De coronacrisis spitst zich toe

Op donderdag 12 maart debatteert de Kamer voor de tweede keer over de verspreiding van het coronavirus. Lees hieronder de letterlijke spreektekst van SGP-voorman Kees van der Staaij.

"Een week geleden waren we hier ook in debat over de aanpak van het coronavirus. Sindsdien is er wel heel wat gebeurd: de zorgen zijn toegenomen, het woord "pandemie" is nu ook echt gevallen, het aantal besmettingen is toegenomen evenals het aantal besmettingen waarvan we de precieze achtergrond niet kennen. Waarschijnlijk zijn er nog meer mensen besmet dan officieel is vastgesteld. Kortom, er zijn veel zorgen. Het is dan ook niet voor niets dat de regering vanmiddag extra maatregelen heeft aangekondigd, verregaande maatregelen. Wij steunen de lijn die is gevolgd en die inzet op die verregaande maatregelen. Tegelijkertijd zeg ik het ook collega's na: ook in deze fase is de communicatie weer heel belangrijk. In de toelichting van het waarom, de achtergrond van de maatregelen, maar ook in de inhoud — je zag gelijk al allerlei vragen rijzen op allerlei gebied — is nog een hele slag te maken.

De bestrijding van het virus is in Nederland gebaseerd op het uitgangspunt dat mensen alleen besmettelijk zijn als zij symptomen van het coronavirus hebben. Er duiken echter steeds meer verhalen op van mensen die ook zonder symptomen besmettelijk bleken te zijn. Wat is hiervan waar? Ondermijnt dat het beleid tot nu toe niet? En zet het kabinet erop in dat we meer mensen kunnen testen op het coronavirus, zodat we meer gedetailleerde informatie krijgen over het verloop van het virus?

De druk op zorgverleners is groot, in het bijzonder in Brabant, maar ook in andere gebieden. De structuur van regionale aanspreekpunten voor medische hulpmiddelen laat op zich wachten. Kan daar meer vaart achter worden gezet? Worden er maatregelen voorbereid als de druk op de zorg nog verder zou toenemen? Ziet de minister voor Medische Zorg ook ruimte voor bijvoorbeeld de inzet van studenten geneeskunde, verpleegkunde of verzorging, van zorgpersoneel dat nu thuiszit of van mensen die in de zorg een achtergrond hebben? Kortom, hoe kunnen we proactief de schaal vergroten van mensen die in de zorgverlening iets kunnen betekenen als dat nodig is?
Een van de maatregelen is om geen bijeenkomsten meer toe te staan van meer dan 100 personen. We hebben in het vorige debat ook gesproken over een afwegingskader bij evenementen. Ik merkte direct al dat daar voor heel veel bijeenkomsten zonder grote problemen invulling aan zal worden gegeven. Er zijn ook al heel wat bijeenkomsten geannuleerd.

Ik zie nog wel een vraagstuk voor zondagse kerkdiensten in grote kerkelijke gemeenten, waarvoor niet heel makkelijk direct een creatieve oplossing gevonden kan worden, zoals de minister-president vanmiddag suggereerde in de persconferentie. In aansluiting op eerdere vragen wil ik de minister van Justitie en Veiligheid, ook verantwoordelijk voor erediensten, vragen hierover een gesprek met vertegenwoordigers van kerken aan te gaan. En ik zie ook al vragen opkomen rond bijvoorbeeld rouwplechtigheden.

Een belangrijke vraag die vandaag ook is gesteld, is of de maatregelen wel ver genoeg gaan. Ook voor onze fractie sprongen er twee vraagpunten uit in het hoofdstukje over de vraag of de maatregelen wel ver genoeg gaan, namelijk onderwijs en inreizen. Met betrekking tot onderwijs heeft de regering ervoor gekozen om scholen en universiteiten niet te sluiten. Omringende landen doen dat vaak anders. Zij sluiten de scholen wel. Nog even terugkijkend, heb ik een brief van toenmalig minister Hoogervorst gevonden, daterend van 11 april 2005. Hij zei op basis van een advies van de Gezondheidsraad: "De Gezondheidsraad adviseert mij om gedurende een pandemie scholen te sluiten." We spreken nu ook over een pandemie. In de beleidsreactie zei de minister van Volksgezondheid toen: "Daar ben ik het mee eens. Ik neem die aanbeveling over." Mijn vraag aan de regering is: waarom is dat advies — die beleidslijn die destijds in 2005 kennelijk is gekozen naar aanleiding van dat nadenken over een pandemie — nu niet gevolgd?

Het tweede punt betreft inreizen. Er worden geen maatregelen genomen met betrekking tot het inreizen van personen uit de brandhaarden Italië, China en Iran. Mijn vraag is: past het niet bij de fase waarin wij ons bevinden om juist wel over te gaan tot een inreisverbod voor specifieke risicolanden?

We schrappen allerlei franje, maar essentiële onderdelen van de samenleving moeten doorgaan. Ik noem hierbij: zorg, veiligheidsdiensten en voedselvoorziening. Hebben gemeenten en veiligheidsregio's inmiddels in beeld hoe we de vitale processen van de samenleving kunnen laten doorgaan?

Tot slot. Juist gisteren was het in veel protestantse kerken biddag voor gewas en arbeid. Dit is een dag waarop christenen bidden om de zegen van God voor hun werk. Juist op zo'n dag besef je dat wij afhankelijke mens zijn en blijven; ook als het gaat om corona. Dat is geen reden om op onze handen te gaan zitten — we moeten doen wat nodig is — maar tegelijkertijd merk je wel dat het ook rust en ontspanning geeft om te beseffen dat we ons niet hoeven te laten regeren door overbezorgdheid of onzekerheid.
Ik wil graag in de richting van al die zorgwerkers, maar ook in de richting van de mensen die hier vanuit het kabinet verantwoordelijkheid in dragen, zeggen: weet dat velen — niet alleen gisteren, maar steeds weer — bidden om wijsheid in al het verantwoordelijke werk.

Dank u wel.