Debat Europese top

De SGP vindt dat Van Rompuy en Kabinet de verkeerde route volgen naar het oplossen van de eurocrisis. Er zijn inherente verschillen tussen eurolanden die zonder aanpassing van de wisselkoers niet oplosbaar zijn. Dan krijg je simpelweg een blijvende transferunie. De SGP is daar tegen. Daarom is het noodzakelijk te kijken naar herintroductie van nieuwe munten voor landen die het tempo van Noord-Europese landen niet bij kunnen benen. Griekenland is daarvan een voorbeeld. De SGP steunt dan ook de aanpassing van het leningenprogramma niet. Dat lost niets op en is niet in het belang van Nederland en evenmin van de Grieken.

Europese Top
12 december 2012
Elbert Dijkgraaf
 

Voorzitter. Ik wil beginnen met de heer Nijboer van harte te feliciteren. De bevlogenheid waarmee hij zijn verhaal neerzette, was prachtig. Ik zou zeggen: een jong talent. Als econoom herkende ik veel in hem. Hij haalde twee dingen aan: problemen tot de kern terugbrengen en de les van Tinbergen, "kijk uit het raam". Toen ik zelf tot onderzoeker werd benoemd aan de Erasmus Universiteit, werd mij dat ook gezegd: hier is je bureau, daar is het raam, kijk er vooral uit.

Als je met die bril naar de huidige problemen kijkt, spreekt mij ook aan wat hij zei over problemen terugbrengen tot hun kern. In de eurocrisis zijn er volgens mij maar drie keuzes. Je hebt scenario 1, waar we nu in zitten. Scenario 1 is simpelweg een transferunie. De heer Verheijen zei: ga terug naar Maastricht. Maar de aanname bij Maastricht was dat de landen zouden convergeren naar hetzelfde niveau en, wat betreft economische kracht, hun eigen broek zouden kunnen ophouden. Dan is er geen transferunie nodig. Wat is sinds die tijd gebleken? Dat dit volstrekt is mislukt. We willen niet in dat scenario zitten, ik hoor niemand pleiten voor zo'n transferunie, maar we zitten er wel in.

Redenerend vanuit die transferunie, kun je twee kanten op. Zo kun je ook die fout herstellen, dus niet alleen maatregelen nemen waardoor men zich aan het tekort en de norm voor de staatschuld houdt, maar ook structurele maatregelen nemen opdat die convergentie wel optreedt. Daarmee zit je in scenario 2. Ik hoor Partij van de Arbeid, VVD, CDA, D66 daarvoor pleiten, en ik hoor dat zij daar ook in geloven. Nu is geloven een groot goed in de samenleving, voorzitter; dat zult u zeker van ons geloven. Maar als je een en ander vergelijkt met de feiten, moet je wel een heel sterk geloof hebben. Kijk naar de feiten over de economische ontwikkelingen sinds de invoering van de euro. Je ziet dan niet wat men toen geloofde over een convergentie naar hetzelfde niveau. Nee, je ziet divergentie. Ook na alle maatregelen die we in de afgelopen jaren hebben genomen, zie je niet dat we naar een convergentie toe gaan. Ik vraag het kabinet dus: waar zijn die verwachtingen op gebaseerd? Van Rompuy gaat daar helemaal van uit. Gelukkig zie ik wat meer realisme bij het kabinet. Dank daarvoor, maar ook de maatregelen van het kabinet in dat scenario 2 gaan uit van convergentie. We moeten allemaal constateren dat die landen ook op termijn, zelfs met alle structurele maatregelen, niet convergeren naar datzelfde niveau. Dat is ook logisch. Kijk naar de natuurlijke hulpbronnen, kijk naar de aard van de bedrijvigheid, kijk naar de mentaliteit, kijk naar de beschikbaarheid van arbeidskrachten; het is gewoon onvoorstelbaar dat die landen naar hetzelfde niveau zullen toegroeien.

Daarmee kom je in scenario 3, waarin je met elkaar constateert dat er sprake is van divergentie. Je hebt dan een groep sterke landen en een groep minder sterke landen. Landen kunnen switchen tussen de ene en de andere groep; dat geef ik de heer Koolmees graag toe, want dat zie je in de economische historie. Het is echter mijn overtuiging -- en die overtuiging wordt volgens mij gestaafd door de feiten -- dat je op langere termijn twee groepen zult hebben. En als je twee groepen hebt, of drie, of misschien vier, zul je óf een transferunie hebben, óf een eigen munt voor die groepen. Ik ben het ermee eens dat je daar op korte termijn niet met alle landen naartoe kunt, maar de visie van Van Rompuy en de kabinetsvisie, die denken dat je er met één munt komt, zijn absoluut geen enkele oplossing voor de lange termijn. Onze conclusie is dat het rapport van Van Rompuy van ons in de papierversnipperaar mag. Het heeft ons zeer verbaasd dat hij niet aangrijpt op de inherente verschillen in verdiencapaciteit, terwijl er geen sprake is van een serieuze convergentie. Als je de kwaal niet helder aanwijst, zal je remedie ook falen.

Hiermee is ook gelijk duidelijk hoe wij tegenover Griekenland staan. Volgens ons is de voorgestelde oplossing geen oplossing. Daarmee zijn wij niet gediend, maar de Grieken ook niet

Al die maatregelen zijn slechts uitstel van executie. Onder het verband ettert de kwaal gewoon door, zonder zicht op verbetering. Zij zijn ermee geholpen, wij zijn ermee geholpen door ze uitzicht te bieden op een terugkeer op termijn naar een eigen munt.

Van Rompuy wil ook een enorme groei van de Brusselse macht. Contracten: deze denk- en handelswijze zet de deur open voor verregaande bevoogding door Europa. Rupsje-nooit-genoeg krijgt alle ruimte om zich welig voort te planten. En wij willen daaraan niet meewerken. Men wil ook eigen belastingen heffen. Die komen erop neer dat de rijkere landen in goede jaren sparen voor de slechte jaren van anderen. De geschiedenis van Josef is in dit verband nogal eens aangehaald. Josef bouwde inderdaad in de goede jaren zijn korenschuren vol om de magere jaren door te komen, maar hij gaf het niet gratis weg! Het werd wel verkocht. Er moest wel voor betaald worden. Laten we dus niet in de val stappen dat we de transferunie vorm gaan geven via een Europese belasting. Wij willen geen transferunie.

De SGP vindt het rapport van Van Rompuy dus geen goede gids voor de toekomst van de eurozone. Wij pleiten voor een koers die de werkelijkheid als vertrekpunt neemt. Er zijn gewoon inherente verschillen tussen eurolanden en die verschillen moeten op langere termijn ook hun beslag krijgen in verschillende munten. Wie dit scenario niet serieus neemt, zal blijven vergaderen over de toekomst van de euro, niet alleen nu, maar ook volgend jaar en over vijf jaar.