. Waarom worden deze bedrijven aan hun lot overgelaten? Ik noem ook de pluimveehouderij, die bovenop de inzakkende markt en oneerlijke internationale concurrentie te maken heeft met een nieuwe vogelgriep uitbraak.

Kijkt de minister verder naar verlenging van de steunregeling voor de aardappelsector? De crisis is nog niet voorbij, nu de horeca weer gesloten is.

Certificatie verkooppunten biologische producten
Marktkooplui en speciaalzaken die een paar bio-producten verkopen krijgen per 1 januari de pin op de neus. Ze moeten zich voor jaarlijks vijfhonderd euro laten certificeren. Als de omzet nauwelijks hoger is, zouden ze wel gek zijn om dit te doen. Bepaald geen stimulans voor de biologische etalage. De Europese verordening biedt ruimte voor een vrijstelling voor kleine verkooppunten. Ik dring er bij de minister op aan om zo’n vrijstelling te regelen.

Ecosysteemdiensten
Hoe kunnen boeren groen doen als ze rood staan? Een vergelijking van bedrijfsresultaten door PPP-Agro leert bijvoorbeeld dat extensievere bedrijven gemiddeld 30.000 euro minder over houden per vaste arbeidskracht dan intensieve bedrijven. Wat is hun perspectief?
De SGP heeft eerder gevraagd om ondersteuning bij het opzetten van handelsplatformen voor ecosysteemdiensten. Wat is de stand van zaken?

Goed dat de minister eindelijk gevolg heeft gegeven aan de SGP-motie over het opzetten van een omschakelfonds. Voor ondernemers die wel willen verduurzamen, maar dat niet kunnen, is dit een polsstok die hen verder kan helpen.

Visserij
De visserij zit in zwaar weer. Grotere donkere wolk is de dreigende harde Brexit met verlies van visgronden. Ik ga ervan uit dat de minister samen met de sector een plan van aanpak opstelt om deze storm, als hij opsteekt, goed door te komen. Dat is wel het minste wat we kunnen doen.”