Cyprus: doorpakken

Cyprus is bij uitstek een voorbeeld hoe het mis kan gaan als je een muntunie bouwt op een slecht fundament. Een gezamenlijke munt kan alleen als de verdiencapaciteit van landen vergelijkbaar is. Voor Cyprus is glashelder dat de verdiencapaciteit uiterst beperkt is. Goed beschouwt moet men het van het toerisme hebben. Men heeft geprobeerd dat aan te vullen met een financieel waterhoofd, waarbij de voeding nogal eens uit verdachte Russische bronnen kwam. Maar dat is finaal mislukt.

De SGP is blij dat spaargeld tot 100.000 euro ontzien wordt in het finale akkoord. Vertrouwen in het financiële stelsel is essentieel. Dan moet je niet via een achterdeur de garantie tot 100.000 euro uithollen. De andere maatregelen die voorgesteld zijn, met name het de facto failliet verklaren van spaargeld boven de 100.000 euro, is pijnlijk maar noodzakelijk. Maar kernvraag blijft of Cyprus een eerlijke toekomst krijgt binnen de euro. Mijn antwoord is nee. Vraag het de Cyprioten zelf. Ze weten maar al te goed dat ze opgeofferd worden omdat de EU geen scherpere keuzes durft te maken.

Volgens mij moeten we doorpakken. Mijn conclusie is dat Cyprus de komende jaren nooit een verdiencapaciteit kan creëren die vergelijkbaar is met goed functionerende EU-lidstaten. Als je ze dan toch binnen de euro houdt, dan geef je Cyprus geen eerlijke kans. Tenzij je bereid bent om via een subsidie Unie telkens weer geld over te maken naar Cyprus. De SGP is daar fel op tegen. Daarom pleit ik voor een eigen munt voor Cyprus. Combineer dat met een Marshall plan zodat sociale gevolgen acceptabel zijn voor de bevolking en het land kan investeren in haar verdiencapaciteit. Maar geef ze tegelijkertijd het wisselkoersinstrument om te zorgen dat fundamentele verschillen in de toekomst via wisselkoersaanpassingen gecompenseerd kunnen worden.
Nu zou een tegenargument kunnen zijn dat als we Cyprus uit de euro laten gaan, we ze in de handen van de Russen drijven. En dat zou natuurlijk niet in ons belang zijn. Maar volgens mij hoeft dat ook helemaal niet. Wat de SGP betreft blijft Cyprus lid van de EU met alle rechten. En bovendien pleiten we niet voor niets voor een Marshall plan. Dat zou dusdanig moeten zijn dat Cyprus geen prikkels heeft om de banden met Rusland aan te halen. Daarbij besef ik natuurlijk dat ook dit plan fors geld kost. Maar dan lossen we het probleem wel echt op.

Voorzitter, mijn vraag is dus aan de minister of hij bereid is te werken aan een scenario waarbij Cyprus een eigen munt krijgt.
Ten aanzien van het huidige plan, verbaas ik me toch wel over het gebrek aan onderliggende analyses. De EU stelt wel dat er een maximum bijdrage is van 10 miljard, maar heeft geen idee of met dit bedrag het probleem in Cyprus ook echt opgelost kan worden. We hebben geen enkele analyse over de overblijvende verdiencapaciteit van Cyprus. We weten niet wat een realistische inschatting is van de economische groei of krimp voor de komende jaren. Dan weet je dus ook niet of je met een bijdrage van 10 miljard op een houdbare schuld uitkomt. Dat moet allemaal later blijken. Maar wat doet de EU dan als blijkt dat bijvoorbeeld 15 miljard nodig is? Kan de Minister uitsluiten dat na deze deal blijkt dat er significant meer geld naar Cyprus moet? Volgens mij is dat onmogelijk omdat de onderliggende analyse ontbreekt. Het is tevens onwaarschijnlijk als naar de historie wordt gekeken van bijvoorbeeld Griekenland.

De toekomst van Cyrpus ligt niet  binnen de knellende banden van de euro. Laten we Cyprus en onszelf een eerlijke kans geven door Cyprus de mogelijkheid te bieden buiten de euro een zelfstandige toekomst op te bouwen.