De wereld is niet maakbaar || Coronadebat #22

Lees of bekijk hier de bijdrage van Kees van der Staaij aan het 22ste plenaire debat over de ontwikkelingen van het coronavirus. 

Regeren is vooruitzien. Maar regeren vraagt ook terugkijken, leren van het verleden. Deze kerstvakantie las ik daarom in een boek van een verre voorganger van zowel premier Rutte áls minister De Jonge. ‘Ons program’ van Abraham Kuyper. Het gaat over van alles, maar óók over het tegengaan van besmettelijke ziekten en de rol van de overheid daarin. Er is immers niets nieuws onder de zon… Eén zinnetje trof mij, ik citeer:

‘Maar wat men op dit terrein ook beproeve, steeds zullen de beste maatregelen afstuiten, ’t zij op de natuur der krankheid, ’t zij op de eischen van het leven, ’t zij op de onwil der onvoorzichtigen.’
 
Ik moest onwillekeurig denken het motto van het kabinetsbeleid: samen krijgen we corona onder controle. En ik zie ook de vooruitgang van de medische wetenschap in de laatste decennia. Maar toch, zou Abraham Kuyper zo’n doelstelling niet te pretentieus, te maakbaar hebben gevonden? Moeten we niet erkennen dat de werkelijkheid veel weerbarstiger is dan onze strategieën, draaiboeken en routekaarten?

Er treden mutaties op, zoals nu in het Verenigd Koninkrijk, vaccins kunnen op zich laten wachten of minder goed werken dan gehoopt. We kunnen niet eindeloos de samenleving op slot blijven zetten. Hoe komen we los van de ijzeren logica dat corona de maat der dingen is en dat vrijwel elke maatregel gerechtvaardigd is om dit virus tegen te gaan?

We zitten nu al negen maanden in deze crisis, maar weten eigenlijk nog steeds niet precies welke maatregel welk effect heeft op het tegengaan van het virus.

• Is het kabinet bereid om dit te onderzoeken en hierbij ook de lessen uit de eerdere versoepeling te betrekken?

Deze kennis zou enorm kunnen helpen om de nu geldende maatregelen te kunnen versoepelen.

We krijgen dagelijks melding van het aantal coronabesmettingen, ziekenhuisopnamen en sterfgevallen. Het zou goed zijn als ook de nevenschade van de coronamaatregelen zichtbaar wordt gemaakt.

• Wil het kabinet dit oppakken, bijvoorbeeld samen met de Planbureaus?

Hoeveel gezonde levensjaren zijn er verloren gegaan door de uitgestelde operaties en behandelingen? Wat doet angst, eenzaamheid en stress met mensen? Of hoe zit het met het aantal burn-outs en depressies? Als we dit weten kunnen we ook beter de proportionaliteit en noodzaak van alle beperkingen beoordelen.

Vaccinatiepuzzel
De vaccinatiestrategie is een puzzel die moet worden gelegd, zei minister De Jonge. Dit weekend leek het wel of alle puzzelstukjes weer door elkaar werden gehusseld. Ziekenhuismedewerkers, huisartsen en ook ggz-personeel komt nu met voorrang in aanmerking.

• Wat is de keerzijde van deze koerswijziging?
• Welke mensen krijgen er nu géén vaccin, die anders wél in aanmerking waren gekomen? Als dit zo doorgaat en iedereen voorrang krijgt, heeft er uiteindelijk niemand meer voorrang.
• Wanneer is registratiesysteem voor vaccins klaar?
• En blijft het zo dat alleen het RIVM en de persoon in kwestie toegang hebben tot iemands vaccinatieoverzicht?
• Hebben mensen een keuze om van een bepaald vaccin wel of niet gebruik te maken? Dit zou kunnen helpen om draagvlak te vergroten, als mensen vragen hebben bij bepaalde techniek die voor vaccin ontwikkeld is.

Acute zorg
Ik maak me zorgen over de druk op de acute zorg. Verschillende ziekenhuizen sloten al tijdelijk de deuren van de spoedeisende hulp of huisartsenpost. Er is grote behoefte aan landelijke, concrete afspraken wat er moet gebeuren als dit op veel plekken tegelijkertijd gebeurt.

• Wil minister Van Ark hiermee aan de slag?

Testsamenleving
Het kabinet stelt een negatieve test verplicht als je vanuit een ‘hoogrisicogebied’ naar Nederland komt. Begrijpelijk. Maar de ‘test als voorwaarde’ roept ook vragen op.  De SGP is er niet voor dat je in algemene zin pas aan de samenleving mag deelnemen als je een negatieve test kunt laten zien.

• Erkent het kabinet dat het vragen van een testbewijs in andere situaties dan bij het binnenreizen van Nederland om grote zorgvuldigheid en afweging vraagt?